پتک کسب و کار اینترنتی بر پیکره مال‌ها

ساعت24 -وقتی در امریکا فروش اینترنتی فاتحه مال‌ها را خوانده است، توسعه مال‌ها در ایران معلوم نیست با چه هدفی دنبال می‌شود...

div align="right">وقتی در امریکا فروش اینترنتی فاتحه مال‌ها را خوانده است، توسعه مال‌ها در ایران معلوم نیست با چه هدفی دنبال می‌شود...

در شرایطی که با توسعه فضای مجازی و کسب و کارهای اینترنتی مکان برای بازار موضوعیت چندانی ندارد اما توسعه مال‌ها(مراکز تجاری بزرگ چندمنظوره) در ایران در شرایطی که کسب و کارهای اینترنتی فاتحه مال‌ها در اقتصادی چون امریکا را می‌خوانند به نظر کمی عجیب می‌آید و متولیان باید پاسخی برای این رویداد پیدا کنند.

در حالی که توسعه بازارهای الکترونیکی حتی مال‌ها و مراکز چند منظوره تجاری- فرهنگی امریکایی را هم از میان برداشته‌اند و مرگ مال‌ها را رقم زده‌اند، اما متأسفانه در کشور شاهد پول‌پاشی مجموعه‌هایی چون بانک‌ها و بیمه برای ساخت مال‌ها هستیم. این در حالی است که پول‌پاشی به مال‌هایی که تجربه نشان می‌دهد توسعه الکترونیکی مرگ آنها را در اقتصاد اول دنیا یعنی امریکا رقم ‌زده است، اشتباه است.

نقش مال‌ها در تأمین بودجه شهرداری

معمولاً شهرداری‌ها از تولید مال‌ها استقبال می‌کنند که ریشه این مهم را در کسری بودجه‌ها، تعهدات و بودجه جاری این مجموعه باید جست‌وجو کرد. با این حال به نظر می‌رسد حداقل از این به بعد باید جلوی توسعه مال‌سازی در کشور گرفته شود یا حداقل روی آن کمی تأمل شود. این در حالی است که در پایتخت، حجم قابل توجهی از همین مراکز (بیش از ۵۰ برج)، تازه در مراحل پایانی ساخت و تکمیل برای شروع فعالیت هستند. به نظر می‌رسد صاحبان نقدینگی‌های عظیم همچون بانک‌ها بیشتر به مال‌سازی روی می‌آورند و ریشه این موضوع نیز به ارتباطات مالی‌چی‌ها در مجموعه‌ها‌ باز‌می‌گردد.

بازار مجتمع‌های تجاری چندمنظوره و مراکز بزرگ فروش کالا در دنیا، با پشت‌سر گذاشتن دوران «شکوفایی» و «اوج رونق» و مراجعه خریدار و بازدیدکننده، وارد عصر «مرگ تدریجی» فروش سنتی شده‌اند اما در پایتخت، حجم قابل توجهی از همین مراکز (بیش از ۵۰ برج)، تازه در مراحل پایانی ساخت و تکمیل برای شروع فعالیت هستند.

سه سال پیش درست در اوج «مال»سازی‌های سریالی در تهران (سرمایه‌گذاران هیجانی از روی دست همدیگر)، یک هشدار سراسری در امریکا -بورس قدیمی فروشگاه‌های زنجیره‌ای و مراکز تجاری چندمنظوره- از «آغاز سراشیبی سقوط تجارت با مال‌ها» خبر داد.

سال ۲۰۱۴ کارشناسان شهرسازی و دلالان ملک در امریکا با رؤیت اولیه «رقبای مجازی» مراکز تجاری، پیش‌بینی کردند که ۱۵ درصد «مال»ها طی ۱۰ سال «تعطیل» یا «تبدیل به انبار» می‌شوند.

اما مشاهدات تازه در این کشور سرعت انقراض «مال»ها به‌دلیل تعطیلی یکسری از فروشگاه‌های زنجیره‌ای در ورودی مجتمع‌های تجاری را به مراتب بیشتر از پیش‌بینی‌های قبلی نشان می‌دهد. مطابق آخرین برآوردها تا پنج سال آینده، از هر چهار «مال» در امریکا، یکی تعطیل می‌شود. عصر «مال»ها در عمده کشورها به پایان رسیده است. در تهران مراکز تجاری چندمنظوره (شبه مال) به عنوان نوعی از فضای عمومی - فضای بسته- طی سال‌های اخیر دو نیاز پایتخت‌نشین‌ها شامل «خرید» و «گذراندن اوقات فراغت» را توانست در غیاب فضاهای باز شهری کارآمد در این کلانشهر تا حدودی پوشش دهد.

بازار مجازی مکان نمی‌خواهد

اما اکنون رقیب مجازی «مال»ها، میزان مراجعه به مراکز تجاری در حال بهره‌برداری را در تهران به شدت کاهش داده است. مطالعات نشان می‌دهد تحت تأثیر نفوذ شبکه‌های مجازی (تلگرام و اینستاگرام) به روابط اجتماعی افراد، بخشی از نیاز پایتخت‌نشین‌ها (دیدن و دیده شدن) که تا پیش از این با مراجعه به این مراکز پاسخ داده می‌شد، به طریق دیگر در حال تأمین است.

«فروش‌های اینترنتی» به عنوان رقیب دیگر «مال‌»ها نیز رکود فروش در این مراکز را سنگین‌تر کرده است. «مال»سازها در تهران از اوایل سال ۹۰ به شکل گسترده برج‌سازی‌های تجاری در سه منطقه اول تهران و البته منطقه ۲۲ را کلید زدند. آمار رسمی از تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده برای مراکز تجاری وجود ندارد اما گفته می‌شود در حال حاضر حدود ۲۰۰ «مال» و شبه‌مال در تهران به شکل فعال، نوساز خالی از تجارت و در حال ساخت، وجود دارد.

کلنگ ساخت عمده این مراکز در زمانی که دنیا علائم سقوط تجارت سنتی را دریافت کرده بود، به زمین‌زده شد. مطالعه شهری درباره مسیر نجات موقت «مال»ها در تهران از مرگ تدریجی نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران و عوامل بهره‌بردار، با دو اقدام می‌توانند ورشکستگی احتمالی این مراکز را تعلیق کنند.

حرکت «مال»‌سازها در تهران خلاف جهت تحولات جهانی بازار مجتمع‌های تجاری، سرنوشت ساخت‌وساز فله‌ای برج‌های چندمنظوره در شمال و غرب پایتخت را با خطر «ورشکستگی» سرمایه‌گذاران روبه‌رو کرده است.

منبع:روزنامه جوان