6 شهر خطرناک از نظر آلودگی

ساعت 24 - دیروز ( دوم خرداد ) هوای 6 شهر کشور به وضعیت خطرناک رسید چون میزان آلاینده‌ها در این شهرها بالای 300 بود و بین این 6 شهر ، شهرهای پلدشت ، کرمان ، انار و رفسنجان ، آلوده ترین شهرهای کشور بودند.

طبق جدول «سامانه پایش کیفی هوای کشور» دیروز شهرهای پلدشت ( آذربایجان غربی ) با شاخص 500 بابت ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون ، کرمان ( استان کرمان ) با شاخص 500 بابت ذرات معلق با قطر کمتر از 10 میکرون ، زرند ( استان کرمان) با شاخص 430 بابت ذرات معلق با قطر کمتر از 10 میکرون ، انار ( استان کرمان ) با شاخص 500 بابت ذرات معلق با قطر کمتر از 10 میکرون ، رفسنجان (استان کرمان ) با شاخص 500 بابت ذرات معلق با قطر کمتر از 10 میکرون ، بافق ( استان یزد) با شاخص 450 بابت ذرات معلق با قطر کمتر از 10 میکرون ، هوای خطرناک داشتند. علاوه بر این ، 5 شهر کشور هم شاخص آلاینده 200 تا 300 داشتند و هوای «بسیار ناسالم » را تجربه کردند. باقرشهر ( استان تهران ) بابت آلاینده ازن ، زابل ( استان سیستان و بلوچستان ) و مهریز ( استان یزد ) بابت ذرات معلق با قطر کمتر از 10 میکرون هوای بسیار ناسالم داشتند در حالی که هوای شهرهای رفسنجان و انار هم علاوه بر وضعیت خطرناک ، به دلیل غلظت بالای ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 و 10 میکرون به وضعیت بسیار ناسالم رسید. طبق گزارش این سامانه ، دیروز همچنین هوای 9 شهر کرمان ، زابل ، پارس 2 (منطقه‌ای در شهر عسلویه -استان بوشهر- و شهرکی کارگرنشین در جوار مجتمع گاز پارس جنوبی )اشکذر ، مهریز ، بافق، اردکان ، میبد و یزد به دلیل غلظت بالای ازن و ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 و 10 میکرون ، به وضعیت ناسالم برای همه گروه‌ها رسید چون غلظت این آلاینده‌ها در این 9 شهر بین 150 تا 200 بود. دیروز همچنین 11 شهر شامل اراک ، ملایر ، سجزی ، فردیس ، بوشهر ، پارس 1 ( دهستانی در شهر عسلویه و نزدیک مجتمع گاز پارس جنوبی ) شوشتر ، ماهشهر، هندیجان ، خرمشهر ، زاهدان ، هوای ناسالم برای گروه‌های حساس داشتند چون غلظت آلاینده‌های ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون ، ازن ، ذرات معلق با قطر کمتر از 10 میکرون ، دی اکسید گوگرد و دی اکسید نیتروژن در هوای این شهرها بین 100 تا 150 بود. دیروز همچنین در گزارش شرکت کنترل کیفیت هوا متعلق به شهرداری تهران هم اعلام شد که شاخص آلودگی هوا در پایتخت طی روزهای اول و دوم خرداد به ترتیب 72 و 91 بوده با این تفاوت که روز سه شنبه اول خرداد شاخص 72 مربوط به میزان بالای ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون اما در روز چهارشنبه دوم خرداد ، شاخص 91 در شهر تهران مربوط به میزان بالای آلاینده ازن بوده است. طبق گزارش شرکت کنترل کیفیت هوا ، پایتخت از ابتدای سال تا روز دوم خرداد فقط 5 روز هوای پاک داشته و 58 روز وضعیت هوای تهران در حد قابل قبول بوده در حالی که در سال 1402 تعداد روزهای با هوای پاک در پایتخت 8 روز و تعداد روزهای با هوای قابل قبول 53 روز بوده و از ابتدای فروردین تا دوم خرداد 1402 هم سه روز با هوای ناسالم برای گروه‌های حساس ثبت شده است. طبق تعریف بین‌المللی شاخص‌های کیفیت هوا، صفر تا 50 به معنای هوای خوب و بی‌خطر، 50 تا 100 به معنای کیفیت متوسط اما با آلاینده‌های بسیار کم، 100 تا 150 به معنای هوای ناسالم برای گروه‌های حساس، 150 تا 200 به معنای هوای ناسالم برای همه گروه‌ها، 200 تا 300 به معنی هوای بسیار ناسالم و 300 تا 500 به معنی هوای خطرناک است. طبق نتایج مطالعه‌ سال 1399 وزارت بهداشت، غلظت ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون در 25 شهر کشور و برای جمعیت 32 میلیون نفری ساکن این شهرها 29 میکروگرم بر مترمکعب و حدود ۶ برابر رهنمود سازمان جهانی بهداشت بوده و در سال 1399، در شهرهای زابل، تهران، اهواز، اصفهان و مشهد، بیشترین غلظت آلایندگی با ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون ثبت شده است. طبق این گزارش، در سال 1399 در این 25 شهر بیش از 11 هزار نفر به دلیل تاثیرپذیری از آلودگی هوا جان خود را از دست داده‌اند در حالی که 14.34 درصد از این متوفیان، بر اثرسکته مغزی، 14.28 درصد بر اثر بیماری‌های ایسکمیک قلبی، 11.19 درصد، بر اثر بیماری‌های مزمن انسداد ریوی و 9.39درصد بر اثر سرطان ریه فوت کرده‌اند. نتایج تحقیق مشابهی در سال 1400 و در 27 شهر کشور نشان داد که مواجهه با ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون در هوای این شهرها باعث فوت حدود 21 هزار نفر از ساکنان این شهرها شده است. گزارش وزارت بهداشت در سال 1401 هم افزایش فوتی‌های ناشی از مواجهه با آلودگی هوا را نشان می‌داد چنانکه به استناد این گزارش که زمستان پارسال منتشر شد، در سال 1401 بیش از 26 هزار نفر از جمعیت بالای 30 سال در 33 شهر کشور به دلیل مواجهه با ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون فوت کرده‌اند و ۱۳.۹ درصد از مرگ‌های طبیعی در ایران هم به دلیل مواجهه با ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون بوده است. افزایش تعداد فوتی‌های ناشی از مواجهه با آلودگی هوا در ایران در حالی است که سازمان بهداشت جهانی، ذرات معلق با قطر بیش از 2.5 میکرون را خسارت‌بارترین آلاینده هوا معرفی کرده و طبق دستورالعمل این نهاد بین‌المللی، حداکثر میزان مطلوب آلاینده ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون در هوای یک شهر یا کشور در مدت 24 ساعت، 15 میکروگرم بر مترمکعب و در مدت یک‌سال باید 5 میکروگرم بر مترمکعب باشد، اما سال 2022، ایران در جدول IQAIR بابت غلظت ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون و بین 131 کشور جهان، در ردیف 21 ایستاد، چون طبق این گزارش میانگین سالانه غلظت ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون در ایران 32.5 میکروگرم بر مترمکعب و بیش از 6 برابر توصیه سازمان بهداشت جهانی بود در حالی که فقط 20 کشور جهان، بابت این آلاینده وضعیت بدتر از ایران داشتند، اما وضعیت غلظت این آلاینده در 110 کشور جهان، بهتر از ایران بود. در گزارش سال 2022 موسسه AQI هم نتایج مشابهی درباره وضعیت غلظت آلاینده ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون در ایران مشاهده شد چنانکه ایران در این سال در بین 141 کشور جهان، رتبه 13 را داشت و فقط 12 کشور جهان وضعیت بدتر از ایران اما 128 کشور وضعیت بهتر از ایران داشتند و میزان غلظت آلاینده ذرات معلق با قطر کمتر از 2.5 میکرون در هوای شهرهای این 128 کشور، بسیار کمتر بود.