تحلیل ساعت 24 از
برجامی که نشناختیم و تحریمی که می آید
ساعت24-سال 1396 شمسی هجری در ایران می توانست سا ل مناسبی برای چیدن میوه درختی به " برجام " باشد که شوربختانه نه تنها چنین نشد بلکه حالا در پایان این سال کابوس برگشت تحریم های اقتصادی بالای سر اقتصاد بیمار ایران به پرواز در امده است.
یکم : باید جامعه ایرانی در کلیت خود به این پرسش مهم جواب دهد ، چرا حاضر شدیم با گروه کشورهای 5+ 1 در باره پرونده هسته ای مذاکره کنیم و بالاترین مقام دیپلماسی ایران چگونه تابوشکنی کردوحاضر یا ناچار شد با وزیر خارچه آمریکا چندین دور در نشست های چند جانبه و حتی نشست دوجانبه مذاکره ؟ این گفت و گوها در حالی انجام شد که این اتفاق پیش از آن حتی اگر بر زبان مدیری جاری می شد جرم و یا دست کم خطای فاحش سیاسی به حساب می آمد ؟ برخی کارشناسان و ناظران بین المللی باور دارند اقتصاد ایران به دلیل اعمال سیستماتیک و همه جانبه تحریم اقتصادی به سوی کف دره مرگ رانده می شد و با برجام توانستیم در نزدیکی کف دره به صورت موقت با داربست های چندگانه بایستیم. اگر این را قبول داریم پس باید توجه کنیم بازگشت تحریم ها دوباره ایران را به همان سوی می راند. واقعیت این است که برخی مغالطه ها در این باره صورت گرفت که ایران به دلیل ضعف اقتصادی به سوی گفت و گو برای حل پرونده هسته ای نرفته است. اگر اینگونه بود پس نباید از اینکه مسایل اقتصادی ایران در مناسبات جهانی همچنان حل ناشده باقی مانده اند گلایه داشت.
دوم : اتفاق فوق العاده دهشتناکی که پیش ازاجرای تحریم اقتصادی همه جانبه ایران و تارسیدن به برجام افتاد و شوربختانه دو لت نهم و دهم آن را سازماندهی کردند ونزد مدیران ارشد نیز قابل قبول شد این بود که ازدادن آدرس درست پیامدهای تحریم ساده عبور کردند و خود را به نادیدن این پیامدها زدند. از این بدتر اما کانالیزه کردن اندیشه تقلیل گرایانه از سوی افراد رسانه ای وابسته به جناح سیاسی اصولگرایان بود. این رسانه ها به هردلیل بر واقعیات چشم بستند و در یک فعالیت هماهنگ به این توهم دامن زدند که ایران هیچ آسیبی نمی بیند و اقتصاد متکی بر توانایی های داخلی چون کوه ایستاده است و تحریم اقتصادی کاغذ پاره ای بیش نیست . این تقلیل گرایی که بدترین راهبرد در باره روند روبه افزایش آثار منفی تحریم ها به حساب می آمد به رهبران سازمانها و نهاهای دست اندر کارکشورهای خارجی اجازه داد به این سخنان استناد کره و دامنه تحریم ها را گسترده تر کنند. حال نیز اگر برجام فروپاشی احتمالی را تجربه کند و جغد شوم تحریم ها بر دیوار اقتصاد ایران بنشیند نباید دوباره با ساده انگاریدر این دام ساده بیفتیم و پیامدهای تلخ این روند را فراموش کنیم.
سوم: یکی دیگر از رخدادهای بسیار غم انگیز در فرایند داستان پرونده هسته ای که از دست کم اوایل کار دولت نهم شروع و متاسفانه هنوز ادامه دارد این است که این پدیده را یک مساله فوق العاده امنیتی کردیم و اجازه ندادیم کارشناسان و متخصصان پیامدهای تخریبی آن در حوزه اقتصاد که به لحاظ کارشناسی به آن رسیده بودند را برزبان جاری کنند. در این سالها اطلاعات و اخبار عمومی تر به ویژه در باره پیامداهای تحریم و راههای استفاده کارآمد از برجام به مساله امنیتی تبدیل شد. در حالی که هزاران میلیارد تومان هزینه بردوش اقتصاد ومردم ایران به دلیل تحریمها گذاشته شد ایران برای بررسی کارشناسی این تحریم و این دستاورد ریالی هزینه نکرد و خود را از استفاده از توان کارشناسان ایرانی و خارجی محروم کرد. اصولا مخالفان برجام راهی برای بررسی کارشناسان اقتصادی بازنکردند که از این روزنه دستاوردها وکاستیهای برجام بررسی شود. به نظر می رسد حالا و در آستانه بازگشت احتمالی تحریم ها و به محاق رفتن برجام بازکردن دریچه های بیشتر برای کارشناسان و بیرون کشیدن بخش های عمومی تر پرونده از زیر دست نیروهای امنیتی –سیاسی یک ضرورت است.
چهارم: چرا اعضای بزرگ اتحادیه اروپا برای راضی نگهداشتن آمریکا برای ماندن در مسیر برجام پیشنهاد تحریم اقتصادی ایران را می دهد؟ چرا دونالد ترامپ ایران را به اعمال تحریم های همه سویه شل شده در سالهای اخیر تهدید می کند؟ واقعیت این است که برلین ، لندن ، پاریس و واشینگتن بر اثربخشی تحریم ها ایمان دارند و نیک می دانند با استفاده از این حربه و بدون اینکه نیاز به استفاده از نیروی نظامی باشد می توانند بنیانهای اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی هرکشوری از جمله ایران را سست و از درون تهی کنند. نیروهای مخالف برجام و کسانی که راه گفت و گوی کارشناسانه برای روشن شدن پیامدهای برجام را مسدود کردند یا به دلیل ناتوانی دردرک کارشناسانه این رخداد و یا باهدف گمراه کردن مدیران ارشد نتوانستند روزهای سخت را ترسیم کنندشاید بدشان نمی آید این روش زیان باررا تکارکنند. حالا در استانه بازگشت احتمالی تحریم ها و یا حتی ادامه وضعیت کنونی باید این داستان را از اینکه دوباره هاله ای از مسایل امنیتی دورآن را بگیرد به بحث کارشناسی بگذاریم .تحریم کنندگان نیک می دانند چه اتفاقی می افتد و ایرانیان نیز باید بدانند ادامه شرایط قبلی کسب و کار و معیشت آنها رابه چه راهی می کشاند.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.