تسخیر اقتصاد ایران از سوی شبه دولتی ها

ساعت 24 - محمود نجفی‌عرب، رئیس اتاق بازرگانی تهران، با اشاره به فرصت‌های رویداد ایران اکسپو از مسئولان دولتی خواست موانع داخلی و خارجی تجارت را رفع کنند. به گفته نجفی‌عرب، ایران کشوری بسیار پرپتانسیل با توانمندی‌های بالای تولیدی و صادراتی است به گونه‌ای که اساساً نیازی به منابع نفتی برای رشد اقتصادی نیست به شرطی که هر سه قوه تلاش کنند تا با از بین رفتن عوامل نامساعد شدن محیط کسب‌وکار، تراز تجاری مثبت شود.

رئیس اتاق بازرگانی تهران که رویداد ایران اکسپو را فرصتی برای نمایش پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های اقتصاد کشور با فعالان اقتصادی خارجی می‌دانست، گفت: خوشبختانه و با توجه به رشد ایران در حوزه‌های مختلف بخش‌های کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت، انتظار داریم بتوانیم در حوزه صادرات غیرنفتی، یک تحول جدی رقم بزنیم.

به گزارش روابط ‌عمومی اتاق تهران، محمود نجفی‌عرب با اشاره به منفی بودن تراز تجاری کشور، بیان کرد: با وجود این که کشور در سنوات گذشته، تلاش کرده از رشد صرفا نفتی، فاصله بگیرد و بیشتر از پیش، به توسعه صادرات کالاهای غیرنفتی بپردازد، آمارهای صادرات غیرنفتی، همچنان راضی‌کننده نیست.

نارضایتی بخش خصوصی از میزان صادرات غیرنفتی به این دلیل است که ایران، کشور پرپتانسیلی در بخش‌های مختلف اعم از کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت است و به همین دلیل، شایسته نیست که نسبت به این پتانسیل‌ها بی‌توجه باشیم و میزان صادرات غیرنفتی کشوری مانند ایران، باید بسیار بیشتر از آمار کنونی باشد.

به گفته نجفی‌عرب، میزان صادرات غیرنفتی کشور در سال گذشته، حدود 53 میلیارد دلار احتساب شده است و این در حالی است که در شرایط نرمال، متوسط درآمد حاصل از صادرات ایران، باید بین 75 تا 80 میلیارد دلار باشد. رئیس اتاق تهران با تاکید بر معنادار بودن این آمار، ادامه داد: اهمیت این موضوع آن جا است که بدانیم در حال حاضر، تراز تجاری کشور، بدون احتساب نفت، منفی است و به نظر نمی‌رسد که در سال جاری نیز بتوان تراز تجاری کشور را مثبت کرد.

نجفی‌عرب در ادامه پتانسیل‌های گوناگون طبیعی ایران را برشمرد و افزود: مستحضر هستید همان‌طور که در کشور منابع زیاد نفت و گاز وجود دارد، رتبه هفتم دنیا، از لحاظ وجود معادن گوناگون نیز از آن کشور ما است.

از سوی دیگر، حتی با وجود خشکسالی‌های اخیر، فرصت‌های ارزنده‌ای در بخش کشاورزی وجود دارد و با تغییر نگاه به مصرف آب در حوزه کشاورزی، به‌راحتی می‌توان کالای مورد نیاز کشور و همچنین مازاد بر نیاز داخل کشور را تولید و صادرات کرد. به همین سبب هم هست که معتقدم پتانسیل کشور ما، بسیار بیشتر از آنچه اکنون می‌بینیم، است.

رئیس اتاق ایران که معتقد بود اکسپو، مکانی است که در آن می‌توان پتانسیل‌های ایران را معرفی کرد تا کشورهای مختلف هم متوجه آن‌ها شوند، تاکید کرد: هر چقدر بتوانیم نمایشگاه ایران اکسپو را باشکوه‌تر برگزار کنیم و فعالان اقتصادی، تاجران و تولیدکنندگان بیشتری در آن شرکت کنند، طبعاً کشورهای خارجی، به همان نسبت بیشتر متوجه امکانات داخلی و کیفیت و کمیت کالا می‌شوند. بنابراین، ایران اکسپو، فرصتی است که می‌توان به کمک آن، حوزه صادرات غیرنفتی را توسعه دهیم.

میان‌برهایی برای توسعه صادرات

او که مسئله اف‌ای‌تی‌اف (FATF) و پالرمو را از جمله معضلات فعالان اقتصادی در روند صادرات می‌دانست یادآوری کرد: مشکلات متعدد نظام بانکی نیز به شدت آسیب‌زاست چراکه نقل و انتقال پول برای فعالان اقتصادی به شدت دشوار و هزینه‌زا شده است. فعالان اقتصادی کشور بیش از 12 سال است که منتظر الحاق به اف‌ای‌تی‌اف، پالرمو و نظایر آن هستند. تحریم‌ها، بسیار بیشتر از آن که بتوان تصور کرد، منجر به محدودیت فعالان اقتصادی شده است و همه تاجران، بازرگانان و فعالان اقتصادی امیدوار هستند که هر چه سریع‌تر، مسئولان دولتی مسئله تحریم را برطرف کنند.

رئیس اتاق تهران بارقه‌هایی از امید برای بهبود وضع صادرات کشور را به تصویر کشید و گفت: من با اطمینان می‌گویم که ما ایرانی‌ها، هوشمندی کافی و چنان امکانات بسیار وسیعی در اختیار داریم که اصلاً نیازی به نفت برای اداره کشور، بهبود اقتصاد کشور و بهبود میزان تولید ناخالص داخلی کشور نیست و اعتقاد داریم چنانچه سدها و موانع گوناگون بین‌المللی از بین بروند، اقتصاد کشور شاهد یک تحول جدی خواهد بود.

البته، باید در نظر داشت که بخش دیگری از مشکلات نیز به‌سبب مصائب داخلی کشور گریبان‌گیر فعالان اقتصادی می‌شود. بسیاری از قوانین داخلی کشور به جای تسهیل‌گری، مزاحم کسب‌وکار می‌شوند. نظام حکمرانی کشور مملو از آیین‌نامه‌ها، بخش‌نامه‌ها و قوانینی است که باید با عزم جدی ملی حذف یا اصلاح شوند. این مهم، با سعی و تلاش همه مسئولان مجلس، دولت و قوه قضاییه محقق می‌شود چراکه با یک تخمین کلی، بیش از 40 درصد از قوانین منجر به نامساعد شدن محیط کسب‌وکار می‌شوند.

نجفی‌عرب با انتقاد از اقتصاد تجویزی و تکلیفی بیان کرد: نظام اقتصاد دستوری و قیمت‌گذاری دستوری را باید کنار گذاشت و دولت باید در نقش رگولاتوری خود ظاهر شود؛ یعنی به‌جای دخالت کردن در امور، اداره رگولاتوری و نظارت بر حسن اجرای قوانین را برعهده بگیرد.

دنیا در سال 1975، به این نتیجه که قیمت‌گذاری دستوری جز آسیب، ثمره دیگری ندارد، رسید؛ اما در ایران بیش از 40 سال است که فعالان اقتصادی از دولت تقاضا می‌کنند که در سازوکارهای اقتصادی مداخله نکند. دولت، مجلس و دستگاه حکمرانی باید به نظرات بخش خصوصی توجه کنند. متاسفانه بخش خصوصی ایران به‌خصوص بعد از انقلاب، سهم بسیار کمی از کیک اقتصادی کشور داشته است و دستگاه‌های دولتی و شبه‌دولتی اقتصاد کشور را در اختیار گرفته‌اند.

مقام معظم رهبری هم بارها اشاره کرده‌اند که لازم است بخش خصوصی توسعه پیدا کند اما متاسفانه، مسیر توسعه این بخش، باز و هموار نیست. فعالان بخش خصوصی، با توجه به گلوگاه‌ها و کوره‌ راه‌های موجود در نظام سرمایه‌گذاری کشور، ریسک سرمایه‌گذاری را بالا می‌دانند. مقام معظم رهبری، همچنین بارها فرموده‌اند مادامی که بخش خصوصی داخلی اقبالی به سرمایه‌گذاری نشان ندهد، سرمایه‌گذار خارجی نیز قطعا علاقه‌ای به این امر پیدا نمی‌کند. فعالان اقتصادی نیز به این کلام، اعتقاد راسخ دارند و به همین دلیل هم اصرار دارم، علی‌رغم رو به رشد بودن وضعیت اقتصادی کشور، می‌توان فرصت رشد را افزایش داد.

او سخنان خود را این چنین به پایان رساند: من به عنوان نماینده بخش خصوصی و سخنگوی پارلمان بخش خصوصی استان تهران، از مسئولان دولتی می‌خواهم که صدای فعالان اقتصادی که دلسوز آینده کشور هستند را بشنوند.

ما فعالان اقتصادی علاقه‌مند به این هستیم که فضای اقتصاد برای اشتغال همه فرزندان ما بهبود یافته و سفره مردم توسعه پیدا کند. ما دوست نداریم که فرزندان ایران برای یافتن شغل مناسب، مجبور به ترک وطن خود شوند و به همین دلایل هم هست که معتقدیم دولت نباید رقیب بخش خصوصی باشد و دخالت‌های دولتی، در واقع ریسک‌های اقتصادی هستند.

برخی از دستگاه‌های دولتی و نیمه دولتی، اساسا هزینه کارگری ندارند چراکه از حوزه نظامی و نیروهای سرباز برای فعالیت‌های خود استفاده می‌کنند و از سوی دیگر هم از امتیازهای گوناگون دولتی بهره‌مند می‌شوند؛ بنابراین، این دستگاه‌ها نباید با بخش خصوصی رقابت کنند.