دو سال جنگ اوکراین: پاسخ به چند پرسش کلیدی
ساعت 24 - با گذشت دو سال از جنگ در اوکراین، هیچ شواهدی وجود ندارد که حکایت از آن داشته باشد که این جنگ به زودی پایان خواهد یافت.نه اوکراین، نه روسیه، و نه متحدان کلیدی دو طرف، زمینه‌ای برای حل و فصل این درگیری و برقراری صلح نمی‌بینند.
دولت اوکراین اصرار دارد حاکمیت آن باید به مرزهای بین‌المللی به رسمیت شناخته‌شده این کشور بازگردد و نیروهای روسیه از سرزمین‌های اشغالی بیرون بروند. در حالیکه مقامات روسی همچنان تاکید دارند که اوکراین یک کشور واقعی نیست و حضور نیروهای روسی را تا رسیدن به اهداف خود ادامه خواهند داد. در اینجا به آنچه اکنون در حال رخ دادن است و تبعات احتمالی آن در آینده نگاهی می‌اندازیم. چه کسی در حال برنده شدن است؟ در طول زمستان امسال، نبردهای شدید بین دو طرف ادامه داشته و تلفات سنگین انسانی برای آن‌ها به همراه آورده است.خط مقدم جبهه ۱۰۰۰ کیلومترطول دارد و شکل آن از پاییز ۲۰۲۲ تا کنون تغییر چندانی نکرده است. ظرف چند ماه پس از تهاجم تمام عیار روسیه در دو سال پیش، ارتش اوکراین توانست نیروهای روسیه را به عقب‌نشینی از مناطق شمالی و اطراف کی‌یف، پایتخت، وادار کند و در اواخر همان سال، بخش‌های وسیعی از قلمرو شرق و جنوب را از نیروهای روس پس گرفت. اما اکنون، نیروهای روسی در استحکامات نیرومندی مستقر شده‌اند و اوکراینی‌ها می‌گویند مهماتشان رو به اتمام است.بسیاری تصویری از بن‌بست نظامی را می‌بینند - از جمله فرمانده سابق ارتش اوکراین که اخیراً برکنار شد، والری زالوژنی و چندین وبلاگ نویس نظامی روسی طرفدار دولت. در اواسط فوریه، نیروهای اوکراینی از شهر آودیوکا در شرق این کشور که مدت‌ها صحنه درگیری سنگین بود خارج شدند. ارتش روسیه اشغال این شهر را به عنوان یک پیروزی بزرگ قلمداد کرد. از آنجا که آودیوکا دارای موقعیت استراتژیک است می‌تواند بالقوه مسیرهایی را برای تهاجم به مناطق عمیق‌تر در خاک اوکراین هموار کند. دولت اوکراین گفت که هدف از عقب‌نشینی، حفظ جان نفراتش بوده و کتمان نکرده است که طرف روسی از لحاظ شمار نفرات و میزان تسلیحات دست بالا را دارد. این بزرگترین دستاورد روسیه از زمان تصرف باخموت در ماه مه گذشته بوده است اما آودیوکا تنها در ۲۰ کیلومتری شمال غربی دونتسک واقع شده، شهری اوکراینی که از سال ۲۰۱۴ در اشغال نظامی روسیه بوده است.یک چنین پیشرفت جزئی قطعا با اهداف جاه‌طلبانه اولیه روسیه انطباق چندانی ندارد.
در فوریه ۲۰۲۲ و اوایل حمله به اوکراین، وبلاگ‌نویسان نظامی روس طرفدار دولت و دستگاه تبلیغاتی دولتی از تصرف پایتخت ظرف سه روز، خبر می‌دادند. در حال حاضر، حدود ۱۸ درصد از خاک اوکراین در اشغال روسیه است، از جمله شبه جزیره کریمه که در مارس ۲۰۱۴ ضمیمه شد و بخش‌هایی از مناطق دونتسک و لوهانسک در شرق که روسیه بلافاصله پس از آن تصرف کرد. آیا حمایت از اوکراین رو به کاهش است؟ به گفته موسسه اقتصاد جهانی کیل، در دو سال گذشته، متحدان اوکراین مقادیر زیادی کمک نظامی، مالی و بشردوستانه به این کشور ارسال کرده‌اند که ارزش آن‌ها تا ژانویه سال ۲۰۲۴ به تقریبا ۹۲ میلیارد دلار از سوی نهادهای اتحادیه اروپا و ۷۳ میلیارد دلار از ایالات متحده بالغ شده است.ارسال تانک، پدافند هوایی و توپخانه‌های دوربرد به اوکراین کمک قابل توجهی کرده است. اما جریان کمک‌ها در ماه‌های اخیر و در بحبوحه بحث در مورد اینکه متحدان تا چه زمانی می‌توانند به طور واقع بینانه از اوکراین حمایت کنند، کاهش یافته است.در ایالات متحده، تصویب بسته جدید ۶۰ میلیارد دلاری دولت در کنگره در کشمکش‌های سیاسی دولت و حزب جمهوریخواه بر سر مسایل داخلی به بن‌بست رسیده است. در میان حامیان اوکراین در آمریکا این نگرانی وجود دارد که در صورت انتخاب مجدد دونالد ترامپ به ریاست جمهوری در انتخابات ماه نوامبر، حمایت آمریکا از اوکراین پایان خواهد یافت.در اتحادیه اروپا، بسته کمکی ۵۴ میلیارد دلاری در ماه فوریه پس از بحث و چانه‌زنی بسیار تصویب شد. مجارستان که ویکتور اوربان، نخست وزیر آن، از متحدان ولادیمیر پوتین است، آشکارا با حمایت از اوکراین مخالفت می‌کرد. همچنین، اتحادیه اروپا تنها نیمی از یک میلیون گلوله توپخانه را که قصد داشت تا پایان مارس ۲۰۲۴ در اختیار اوکراین قرار دهد تا کنون به آن کشور فرستاده است.حامیان روسیه شامل بلاروس در همسایگی آن کشور می‌شود که روسیه از قلمرو زمینی و هوایی آن برای انجام عملیات علیه اوکراین بهره‌برداری کرده است. ایالات متحده و اتحادیه اروپا می‌گویند ایران پهپادهای شاهد به روسیده داده است اما ایران تا کنون فقط قبول کرده که قبل از جنگ تعداد کمی پهپاد به روسیه تحویل داده است.در جنگی که پهپادها به دلیل توانایی گریز از پدافند هوایی مورد تقاضای هر دو طرف بوده، استفاده از پهپاد در عملیات موثر واقع شده است. تحریم‌ها علیه روسیه آن‌طور که کشورهای غربی امیدوار بودند کارساز نبوده است و روسیه همچنان موفق به فروش نفت و قطعات و خرید قطعات کارخانه‌های تسلیحات‌سازی خود بوده است.گمان نمی‌رود چین به هیچیک از دو طرف اسلحه داده باشد و به طور کلی یک دیپلماسی دقیق را در این جنگ پیش گرفته است که نه حمله روسیه را محکوم می‌کند نه از آن حمایت و در عین حال، همراه هند به خرید نفت از روسیه ادامه داده است.هم روسیه و هم اوکراین با سفرهای دیپلماتیک متعدد به آفریقا و آمریکای لاتین برای جلب رضایت کشورهای در حال توسعه تلاش بسیاری کرده‌اند آیا اهداف روسیه تغییر کرده است؟ اعتقاد عمومی این است که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، هنوز در پی تصرف کل اوکراین است.رئیس جمهور روسیه در مصاحبه اخیر خود با تاکر کارلسون، مجری تلویزیونی آمریکایی، یک بار دیگر دیدگاه تحریف شده خود از تاریخ و دلیل درگیری را تکرار کرد که البته با هیچ چالشی از سوی مصاحبه کننده هم روبرو نشد. او مدت‌هاست بدون ارائه هیچ شواهدی تکرار می‌کند که غیرنظامیان در اوکراین - به ویژه در منطقه دونباس در شرق - به حمایت روسیه نیاز دارند. او قبل از جنگ مقاله‌ای طولانی نوشت و در آن وجود اوکراین را به عنوان یک کشور مستقل مردود دانست و گفت روس‌ها و اوکراینی‌ها «یک ملت» هستند. در دسامبر ۲۰۲۳، او گفت که اهداف او برای آنچه روسیه «عملیات نظامی ویژه» نامیده همان اهداف اولیه از جمله «آسیب‌زدایی» است که به ادعای او، از نفوذ راست افراطی در اوکراین ناشی شده است.او همچنین می‌گوید که خواهان «غیر‌نظامی» شدن و «بی‌طرفی» اوکراین است و از نفوذ ناتو به شرق اروپا شکایت دارد. اوکراین از زمان استقلال هرگز عضو هیچ اتحاد نظامی نبوده ولی مایل به عضویت در اتحادیه اروپا بوده و پس از حمله روسیه در حال مذاکره برای روابط نزدیک‌تری با ناتو بوده است.هدف دولت اوکراین از این اقدامات تحکیم موقعیت این کشور و محافظت از آن برابر هر گونه برنامه روسیه برای احیای نوعی اتحاد شوروی سابق است. در زمان شوروی سابق، اوکراین یکی از جمهوری‌های تشکیل دهنده آن بود. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند یک جنگ فرسایشی طولانی با تلفات بیشتر محتمل است در چه شرایطی جنگ می‌تواند پایان یابد؟ با توجه به اینکه به نظر می‌رسد هیچ یک از دو طرف جنگ حاضر به کوتاه آمدن از مواضع خود نیستند و به نظر می‌رسد پوتین مصمم به حفظ قدرت در روسیه است، اکثر تحلیلگران یک جنگ طولانی را پیش‌بینی می‌کنند. اندیشکده امنیت جهانی - Globsec - برای ارزیابی نتایج احتمالی جنگ نظر ده‌ها کارشناس را ترکیب کرد. محتمل‌ترین سناریو یک جنگ فرسایشی بود که به بعد از سال ۲۰۲۵ کشیده خواهد شد و با تلفات سنگین هر دو طرف و ادامه وابستگی اوکراین به دریافت تسلیحات از متحدان خود همراه خواهد بود.
دومین احتمال شامل تشدید بالقوه درگیری در سایر بخش‌های جهان، مانند خاورمیانه، چین-تایوان و بالکان است که روسیه در صدد شعله‌ور کردن آتش جنگ در آن‌هاست.دو سناریوی بالقوه دیگر، که هر دو به یک اندازه محتمل در نظر گرفته می‌شود، این بوده است که یا اوکراین به پیشرفت در صحنه جنگ دست یابد اما توافقی برای پایان دادن به جنگ حاصل نشود. یا اینکه حمایت متحدان اوکراین کاهش یابد و آن‌ها این کشور را برای رسیدن به یک راه‌حل از طریق مذاکره تحت فشار قرار دهند. با این حال، هم در مورد تاثیر احتمالی انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده و هم در مورد اینکه چگونه جنگ‌های دیگر، به ویژه درگیری اسرائیل و حماس، بر اولویت‌ها و تعهدات اوکراین و حامیان روسیه تاثیر می‌گذارد، ابهام وجود دارد. آیا امکان تشدید درگیری وجود دارد؟ در اواسط فوریه، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین هشدار داد که قرار دادن اوکراین در شرایط «کسری تصنعی» تسلیحات به روسیه کمک خواهد کرد. او در کنفرانس بین‌المللی امنیتی در مونیخ گفت که پوتین در چند سال آینده برای بسیاری از کشورهای دیگر «فاجعه» ایجاد خواهد کرد مگر اینکه جهان غرب در برابر او بایستد. بخش تحیقات روسی در اندیشکده نیروهای متحد سلطنتی می‌گوید روسیه با موفقیت توانسته توان اقتصاد و صنایع نظامی خود را در تولید تسلیحات افزایش دهد و خود را برای یک جنگ طولانی‌مدت آماده می‌کند. این اندیشکده گفته است که حرکت اروپا در مقابله با این وضعیت کند است، هشداری که وزیر خارجه لهستان نیز داده است. مقامات و نهادها در برخی کشورهای اروپایی - از جمله وزیر خارجه آلمان و سرویس‌های اطلاعاتی استونی - اخیرا نسبت به حمله روسیه به یک کشور عضو ناتو در یک دهه آینده ابراز نگرانی کردند. نویسندگان: ویکتوریا پریسدسکا و کاترینا خینکولووا- بی بی سی
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.