کدام مناطق تهران دیگر قابل سکونت نخواهند بود؟
ساعت 24 - تحلیلهای کارشناسی نشان میدهد مناطقی در پایتخت ممکن است، تا یک دهه دیگر عملاً از چرخه سکونت خارج شوند؛ نه بهدلیل زلزله یا کمبودآب، بلکه بهواسطه فرونشستی که زیرپای شهر راخالی میکند.
خبرگزاری مهر، گروه استانها: استان تهران، پایتخت کشور با بیش از ۱۵ میلیون ساکن در منطقه کلانشهری، درگیر یکی از شدیدترین بحرانهای زیستمحیطی خود است: فرونشست زمین.
این پدیده، که اغلب به عنوان «زلزله خاموش» توصیف میشود، زمین زیر پای شهر را با سرعتی نگرانکننده خالی میکند و زیرساختها، ساختمانها و حتی میراث تاریخی را در معرض خطر قرار داده است.
در سال جاری، نرخ فرونشست در برخی نقاط تهران به بیش از ۳۰ سانتیمتر در سال رسیده، رقمی که شش تا هفت برابر میانگین جهانی (حدود ۵ سانتیمتر) است، جنوب و جنوب غربی شهر، از جمله مناطق ۱۷ تا ۲۱ و دشت ورامین، بیشترین آسیب را دیدهاند، جایی که نرخ محلی گاهی به ۳۱ تا ۳۶ سانتیمتر میرسد. کارشناسان هشدار میدهند که این روند، اگر مهار نشود، میتواند به فروچالههای ناگهانی، ترکهای عمیق در جادهها و ساختمانها، و حتی تهدید خطوط مترو و فرودگاه امام خمینی منجر شود.
فرونشست تهران نه تنها یک مسئله فنی، بلکه یادآوری از هزینههای زیستمحیطی رشد سریع شهری است. در حالی که شهر همچنان گسترش مییابد، زمین زیر آن در حال فرو ریختن است – بحرانی که اگر نادیده گرفته شود، میتواند آینده پایتخت را دگرگون کند.
برای اینکه بیشتر در خصوص این چالش جدی بدانیم، با مهدی زارع، زلزله شناس مشهور کشور و استاد پژوهشکده زلزلهشناسی به گفتگو نشستیم، که در ادامه میآید:
* در سالهای اخیر از فرونشست بهعنوان «زلزله خاموش تهران» یاد میشود؛ با توجه به دادههای موجود، آیا میتوان گفت فرونشست در برخی مناطق استان تهران از نظر میزان خسارت بالقوه، حتی خطرناکتر از زلزلههای متوسط است؟
پدیده فرونشست زمین در برخی مناطق استان تهران نه تنها یک خطر جدی و فزاینده است، بلکه از نظر میزان خسارت تدریجی و بلندمدت، در ابعادی وسیعتر و با پیامدهایی برگشتناپذیر عمل میکند که مقایسه آن با یک زلزله متوسط، بیمناسبت نیست.
تخریب گسترده و برگشتناپذیر زیرساختهای حیاتی (مترو، راهآهن، خطوط آب و گاز، شالوده ساختمانها) در مقایسه با تخریب متمرکز و لحظهای سازهها در محدوده کانون زلزله نشان از خسارات معمولاً قابل ارزیابی و ترمیم (گرچه پرهزینه) دارد.
روند فرونشست با اندازهگیری علمی قابل ردیابی و پیشبینی است، مناطق بحرانی از پیش شناسایی شدهاند. در حالی که در مورد زلزله زمان دقیق وقوع غیرقابل پیشبینی است، هرچند مناطق پرخطر شناخته شده هستند.
فرونشست و تخلیه سفرههای آب زیرزمینی کاملاً برگشتناپذیر است. احیای آبخوانها ممکن است هزاران سال طول بکشد. در حالی که منطقه پس از زلزله، با گذشت زمان و بازسازی، تا حدی به حالت قبلی بازمیگردد.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.