نشانه های آشتی ایران و آمریکا

ساعت 24 - در هفته‌های اخیر، شواهد متعددی نشان می‌دهد که ایران و آمریکا به سمت بهبود روابط حرکت می‌کنند. به نظر می‌رسد این تغییر، خبری مسرت‌بخش برای توسعه‌ی کشور، بازارها، کسب‌وکارها و اشتغال خواهد بود. بازار ارز و سهام فردا موید این برداشت خواهد بود.

نظام جمهوری اسلامی تصمیم گرفته است روابط خود را با آمریکا بهبود بخشد. این تصمیم، اگرچه ممکن است از نظر تصمیم‌گیرندگان کاملاً استراتژیک تلقی نشود، اما نشانه‌های روشنی از بهبود عمیق دارد: از جمله تغییر لحن رسانه‌های دولتی و اظهارات مقامات که نشان می‌دهد مخالفان این رویکرد در داخل کشور ضعیف‌تر از گذشته شده‌اند.

فارغ از تحولات خاورمیانه، یکی از محرک‌های اصلی این تصمیم را می‌توان در ارزیابی نظام از تمایلات دولت ترامپ جستجو کرد. ایران جمعبندی کرده که ترامپ علاقه‌ای به درگیری نظامی ندارد و بیشتر رویکردی اقتصادی و معامله‌محور دارد، ایران این وضعیت را فرصتی مناسب برای تعامل تلقی می‌کند.

تحلیل نظام این است که باید پیش از تضعیف ترامپ در صحنه‌ی سیاسی آمریکا، مسیر مذاکرات و توافق را با سرعت طی کند. به نظر می‌رسد رهبری ایران نمی‌خواهد تصمیم‌گیری در مورد رابطه با آمریکا را به رهبر بعدی واگذار کند؛ همان‌طور که آیت‌الله خمینی در زمان خود تصمیم گرفت مسئله‌ی جنگ را حل‌وفصل کند، اکنون نیز مسئله‌ی رابطه با آمریکا باید در دوران رهبری فعلی حل شود.

مانور اخیر ایران در فاصله گرفتن از مذاکرات پس از دور سوم گفتگوها و تاکید بر خطوط قرمز ایران (ضرورت حداقلی از غنی‌سازی)، پیامی شفاف به آمریکا و شخص ترامپ داد. به نظر می‌رسد این پیام موثر بوده و ترامپ آماده‌ی پذیرش سطحی از غنی‌سازی توسط ایران است؛ در ازای آن نیز امتیازاتی مطالبه خواهد کرد که هزینه‌اش از توقف کامل غنی‌سازی برای رهبری ایران در داخل کشور کمتر است.

حسین عبده تبریزی - هاما

در همین راستا، طبق اظهارات رئیس‌جمهور از قول رهبری، و گزارش دکتر عراقچی به دولت، نظام نه‌تنها مخالفتی با سرمایه‌گذاری آمریکایی در ایران ندارد، بلکه از آن استقبال نیز می‌کند. گام نهایی در این مسیر، ورود سرمایه‌گذاران است؛ اما پیش از آن، بازشدن سفارت و برقراری روابط سیاسی باید اتفاق بیفتد.

نامه‌ی رهبری به روسای چین و روسیه و پاسخ‌های این دو کشور نیز نشانه‌ی دیگری از تغییر فضاست. در این نامه‌ها، بر حفظ روابط راهبردی با چین و روسیه تاکید شده و در واقع به آن‌ها اطمینان داده شده که رابطه با آمریکا به معنای فاصله‌گیری از روابط استراتژیک با آن دو کشور نیست.

این خود نشانه‌ای صریح از عزم ایران برای ترمیم رابطه با آمریکاست، بدون آن‌که موازنه‌ی ژئوپلیتیک کشور به هم بخورد. با این اقدام، رهبری نظام کنترل روایت را در دست می‌گیرد و مانع از آن می‌شود که چنین تغییری به‌عنوان نتیجه‌ی فشار خارجی تعبیر شود. این رویکرد همچنین از بروز بحران جانشینی و اعتراض‌های داخلی جلوگیری می‌کند.

در نهایت، توافق احتمالی با آمریکا می‌تواند مسیر بازگشت سرمایه‌گذاران خارجی، بازگشایی سفارت‌ها و بهبود شرایط اقتصادی را هموار کند. چنین تحولی قادر است اقتصاد، بازار کار و تعاملات جهانی ایران را دگرگون سازد.