سران کشورها از فرصت جام جهانی ۲۰۲۲ قطر برای رایزنی استفاده می‌کنند
دیپلماسی فوتبالی
ساعت24-روز نخست جام جهانی فوتبال در قطر علاوه بر مراسم افتتاحیه، شاهد گفت‌وگوهای دیپلماتیک و بده بستان‌های سیاسی بود. تعداد زیادی از رهبران کشورهای عربی و غرب آسیا به دعوت تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر به دوحه سفر کرده بودند. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، محمد بن سلمان، ولیعهد و حاکم بالفعل عربستان سعودی، عبدالفتاح سیسی، رییس‌جمهور مصر، عبدالله دوم، پادشاه اردن، پل کاگامه، رییس‌جمهور رواندا و محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطینی ازجمله سران حاضر در مراسم افتتاحیه جام جهانی بودند.
علاوه بر سران کشورهایی که در روز نخست در افتتاحیه مسابقات شرکت کردند، برخی دیپلمات‌های بلندپایه کشورهای جهان هم برای تماشای بازی‌های تیم‌های‌شان به قطر سفر می‌کنند. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده امریکا دیشب برای تماشای بازی تیم ملی امریکا با ولز وارد دوحه شد. تیم ملی امریکا در این دوره از بازی‌های جام جهانی در گروه بی‌مسابقات با تیم ملی ایران همگروه است. جو بایدن، رییس‌جمهور امریکا روز یکشنبه در تماس تلفنی با بازیکنان تیم ملی کشورش گفت‌وگو کرده بود. بایدن در این تماس تلفنی خطاب به تیم ملی کشورش گفت: «شما بهترین بازیکنان جهان را در تیم‌تان دارید و نماینده این کشور هستید و می‌دانم که جانانه بازی خواهید کرد، بیایید همه‌شان را شوکه کنیم.» رییس‌جمهور امریکا همچنین در این تماس تلفنی گفت: «به یکدیگر اعتماد کنید و تا جایی که می‌توانید سخت بازی کنید.» علاوه بر آنتونی بلینکن، حاجا لحبیب، وزیر خارجه بلژیک و جیمز کلورلی، وزیر خارجه بریتانیا هم برای حمایت از تیم‌های ملی کشورهای‌شان به دوحه سفر خواهند کرد. سخنگوی ریاست‌جمهوری فرانسه هم اعلام کرده است که در صورت رسیدن فرانسه به نیمه‌نهایی مسابقات، امانوئل مکرون، رییس‌جمهور این کشور به قطر سفر خواهد کرد.
سفارت موقت اسراییل در قطر
یکی از دولت‌هایی که از فرصت جام جهانی برای توسعه نفوذ دیپلماتیک خود در منطقه استفاده کرده، اسراییل است. اسراییل به بهانه جام جهانی، نخستین پروازهای مستقیم را از سرزمین اشغالی فلسطین به سمت قطر انجام داد و تعدادی از دیپلمات‌های خود را برای رسیدگی به نیازهای شهروندان اسراییلی به قطر اعزام کرده است تا یک نمایندگی دیپلماتیک موقت در خاک قطر ایجاد کند. اسراییل و قطر رسما رابطه دیپلماتیک با یکدیگر ندارند و قطر در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ با موج عادی‌سازی روابط کشورهای کرانه جنوبی خلیج‌فارس با اسراییل همراه نشد و برخلاف امارات متحده عربی و بحرین، با اسراییل رابطه دیپلماتیک برقرار نکرد. با این حال، قطرنخستین کشور عربی خلیج‌فارس بود که روابط تجاری با اسراییل برقرار کرد. سال ۱۹۹۶، اسراییل یک دفتر تجاری در دوحه باز کرد. این دفتر تجاری، ۴ سال بعد در پی عملیات تروریستی اسراییل در کرانه باختری، توسط قطر تعطیل شد و سال ۲۰۰۹ در پی کشتار گسترده شهروندان غزه در جنگ ۲۲ روزه، قطری‌ها کلیه روابط دیپلماتیک و تجاری خود را با اسراییل قطع کردند. این روابط چندی بعد با موافقت اسراییل برای کمک‌های نقدی قطر به نوار غزه به عنوان شرط از سرگیری روابط تجاری، دوباره برقرار شد.
دولت قطر، سال ۲۰۰۹ بعد از آنکه نامزد میزبانی جام جهانی شد، اعلام کرد که در صورت میزبانی از مسابقات، آماده میزبانی از تیم اسراییل و هواداران فوتبال اسراییلی در صورت رسیدن اسراییل به مرحله نهایی جام جهانی خواهد بود. درحالی که اسراییل نتوانست به مسابقات راه پیدا کند، اما نزدیک به ۱۰ هزار هوادار فوتبال اسراییلی برای تماشای مسابقات که برای نخستین‌بار در خاورمیانه میزبانی می‌شود، به قطر سفر کرده‌اند. خطوط هوایی توس در قبرس، مجوز ویژه‌ای از دولت قطر دریافت کرده است تا تعدادی از این هواداران اسراییلی را با ۶ پرواز مستقیم از تل‌آویو به دوحه اعزام کند. نخستین پرواز مستقیم از تل‌آویو اسراییل نزدیک به ۱۰ دیپلمات را برای رسیدگی به نیازهای این هواداران فوتبال به قطر اعزام کرده است. آلون لاوی، سخنگوی هیات دیپلماتیک اسراییل در جام جهانی قطر می‌گوید مسوولیت‌های این هیات خدماتی مانند تعویض پاسپورت‌های گمشده، کمک به شهروندان در صورت بروز مشکلات اورژانسی پزشکی و کمک در شرایط وقوع جرایم کیفری است.
دیدار بی‌سابقه روسای جمهوری ترکیه و مصر
رجب طیب اردوغان، ازجمله مهمان‌های ویژه امیر قطر در افتتاحیه جام جهانی ۲۰۲۲ بود که روز یکشنبه دیدارهای متعددی با دیگر رهبران حاضر در دوحه داشت. مهم‌ترین دیدار اردوغان در حاشیه افتتاحیه بازی‌های جام جهانی، دیدار با عبدالفتاح سیسی، بود. مصر از سال ۲۰۱۳ و در پی حمایت‌های ترکیه از گروه‌های اسلام‌گرای روابط دیپلماتیک خود را با ترکیه کاهش داده بود. در طول یک سال گذشته، ترکیه در راستای بازسازی روابط بین‌المللی خود به خصوص با کشورهای عربی، تلاش کرده است که روابط خود را با قاهره نیز بهبود دهد. در طول یک سال گذشته دیدارهایی در سطح مقام‌های امنیتی و دیپلماتیک بین مقام‌های ترکیه و مصر انجام شده بود، اما دیدار میان عبدالفتاح سیسی، رییس‌جمهور مصر و رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه، نخستین دیدار در این سطح در ۹ سال گذشته محسوب می‌شود.
اردوغان، با همراه تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، با محمد بن سلمان، ولیعهد و حاکم بالفعل عربستان سعودی، عبدالفتاح سیسی، رییس‌جمهور مصر، عبدالله دوم، پادشاه اردن و محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطینی دیدار کرد.
جام جهانی قطر و حقوق بشر
قطر از زمانی که سال ۲۰۱۰ به عنوان میزبان مسابقات جام جهانی برگزیده شد، زیر فشار انتقادهای شدید در مورد عملکردش قرار داشته است. نخستین انتقادها و جنجال‌ها درخصوص اتهام رشوه به مقام‌های فیفا و رای‌دهندگان برای انتخاب این کشور به عنوان میزبان مسابقات مطرح شد. هر چند قطری‌ها و فیفا به شدت این اتهام‌ها را رد می‌کنند، اما اسنادی منتشر شده است که نشان می‌دهد دولت قطر تا یک میلیون دلار برای هر رای هزینه کرده است تا در رقابت با ژاپن، کره‌جنوبی، امریکا و استرالیا، بتواند میزبانی مسابقات جام جهانی را برعهده بگیرد. در طول ۱۲ سالی که از اعلام میزبانی قطر می‌گذرد، قطر به دلیل ایجاد شرایط غیرانسانی برای کارگرانی که مسوولیت ساخت و ساز یک شهر جدید و چندین استادیوم نوساز برای این مسابقات را برعهده داشتند به شدت مورد انتقاد قرار گرفته است. گفته می‌شود که بیش از ۶۵۰۰ کارگر خارجی در طول دوران ساخت و ساز تاسیسات موردنیاز برای جام جهانی جان خود را از دست داده‌اند.
در طول هفته‌های گذشته تصمیم قطر برای ممنوعیت مصرف مشروبات الکلی توسط هواداران خارجی فوتبال نیز مورد انتقاد قرار گرفته است. براساس اعلام دولت قطر، هر نوع شرط‌بندی در قطر غیرقانونی است. همچنین دولت قطر نوشیدن مشروبات الکلی، در ملا عام و مست بودن در ملا عام را غیرقانونی اعلام کرده است؛ بنابراین در داخل محوطه ورزشگاه آبجو سرو نخواهد شد. با این حال عده‌ای از سیاستمداران ارشد از قطر حمایت کرده‌اند. امانوئل مکرون، رییس‌جمهور فرانسه گفته است که «ورزش نباید سیاسی شود» و درخصوص انتقادهای حقوق بشری از دولت قطر تاکید کرده است که «این انتقادها باید برای وقتی گذاشته شود که جام به برنده داده شد.» در فرانسه پرونده قضایی در جریان است که اتهام‌های نیکولا سارکوزی، رییس‌جمهور پیشین این کشور را در اقدامات غیرقانونی که منجر به میزبانی جام جهانی توسط قطر شد، بررسی می‌کند.
قدرت نرم قطر
دولت قطر در طول سال‌های گذشته با استفاده درآمدهای کلان گازی توانسته است جایگاه خود را به عنوان یک کانون مهم دیپلماسی در منطقه تثبیت کند. میزبانی از گروه‌های اسلام‌گرا و به ویژه گروه‌های نزدیک به اندیشه اخوان‌المسلمین، میزبانی از گفت‌وگوهای امریکا و طالبان در ماه‌های منتهی به خروج امریکا از افغانستان، توافق با اسراییل برای کمک به گروه‌های فلسطینی حاکم در نوار غزه برای بازسازی این باریکه تحت محاصره، میانجیگری در درگیری‌های داخلی چاد و پیام‌رسانی گاه و بی‌گاه میان ایران و امریکا در موضوع هسته‌ای از جمله کارویژه‌های دیپلماتیک قطر در طول سال‌های اخیر محسوب می‌شود.
در شرایطی که ۵ سال پیش، کشورهای عربی ازجمله عربستان سعودی، امارات متحده عربی و مصر، روابط خود را با قطر قطع کردند و این کشور را به حمایت از تروریسم متهم کردند، دوحه توانست با موفقیت دوران محاصره دیپلماتیک و اقتصادی همسایگان عربش را پشت سر بگذارد. حضور محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی و عبدالفتاح سیسی، رییس‌جمهور مصر در مراسم افتتاحیه جام جهانی، نشان داد که محاصره قطر کاملا به فراموشی سپرده شده و این کشور کوچک جنوب خلیج‌فارس، جایگاه خود را در میان کشورهای عربی بار دیگر احیا کرده است.
میزبانی قطر از دفتر سیاسی گروه شبه نظامی طالبان در دوحه، باعث شده است که بعد از خروج امریکا از افغانستان، همچنان دوحه تنها مسیر ارتباطی ایالات‌متحده امریکا با گروه شبه نظامی طالبان باشد. قطر همچنین نقش بسیار فعالی در میانجیگری میان گروه‌های شورشی چاد با ادریس دبی، رییس‌جمهور نظامی این کشور بازی می‌کند. قطر همچنین روابط حسنه‌ای با تهران دارد و در گفت‌وگوهای غیرمستقیم میان ایران و امریکا نقش فعالی بازی می‌کند.
بلینکن در دوحه در مورد ایران مذاکره می‌کند
خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد که آنتونی بلینکن وزیر خارجه امریکا برای مذاکرات دیپلماتیک با مقام‌های قطری درباره ایران وارد دوحه شد. به گزارش تسنیم، دنیل بنایم، دستیار معاون وزیر خارجه امریکا در امور شبه‌جزیره عرب، همچنین تقویت امنیت منطقه‌ای و گسترش سرمایه‌گذاری بین قطر و امریکا را از محور مذاکرات بلینکن با قطری‌ها عنوان کرده است. آسوشیتدپرس یکی از مسائل مهم در دیدار بلینکن را ایران توصیف و ادعای اخیر رسانه‌های اسراییلی و غربی در مورد 60 درصد غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران را تکرار کرد. هدف اصلی این سفر، آغاز پنجمین گفت‌وگوی راهبردی سالانه میان امریکا و قطر در رسانه‌ها عنوان شده است. گفته می‌شود که بلینکن بازی فوتبال امریکا و ولز را در ورزشگاه احمد بن علی از نزدیک نظاره‌گر خواهد بود.
اعتماد
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.