پیشرفت دلار و ناتوانی حکومت در مهار قیمت دلار
ساعت 24 - پیش از این و در چند یادداشت تاکید کردیم قیمت دلار در بازار ارز آزاد از قانون اقتصاد تبعیت می کند و با ترفند های روانی مثل آزاد سازی دلارهای ایران یا اینکه مذاکرات به سوی حل شدن پرونده هسته ای پیش می رود ارزش خود را در برابر ریال از دست نمی دهد. حالا پس از سپری شدن 100 روز از کار رییسی در مقام بالاترین مقام اجرایی و دستورهای چند باره به رییس سابق بانک مرکزی و نیز به ستاد اقتصادی دولت که باید نرخ تبدیل دلار به ریال کاهش یابد اما دیروز قیمت هردلار به مرز 30 هزار تومان رسید.
روز چهارشنبه، دلار 540 تومان افزایش ارزش را تجربه کرد و در محدوده 29 هزار و 100 تومان قرار گرفت. آخرین بار اسکناس آمریکایی در 12 آبان 1399 چنین سطح قیمتی را به ثبت رسانده بود. چرا با وجود نزدیک شدن به مذاکرات هسته‌ای، اسکناس آمریکایی سیر صعودی گرفته و در سومین روز آذرماه به بالاترین قیمت 13 ماه اخیر رسیده است؟
5 عامل به صورت کلی در رشد قیمت دلار در ماه‌های اخیر اثر داشته‌اند. یکی از مهم‌ترین عوامل، ورود تقاضای آربیتراژی به بازار است که به علت تفاوت نرخ بازار و صرافی‌های بانکی ایجاد شده است. دومین عامل این است که برخی از سفته‌بازان تمایل دارند در آستانه مذاکرات هسته‌ای، دلار خود را در بالاترین سطح قیمتی به فروش برسانند. وجود تقاضای خروج سرمایه در بازار و تمایل برای خرید ارزرمزها عوامل زمینه‌ساز دیگری هستند که به رشد قیمت دلار کمک می‌کنند. در کنار این در ماه‌های اخیر وضعیت بازار سرمایه چندان مساعد نبوده است و ممکن است بخشی از نقدینگی از این بازار به سوی بازار ارز و طلا کوچ کرده باشد. در کنار 5 عامل یاد شده، روز گذشته یک عامل دیگر نیز نقش محرک رشد قیمت دلار را ایفا کرد.برخی فعالان اعتقاد داشتند، اظهارات گروسی در مورد نتیجه مذاکرات با ایران عامل اصلی زمینه‌ساز رشد قیمت دلار بود. الجزیره روز گذشته خبر داد که مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی میگوید که مذاکرات با ایران به نتیجه نرسیده است.
حراج دلار
دیروز قیمت دلار در بازار آزاد حدود 29 هزار تومان بود. این در حالی بود که صرافی‌های بانکی، قیمت فروش دلار را در حوالی 27 هزار و 700 تومان درج کرده بودند. به این ترتیب، در کمترین حالت بین دلار صرافی‌های بانکی و بازار آزاد هزار و 300 تومان اختلاف وجود داشت. با توجه به اینکه به هر فرد حدود 2 هزار و 200 دلار با قیمت دولتی تعلق می‌گیرد، دیروز سود حاصل از اختلاف خرید از صرافی‌ها و فروش در بازار بالای 2 میلیون و 800 هزار تومان بود.روز دوشنبه حتی اختلاف قیمت بین صرافی‌های بانکی و بازار آزاد بیشتر بود و سود حاصل از خرید و فروش به بالای 3 میلیون و 800 هزارتومان می‌رسید. صرافی‌های بانکی روز سه‌شنبه کمی قیمت دلار را بالا بردند و همین عامل باعث شد کمی سود آربیتراژی معامله‌گران کاهش پیدا کند. در صورتی که در روزهای آتی، جو مذاکرات هسته‌ای تغییر کند و بازارساز نیز فاصله قیمتی خود با بازار آزاد را کاهش دهد، صف‌های ارزی پابرجا نخواهد ماند.در این میان، بسیاری از افراد نیز شاکی هستند که نمی‌توانند از صرافی‌ها ارز ارزان را تهیه کنند. آنها می‌گویند، بسیاری از صرافی‌ها عنوان می‌کنند که ارز برای فروش با قیمت دولتی ندارند.
قرار است که مذاکرات هسته‌ای هشتم آذرماه آغاز شود. به گفته فعالان، بسیاری از معامله‌گران تمایل داشته‌اند که ارز خود را قبل از شروع مذاکرات در بالاترین قیمت ممکن به فروش برسانند. به عقیده شماری از فعالان، برخی از معامله‌گران تصور می‌کنند پیش از آغاز مذاکرات هسته‌ای بهتر است تا جایی که می‌توانند قیمت دلار را بالا ببرند. از نگاه آنها، در صورتی که مذاکرات هسته‌ای به سرانجام برسد، معامله‌گران خواهند توانست که در بالاترین قیمت ممکن، دلار خود را به فروش برسانند. اگر مذاکرات هسته‌ای نیز به سرانجام نرسد، معامله‌گران از قبل خود را با رشد قیمت تا حدی هماهنگ کرده‌اند و از صعود یکباره قیمت جا نخواهند ماند. به نظر می‌رسد حداقل در روزهای اخیر این دسته از معامله‌گران دچار ضرر نشده‌اند و اخبار جدیدی که به گوش بازار می‌رسد، حکایت از آن دارد که دشوار است مذاکرات هسته‌ای به احیای برجام منجر شود. با این حال، اگر در هفته آتی اتفاق مثبتی در مذاکرات وین رخ دهد، شدت افت قیمت دلار بسیار بیشتر خواهد بود.
خروج سرمایه و تقاضا برای دلار
در ماه‌های اخیر بارها خبرهای مختلفی مبنی بر خروج سرمایه از ایران منتشر شده است. به عنوان مثال، هر ماه اخباری منتشر می‌شود که ایرانی‌ها بالای هزار ملک در ترکیه خریداری کرده‌اند و اخیرا نیز آمارهای ملکی از سرمایه‌گذاری قابل توجه ایرانی در امارات حکایت دارد. برای انجام چنین خریدهای ملکی نیاز به تهیه دلار و سایر ارزهای معتبر وجود دارد. طبیعتا هر چقدر چنین تقاضاهایی در بازار بیشتر شود، قیمت دلار نیز افزایش بیشتری را تجربه خواهد کرد.در کنار این موضوع باید اضافه کرد که افراد زیادی برای مهاجرت نیاز به تهیه دلار دارند. به عنوان مثال، اخیرا احسان قاضی‌زاده‌هاشمی، نماینده مجلس عنوان کرده است که طی سه سال گذشته حدود ۴ هزار نفر پزشک و حدود ۳۰۰ هزار نفر از جمعیت دانشگاهی که مدارک آنها فوق لیسانس و دکترا بوده، از کشور مهاجرت کردند. این اتفاق در حالی رخ داده است که افراد قبل از سال 97 تمایل کمتری به مهاجرت داشتند. بهبود شرایط اقتصاد کلان و امیدواری نسبت به چشم‌اندازهای آینده می‌تواند زمینه‌ساز کاهش مهاجرت و افت فشار ارزی به بازار شود. در صورت ایجاد محدودیت‌های مهاجرتی، تنها تقاضا به شکل‌های زیرزمینی‌تر نیاز خود را برطرف خواهد کرد.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.