احتمالات فعالسازی مکانیسم ماشه
ساعت 24 - -با وجود اندازه و اهمیتشان، به نظر نمیرسد تحریمهای بینالمللی اعمالشده توسط شش قطعنامه شورای امنیت در مقایسه با مقیاس تحریمهای ایالات متحده که در هفت سال گذشته اعمال شدهاند، تاثیر قابل توجهی داشته باشند. با این حال، توجه به توسل اروپا به گزینه فعالسازی «مکانیسم ماشه» همچنان مهم و ضروری است.
این اقدام تنها به معنای بازگشت تحریمهای بینالمللی با فعالسازی مجدد قطعنامههای بینالمللی لغو شده توسط قطعنامه ۲۲۳۱ نیست، بلکه به معنای بازگرداندن پرونده هستهای ایران به نقطه عزیمت اساساً متفاوتی است از آنچه تاکنون تجربه کرده است.
در حالی که به نظر میرسد طرفهای اروپایی به استفاده از «مکانیسم ماشه» برای جلوگیری از انقضای مهلت قانونی برای استفاده از آن خود را مجبور میبینند، احتمال توسل ایران به برخی اقدامات متقابل، موانع آشکاری را برای آزادی عمل اروپا برای فعالسازی این مکانیسم ایجاد میکند.
منطق سیاسی، گزینه دستیابی به راهحلهایی را که این مکانیسم برای مدت طولانیتری در دست اروپا باقی بماند، بعید نمیداند. طرف اروپایی ترجیح میدهد «مکانیسم ماشه» را در اختیار داشته باشد تا به طرفین برای تامین منافع خود فشار بیاورد، نه اینکه از آن به شیوهای استفاده کند که خطر خارج شدن امور از کنترل را به همراه داشته باشد. با این حال، این صحنه در دو سناریوی زیر میتواند آشکار شود:
احتمال اول: طرفهای اروپایی به فعال کردن «مکانیسم ماشه» متوسل میشوند. این یک گزینه دقیقه نودی است، زیرا طرفهای اروپایی فقط میخواهند از روی ناچاری به آن متوسل شوند. در صورت اجبار به انجام این کار، مهلت آنها از پایان ماه اوت تجاوز نمیکند، قبل از اینکه این مکانیسم منقضی شود، اروپا دیگر بازیگری در مذاکرات هستهای نیست و شانس آن برای تاثیرگذاری مستقیم بر تدوین هرگونه توافق با ایران کاهش مییابد. فعال کردن این مکانیسم به معنای فروپاشی توافق هستهای به شکل فعلی آن، بدون ایجاد دورهای از «اجماع جدید» است. در حالی که این امر احتمال توسل ایران به توسعه سلاحهای هستهای را افزایش میدهد، واقعیت جدید ایجاد شده توسط حملات ایالات متحده احتمال این امر را کاهش میدهد و گزینههای تشدید ایران را در چارچوبی قرار میدهد که فراتر از خروج از معاهده کنترل تسلیحات هستهای در ازای تسلیم شدن آن در برابر امواج بیسابقه تحریمها نیست.
احتمال دوم: تمدید مهلت فعالسازی «مکانیسم ماشه». این احتمال فرض میکند که واقعیت جدید، ایران را به سمت دور جدیدی از مذاکرات سوق خواهد داد، مشروط بر اینکه دور جدید مذاکرات به برنامه هستهای محدود نباشد، برنامهای که اروپا و امریکا گمان میکنند تا حد زیادی توسط حملات آمریکا/اسرائیل خنثی شده است. این سناریو که تا حد زیادی با فلسفه «مکانیسم ماشه» به عنوان ابزاری برای اعمال فشار بر موضع ایران همسوست، این معناست که طرفین در ازای مشارکت ایران در مذاکراتی که نه تنها پروژه هستهای، بلکه سایر مسائل، از جمله برنامه موشکی و پهپادی و پروژه منطقهای آن را نیز شامل میشود، به تصمیمی برای تمدید مکانیسم ماشه در چارچوبی گستردهتر – یعنی تمدید اعتبار توافق برای حداقل چند ماه – خواهند رسید.
این احتمال به سه کشور اروپایی فرصتی میدهد تا نفوذ خود را بر مسئله ایران ادامه دهند و هرگونه توافقی را با تهران تدوین کنند که منافع آنها را در بر و نگرانیهای آنها را در نظر بگیرد. همچنین به ایران مهلت میدهد تا اطلاع ثانوی، شبح بازگشت تحریمهای بینالمللی را از بین ببرد.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.