دانشمندان از آمریکا به کدام کشوها می روند
ساعت 24 در پی کاهش میلیاردها دلار بودجه فدرال ایالات متحده در حوزه علم و پژوهش، دانشمندان و پژوهشگران بسیاری در ایالات متحده شغل یا کمک‌هزینه‌های تحقیقاتی خود را ازدست‌رفته می‌بینند. در همین حال، دولت‌ها و دانشگاه‌هایی در دیگر نقاط دنیا این وضعیت را فرصتی برای جذب استعدادهای علمی تلقی کرده‌اند.
دولت دونالد ترامپ با هدف «مبارزه با اتلاف منابع»، «کوچک‌سازی دولت»، «بازگشت به اولویت‌های مردم آمریکا» و «دفاع از منافع ملی»، بودجه نهادهای علمی و دانشگاهی را کاهش داده، اما منتقدان می‌گویند این سیاست‌ها در عمل به تضعیف آزادی علمی، کاهش نوآوری و فرار مغزها می‌انجامد.
به‌گزارش آسوشیتدپرس، برنامه «کانادا پیشگام» که از ماه گذشته میلادی آغاز شد، قصد دارد پژوهشگران جوان زیست‌پزشکی را به کانادا جذب کند. دانشگاه اکس‌مارسی در فرانسه نیز از حدود دو ماه پیش برنامه‌ای به نام «مامن امن برای علم» راه‌اندازی کرده و متعهد شده دانشمندانی را که در آمریکا احساس محدودیت یا تهدید می‌کنند، بپذیرد.
استرالیا نیز با راه‌اندازی برنامه «جذب استعداد جهانی» در همان زمان، حقوق رقابتی و بسته‌های مهاجرتی به این دانشمندان و دانشگاهیان پیشنهاد داده است.
آناماریا آربیا، رئیس آکادمی علوم استرالیا، گفته است: «در واکنش به آنچه در آمریکا رخ می‌دهد، ما فرصت بی‌سابقه‌ای برای جذب باهوش‌ترین ذهن‌ها می‌بینیم.»
از زمان جنگ جهانی دوم، آمریکا با سرمایه‌گذاری سنگین در تحقیقات علمی، خود را به قدرت نخست علمی جهان تبدیل کرده بود. اما از آغاز دوره جدید ریاست‌جمهوری ترامپ، دولت او با اشاره به اتلاف منابع و ناکارآمدی در هزینه‌کردهای علمی، سطح کارکنان و بودجه نهادهایی چون بنیاد ملی علوم، موسسه ملی سلامت، ناسا و دیگر سازمان‌ها را به‌شدت کاهش داد. حتی دانشگاه‌های خصوصی نیز از این کاهش بودجه‌ها متاثر شده‌اند.
پیشنهاد بودجه دولت برای سال آینده نیز شامل کاهش حدود ۴۰ درصدی در بودجه موسسه ملی سلامت (NIH) و کاهش حدود ۵۵ درصدی در بودجه بنیاد ملی علوم است.
موسسه ملی سلامت بزرگ‌ترین نهاد دولتی پژوهشی در حوزه پزشکی و علوم زیستی در جهان است و زیرمجموعه وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده محسوب می‌شود. این نهاد متشکل از چندین موسسه تخصصی است که روی بیماری‌هایی مانند سرطان، آلزایمر، بیماری‌های قلبی، عفونی، روانی، و ژنتیکی تحقیق می‌کنند.
اخیراً برخی دانشگاه‌ها در آمریکا اعلام کرده‌اند که جذب هیئت علمی را متوقف، برخی کارکنان خود را اخراج یا پذیرش دانشجویان دکترا را متوقف کرده‌اند. در تازه‌ترین رویداد نیز مجوز دانشگاه‌هاروارد برای ثبت‌نام دانشجویان بین‌المللی لغو شده بود، هرچند دادگاه اجرای آن را متوقف کرد.
آقای ترامپ در واکنش به این توقف قضایی، در شبکه تروث سوشال نوشت: «چرا هاروارد نمی‌گوید که تقریباً ۳۱ درصد از دانشجویانش از کشورهای خارجی هستند؛ کشورهایی که برخی از آن‌ها اصلاً دوستانه با آمریکا رفتار نمی‌کنند، اما هیچ هزینه‌ای برای تحصیل این دانشجویان پرداخت نمی‌کنند و حتی قصدی برای این کار ندارند؟»
رئیس‌جمهور ایالات متحده معتقد است که دانشگاه‌هاروارد در مقابل میلیاردها دلار که از دولت دریافت می‌کند، «چندان شفاف عمل نمی‌کند» و او می‌خواهد بداند «این دانشجویان خارجی چه کسانی هستند». بیشتر در این باره: ترامپ از مسدود کردن پذیرش دانشجویان خارجی در دانشگاه‌هاروارد دفاع کرد
در مجموع، وضعیت فعلی باعث شده دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی در سایر کشورها به فکر جذب دانشمندانی بپردازند که در ادامه فعالیت خود در آمریکا به مشکل برخورده‌اند.
آسوشیتدپرس می‌نویسد برای مثال، حدود نیمی از ۳۰۰ درخواست برنامه «مامن امن برای علم» از پژوهشگران آمریکایی بوده است. درخواست‌ها از آمریکا برای موسسه ژنتیک، زیست‌شناسی مولکولی و سلولی فرانسه نسبت به سال قبل دو برابر شده و برنامه لیزه مایتنر در آلمان نیز سه برابر افزایش درخواست از آمریکا را گزارش کرده است.
لیزه مایتنر یک طرح پژوهشی نخبگان است که توسط انجمن ماکس پلانک در آلمان اجرا می‌شود و هدف آن جذب، حمایت و تثبیت موقعیت پژوهشگران زن برجسته در علوم طبیعی، پزشکی و مهندسی است.
در کنار این قبیل استقبال‌ها در بیرون آمریکا، چالش‌هایی نیز وجود دارد، از جمله مشکلات زبان، مراقبت از کودکان یا سالمندان، و تفاوت در نظام‌های بازنشستگی.با وجود این، کم نیستند پژوهشگران آمریکایی ازجمله در دو دانشگاه ویسکانسین مدیسون و دانشگاه نیویورک که به دلیل عدم اطمینان از تامین مالی پژوهش‌هایشان به گزینه‌های مهاجرت علمی فکر می‌کنند.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.