مهدی عسلی/ کارشناس اقتصاد انرژی
نفت 50 تا60 دلاری را برای سالهای آینده بپذیریم
ساعت 24-امروز صد و هفتاد و دومین نشست رسمی اوپک در وین برگزار میشود. اعضای اوپک در حالی در این نشست درباره تمدید توافق تصمیمگیری میکنند که سوالاتی درخصوص موفق بودن توافق مطرح است. چرا با وجود اجرای موفق توافق اوپک در نیمه اول سال جاری میلادی، قیمتها چندان رشد نکرده است؟ توافق چه تاثیری بر بازار نفت داشته است؟ آیا تمدید توافق یا حتی توافق اولیه اقدام درستی بود و بهتر نبود اوپک سیاست حفظ سهم بازار را ادامه میداد
بنابراین هزینه تولید سوخت جایگزین نفت یا به اصطلاح Backstop technology سقف بلند مدت قیمت نفت را تعیین میکند.در شرایطی که قیمتها چندان رشد نکرده و تولید نفت آمریکا در حال افزایش است، برخی این مساله را مطرح میکنند که «آیا بهتر نبود اوپک سیاست حفظ سهم بازار را ادامه میداد؟ » در پاسخ به این سوال باید گفت، در شرایط عادی در مجموع بهتر است منابع را حفظ کرده و صادرات کمتری با درآمد بیشتر داشته باشیم تا اینکه بازار را با نفت غرق کنیم و در عین حال درآمدمان پایین باشد. از سویی، بررسیها نشان میدهد بعید است تولید نفت غیرمتعارف آمریکا با قیمتهای بین 50 تا 60 دلار در هر بشکه در یکی و دو سال آینده افزایش چشمگیری داشته باشد و ممکن است در همین حد فعلی یا کمی بیشتر به تعادل برسد. همچنین از آنجا که تقاضا رو به افزایش است، زمان تصمیمگیری برای کاهش تولید اوپک زمان درستی بود چراکه در قیمتهای پاییز گذشته یعنی پیش از توافق اوپک، شاهد به تعادل رسیدن تولید نفت آمریکا بودیم و حتی شمار دکلهای حفاری بهتدریج شروع به افزایش کرده بودند که نشان میداد قیمتهای یادشده تولید آمریکا را بیشتر از این کاهش نمیدهد. به عبارت دیگر میادین و چاههای فعال هزینههای تولیدشان را پایین آورده و بهتدریج میتوانستند تولید خود را در آن سطح تثبیت کنند یا حتی افزایش دهند. بنابراین زمان کاهش تولید اوپک درست بود اما در هر حال باید پذیرفت که در محیط فعلی کسب و کار صنعت نفت اوپک اثربخشی دهه 1970 و حتی سال 2008 را ندارد و در قیمتهای بالاتر از 60 دلار برای هر بشکه نمیتواند موثر باشد زیرا افزایش تولید نفت بهخصوص در آمریکا کاهش تولید نفت اوپک را خنثی میکند. برای چند سال آینده شاید قیمتها حدود 50 تا 60 دلار باقی بماند، از سوی دیگر نباید فراموش کرد که کاهش قیمتها سرمایهگذاری در نفت و در نتیجه افزایش ظرفیت تولید جهانی نفت را محدود کرده که عاملی در حمایت از قیمت نفت در سطوح کنونی است.از سویی، حجم ذخایر روی زمین و نیز ظرفیت مازاد تولید عربستان در ماههای گذشته نزولی بوده که نشان میدهد این کشور در تداوم تولید در سطح سال گذشته یعنی حدود 7/ 10 میلیون بشکه در روز به مشکلاتی برخورده است. عربستان سعودی طی تقریبا دو سال گذشته دائما از سطح ذخایر روی زمینی خود کاسته است در حالیکه گزارشهای EIA، (دپارتمان انرژی آمریکا) نشان میدهد که مازاد ظرفیت تولید این کشور نیز به کمترین مقدار در سالهای اخیر رسیده است. این واقعیتها حاکی از مشکلات عربستان در حفظ سطح تولید بالاتر از 10 میلیون بشکه در روز است که البته خبر خوبی برای تعادل بازار نفت است. به همین دلیل نیز عربستان مصرا به دنبال اجماع اوپک برای کاهش سطح تولید اوپک بود. در این میان ملاحظات اقتصادی تضمین درآمد موردنظر از انتشار سهام آرامکو و همچنین تامین بودجه این کشور به این موارد اضافه شده است.در این میان برخی در داخل کشور طرح «اوپک 2» را مطرح کردهاند، به این شکل که روسیه، ایران و برخی کشورهای عضو اوپک که مواضعی نزدیک به ما دارند، سازمانی همراستا با اوپک تشکیل دهند. اما این ایده اشتباهی است؛ زیرا وجود دو سازمان مشابه طبعا به رقابت بین آنها منجر شده و غرض اصلی هر دو را که تثبیت بازارهای نفت حول قیمتهای مناسب و مورد قبول آنها است، نقض خواهد کرد. ثانیا موفقیت اوپک تا حدود زیادی مرهون شباهتهای وضعیت اقتصادی و وجود علایق مشترک کشورهای عضو آن سازمان با یکدیگر است که همگی کشورهای در حال توسعه هستند. اما روسیه خود را یک ابرقدرت، یک کشور صنعتی و توسعهیافته میداند و طبعا رفتار این کشور با دیگر تولیدکنندگان نفت در حال توسعه متفاوت خواهد بود. بهترین سیاست همان است که اوپک یکپارچگی خود را حفظ کرده و غیراوپک مانند روسیه و قزاقستان، مکزیک، آذربایجان، عمان و غیره را به همکاری در مدیریت بخش عرضه دعوت کند و مانع از سواری مجانی آنها شود. دیپلماسی انرژی میتواند در این محدوده کمک کند.
منبع : دنیای اقتصاد
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.