نیروهای پنهان زنجانی او را از اعدام نجات دادند

ساعت 24 - سرنوشت میلیاردر جوانی که دی‌ماه ۱۳۹۲ و در 39 سالگی با شکایت وزارت نفت بازداشت شد و به «فساد فی‌الارض»، «اخلال در نظام اقتصادی کشور»، «کلاهبرداری گسترده از شرکت ملی نفت» و «پولشویی دو میلیارد یورویی» متهم و حکم اعدام او در سال ۱۳۹۵ در دیوان عالی کشور تایید شده بود، به گونه‌ای رقم خورد که اینک با تخفیف مجازات و رهایی از اعدام، آزادی از زندان را روزشماری می‌کند. هرچند این روایت عجیب، همچنان سوالات و ابهامات بسیاری را در دل خود نگه داشته است.

بابک زنجانی دیگر «ب.ز» دهه 90 نیست و حداقل نتیجه یکی از پیچیده‌ترین پرونده‌های مفاسد اقتصادی کشور، با حلاوت رهایی از مرگ برای او عجین شده است.این رهایی از مرگ وقتی شیرین‌تر می‌شود که او احتمالا در این یک دهه، بارها سرنوشت امیرمنصور آریا، تاجری که تا قبل از اعدام حتی مورد تجلیل نیز قرار گرفته بود، یا وحید مظلومین، سلطان سکه‌ای که بعد از اعدام معلوم شد که هیچ سکه‌ای همراهش نبوده و یا سرنوشت مرگبار حمیدرضا باقری درمنی، معروف به سلطان قیر را بارها از نظر گذرانده باشد. روز سه شنبه همین هفته اصغر جهانگیر، سخنگوی جدید قوه قضاییه از «همکاری‌های» زنجانی در مدت حبس سخن گفت و تاکید کرد که پس از «بازگشت اموال» به ایران، «استرداد اموال» و پرداخت بدهی‌ها، درخواست عفو او در دادگستری استان تهران مطرح شد که با تایید رئیس قوه قضائیه و «موافقت رهبری» حکم اعدام او نقض و به ۲۰ سال حبس تبدیل شده است.

رسول کوهپایه زاده، وکیل بابک زنجانی در واکنش به این اظهارات گفت: «با توجه به اینکه بیش از ۱۰ سال از مدت گذراندن مدت حبس می‌گذرد، مطابق قوانین و مقررات، موکلش «امکان بهره‌مندی از آزادی مشروط را داراست و دوران تحمل زندان او به پایان رسیده است.»اوایل اسفند ماه سال گذشته قوه قضائیه از بازگشت اموال بابک زنجانی به ایران خبر داد و رئیس بانک مرکزی هم اعلام کرد که تمامی این دارایی‌های ارزی به خزانه بانک مرکزی منتقل شد. یکی از مسئولان قضایی هم گفته بود که مجموع اموال داخل و خارج از کشور متعلق به این بازرگان و میلیاردر ایرانی حتی با احتساب تورم «بیش از حدی» است که او بدهکار است تا شاید خدای ناکرده، افکار عمومی از این محکوم اقتصادی توقعی نداشته باشد. علی مجتهدزاده وکیل و حقوقدان البته معتقد است بر این پرونده بیشتر نگاه امنیتی حاکم بوده است: «جامعه می‌گوید وقتی یک نفر به قول خودشان اخلال‌گر در نظام اقتصادی بوده است و فساد سنگین مالی داشته و حکم او می‌تواند اعدام نباشد، چرا در موارد مشابه مانند وحید مظلومین و مه‌آفرید خسروی این تخفیف اعمال نشد؟ و یا چرا محسن شکاری را که در پرونده‌اش قتل و جنایت نداشت، اعدام کردید؟»

او در ادامه با انتقاد شدید از رویه دادگاه زنجانی می‌افزاید: «وکیل آقای زنجانی گفته عفو هم شامل او می‌شود. به نظرم شاید اصلا به او جایزه هم بدهند، به هر حال ما مسائلی را می‌بینیم که شاید به آقای زنجانی جایزه هم دادند و بگویند احساس کردیم خیلی هم آدم خوبی بوده و مورد ظلم واقع شده بود. آقایان باید فکری برای اعتبار و اعتماد ازدست‌رفته دستگاه قضا بکنند. »

کامبیز نوروزی، حقوقدان هم می‌گوید: «دادگاه‌های این پرونده غیرعلنی است و خبر‌های گزینشی از آن منتشر می‌شود. نه از کیفرخواست اطلاعی داریم، نه از دفاعیات و از هیچ چیزی دیگر. تمام این پرونده معما است»معمای پرونده ثروت بابک زنجانی و حامیان ناشناخته‌اش همچنان باز است. حتی رئیس‌جمهور پیشین هم که تاکید کرده بود «اعدام بابک زنجانی مهم نیست، بگویید چه کسی به او مجوز فروش نفت داد؟ چه کسی او را پشتیبانی کرد؟» نتوانست گرهی از این معما باز کند. زنجانی در تمام این سال‌ها هرگز نامی از حامیان و پشتوانه‌های خود به صورت علنی نبرده و شاید یکی از دلایل غیرعلنی بودن دادگاهش افشا نشدن همین نام‌ها باشد. اما او خودش معتقد است که تنها با پشتوانه خداوند توانسته چنین فعالیت‌هایی را به سرانجام برساند. به قول سهراب سپهری «و خدایی که در همین نزدیکی است» او را در این پرونده پیچیده پشتیبانی کرد و از مرگ نجات داد!

روزنامه توسعه ایرانی