بابک زنجانی زیر رصد بی بی سی
ساعت 24 - «ب-ز» آشناترین اسم و فامیل در دستگاه قضایی ایران است. وقتی این دو حرف کنار هم می‌آید بدون درنگ نام بابک زنجانی به ذهن می‌آید؛ کسی که بازگشت او به فعالیت‌های اقتصادی آن‌هم پس از محکومیت در یکی از بزرگترین پرونده‌های فساد مالی در ایران، توجه افکار عمومی و واکنش‌های سیاسی را برانگیخته است. یانی نیست و پشتوانه‌اش «خداوند» است.
او با انتشار عکسی از دیدارش با یکی از مقامات طالبان، نشان داد دیگر در زندان نیست و اکنون با پروژه‌هایی میلیاردی بار دیگر در اقتصاد ایران فعال شده است.در فروردین ۱۴۰۴، شرکت «آوان ریل» وابسته به هلدینگ «دات‌وان» قراردادی ۶۱ هزار میلیارد تومانی (حدود ۷۵۰ میلیون دلار) با شرکت راه‌آهن ایران امضا کرد. همچنین، در اردیبهشت‌ماه، مهلت ارائه پیشنهاد برای خرید ۴۲ درصد سهام شرکت خودروسازی سایپا به پایان رسید و برخی رسانه‌ها بابک زنجانی را یکی از اصلی‌ترین متقاضیان این معامله میلیارد دلاری معرفی کردند.
رسانه‌های داخلی از زنجانی با عبارت «منتسب به هلدینگ دات‌وان» یاد می‌کنند، بی‌آن‌که رابطه مستقیمش با شرکت‌ها را تایید یا رد کنند. مدیرعامل آوان ریل، مهدی ابراهیمی، ابتدا از «سرمایه‌گذار خارجی» صحبت کرد اما پس از اصرار خبرنگاران گفت: «ایشان در هلدینگ وان حضور ندارد، اما سرمایه‌هایی که در خارج از ایران و شرکت‌هایشان از گذشته داشته‌اند، دارد به ایران منتقل و برای خدمت به مردم سرمایه‌گذاری می‌شود. »
با این حال، روزنامه فرهیختگان نوشت که طبق داده‌های پلتفرم «رسمیو»، (پلتفرم ارتباط و تحلیل کسب‌وکارها)، بابک زنجانی به عنوان مدیرعامل گروه بین‌المللی وان ثبت شده و این گروه ۲۴ شرکت و یک خیریه زیرمجموعه دارد.
تا پیش از ماجرای فساد مالی شرکت چای دبش، زنجانی چهره اصلی بزرگترین پرونده فساد مالی جمهوری اسلامی ایران با رقمی بالغ بر ۲/۷ میلیارد دلار بود. سخنگوی قوه قضاییه ایران اعلام کرده که بابک زنجانی با دولت تسویه حساب کرده و بدهی ندارد. حکم اعدام او لغو واین حکم به ۲۰ سال زندان کاهش یافته و پس از ۱۱ سال حبس، اکنون در مرخصی به سر می‌برد. به گفته این مقام قضایی، فعالیت‌های اقتصادی زنجانی اکنون تحت نظارت ضابطان قضایی قرار دارد و منع قانونی ندارد.
سخنگوی دولت نیز در نشست خبری ۲۲ اردیبهشت این همکاری را بدون منع قانونی اعلام کرد. با این حال، مدیرعامل شرکت ملی نفت اعلام کرد که پرونده بدهی زنجانی به این وزارتخانه همچنان باز است و هنوز توافق جدیدی حاصل نشده است.
قرارداد اخیر با راه‌آهن به‌عنوان بزرگترین سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در حمل‌ونقل ریلی ایران معرفی شده و شامل خرید و تولید ۳۰۰ واگن مسافری خودکششی، ۵۰ لوکوموتیو باری و ۶۰۰ واگن باری مخزن‌دار است.
فعالیت اقتصادی جدید زنجانی در محافل سیاسی و حقوقی واکنش‌های زیادی برانگیخته است. محمد مهاجری، روزنامه‌نگار اصولگرا، گفت: «یک فاسق اگر توبه کند، می‌تواند به مسجد بیاید، اما امام جماعت نمی‌شود. »
علی مجتهدزاده، حقوقدان در شبکه ایکس با بیان اینکه قانونی بودن یا نبودن فعالیت آقای زنجانی سوال اساسی نیست پرسید: «منابع مالی هنگفت این فعالیت‌ها را بعد از رد مالش از کجا آورده؟ شرکا و حامیانش که هستند؟ و مراحل پیچیده دریافت مجوزهای قانونی فعالیت‌هایش را چگونه طی کرده است؟»
در دوران ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد به دلیل تحریم‌های نفتی ایران افرادی مانند بابک زنجانی به عنوان شخص حقیقی و خارج از ساز و کار دولت و با تاسیس شرکت در خارج از ایران، به عنوان فروشنده نفت در بازار فعالیت می‌کردند و بابت فروش نفت پورسانت می‌گرفتند و معمولا نفت نیز حدود بیست درصد زیر قیمت بازار جهانی به فروش می‌رفت. پشت پرده قرداد دولت پزشکیان با زنجانی
امضای تفاهم‌نامه شرکت متنسب به بابک زنجانی با دولت، واکنش‌های زیادی میان طرفداران مسعود پزشکیان و در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به همراه داشت.روزنامه سازندگی امضای تفاهم‌نامه میان وزارت راه و هلدینگ دات‌وان را نشانه «رانت یا ملاحظات سیاسی» دانست و نوشت: «منتقدان معتقدند که واگذاری چنین پروژه عظیمی به شرکتی مرتبط با فردی با سابقه محکومیت قضایی بدون شفافیت کافی در فرآیند انتخاب و ارزیابی صلاحیت، می‌تواند نشانه‌ای از رانت یا ملاحظات سیاسی باشد. »
روزنامه وابسته به حزب کارگزاران سازندگی فعالیت دوباره زنجانی را مصداق «بازگشت رانت‌خواران به اقتصاد» دانست و احتمال داد که « مسعود پزشکیان برای حفاظت از روند مذاکرات به مخالفان توافق ایران و آمریکا سهم داده است».
روزنامه هم‌میهن هم در یادداشتی نسبت به پرداخت بدهی بابک زنجانی ابراز تردید کرد و از قول ناظران نوشت که «اطمینان کافی» برای درست بودن این ادعا وجود ندارد.
این روزنامه از وزارت نفت خواست «شفاف» و «رسمی» نحوه پرداخت بدهی آقای زنجانی را اعلام کند و تفاهم‌نامه شرکت زیرمجموعه بابک زنجانی با راه آهن را «پوچ و بیهوده» دانست.
حدس و گمان‌های روزنامه سازندگی اینطور القا میکند که هلدینگ «دات‌وان» تابلویی از یک شرکت چند منظوره است که حامیان قوی سیاسی دارد.
وزارت راه و شهرسازی تاکنون توضیحی درباره دلایل انتخاب شرکت آوان ریل، نحوه برگزاری مناقصه یا مذاکرات منجر به این تفاهم‌نامه ارائه نکرده است.برخی رسانه‌ها از جمله روزنامه شرق از قول «یک منبع آگاه» نوشتند که «بابک زنجانی طی روزهای اخیر به عضویت [کمیته اقتصادی] جبهه پایداری درآمده است».
اما خبرگزاری دانشجو از قول «دفتر زنجانی» این خبر را تکذیب کرد و قاسم روانبخش عضو جبهه پایداری و نماینده مردم قم در واکنش به عضویت بابک زنجانی درجبهه پایداری به خبرنگار ایلنا گفت «جواب این سوال خنده» است. بابک زنجانی و «دات وان»
بابک زنجانی همانند یک فعال سیاسی که گویی در کارزاری انتخاباتی است، با شعارهایی مانند بازگشت اقتصاد کشور به «ریل» و جایگزین کردن «قدرت سیاسی با قدرت اقتصادی» دور جدید فعالیت اقتصادی و مالی‌اش را شروع کرده است.
او در شبکه ایکس پیشاپیش از «بزرگترین» قرارداد بخش خصوصی با شبکه ریلی ایران خبر داد و همچنین وعده ورود تاکسی‌های برقی به شبکه حمل و نقل شهری، استفاده از رمز ارز «بیت‌بانک»، فعالیت‌های مالی و ورود هواپیماهای مسافربری داد.
زنجانی به شکل غیرمستقیم این ادعا را تکرار میکند که هلدینگ منتسب به او قادر است «اقتصاد ایران را از رکود بیرون بیاورد» و «خون تازه‌ای به رگ‌های اقتصاد تحریم‌زده ایران تزریق کند».شرکت ریلی وابسته به هلدینگ دات‌وان در ۲۰ آذرماه سال ۱۴۰۳ تاسیس شد و ظرف چند ماه توانست، «بزرگترین قرارداد بخش خصوصی» را با شرکت راه آهن منعقد کند.
در وب‌سایت این هلدینگ آمده است که «ما آینده را می‌سازیم» و «آسایش همگانی را فراهم می‌کنیم». صاحبان این هلدینگ در وب‌سایتشان ادعا کرده‌اند: «ما چشم‌انداز مالی، حمل‌ونقل، رسانه، ارتباطات و فراتر از آن را دگرگون می‌کنیم.»
درباره حیطه فعالیت این گروه در وب‌سایت هلدینگ گفته شده است که در بخش بازرگانی و مالی از سرمایه‌گذاری و تهاتر گرفته تا صرافی، لیزینگ، رمزارز و بورس بین‌الملل فعالیت دارد. در بخش‌های دیگر نیز این هلدینگ می‌گوید که حمل و نقل، شبکه هوایی، دریایی و زمینی اعم از ریلی و ناوگان جاده‌ای و شهری و تاکسی و همچنین در زمینه ارتباطات و رسانه نیز از خدمات تلفن گرفته تا شبکه تلویزیونی و... فعالیت دارد. سورینت و قرارداد میلیارد دلاری
بابک زنجانی در وب‌سایتش خودش را «بازرگان» و«بنیانگذار و سرمایه‌گذار گروه سورینت» معرفی کرده است.به گفته وب سایت آقای زنجانی شرکت سورینت قشم، یکی از بزرگترین شرکتهای بزرگ تجاری ایران است. دایره فعالیت سورینت شامل لوازم آرایشی ، مالی و بانکی ، هتل داری ، حمل و نقل هوایی تجاری ، زیرساخت ها، مصالح ساختمانی ، فناوری اطلاعات و توسعه بین المللی املاک و مستغلات اعلام شده است.
هلدینگ سورینت، در سال‌های ابتدایی دهه ۱۳۹۰ با فعالیت در حوزه‌هایی چون آرایشی، مالی، حمل‌ونقل هوایی، فناوری و املاک شناخته شد. سورینت مدعی بود در ایران، امارات، ترکیه، مالزی، چین و لندن فعالیت دارد. این شرکت همچنین خود را «موسس شرکت هواپیمایی قشم و مالک باشگاه ورزشی راه آهن در ایران» معرفی کرده است.
شرکت سورینت در سال ۱۳۹۰ در قشم تاسیس شد و ظرف چند ماه صاحب ده‌ها شرکت و کارخانه و... شد و همین روند نیز در نحوه شکل‌گیری و گستره فعالیت دات‌وان ملاحظه می‌شود. بابک زنجانی تا قبل از بازداشت و زندانی شدن در دی‌ماه ۱۳۹۲ از طریق شرکتهای تحت پوشش سورینت به عنوان فعال‌ترین شرکت بخش خصوصی در عرصه اقتصاد شناخته می‌شد و قراردادهای میلیارد دلاری با بخش‌ها و زیرمجموعه‌های دولت می‌بست.
او در شهریورماه ۱۳۹۲، چندماه قبل از بازداشتش، در گفت‌وگو با هفته‌نامه آسمان میزان دارایی‌اش را حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان (حدود ۷ و نیم میلیارد دلار) و میزان بدهکاری‌اش را ۱۰ میلیارد دلار اعلام کرده بود.
در سال ۱۳۹۲، گزارشی از هیات تحقیق و تفحص مجلس درباره تفاهم‌نامه سورینت با سازمان تامین اجتماعی منتشر شد. طبق این تفاهم‌نامه، قرار بود سهام ۱۳۸ شرکت بزرگ به ارزش ۴ میلیارد یورو به سورینت واگذار شود. در آن زمان سعید مرتضوی رئیس این سازمان بود و گفته می‌شود با زنجانی همکاری نزدیکی داشت.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، این شرکت‌ها شامل «هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، فولاد خوزستان، فولاد مبارکه اصفهان، بانک صادرات، هتل‌های هما، پتروشیمی غدیر، پتروشیمی تبریز، شرکت ملی نفتکش، چوب و کاغذ ایران، شرکتهای مختلف بیمه‌ای، (ملت، میهن، دانا، پارسیان) کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، بانک‌های مختلف از جمله پاسارگاد، تات، پارسیان و دی،صنایع مس باهنر و... بوده است».
در گزارش هیئت تحقیق و تفحص مجلس تصریح شد در صورت اجرایی شدن تفاهم نامه، در عمل بخش مهمی از اقتصاد ایران در «ید اختیار آقای زنجانی» قرار می‌گرفت.
در سال ۱۳۹۱ با افشاگری محمود احمدی‌نژاد علیه برادران لاریجانی در مجلس، بابک زنجانی به چهره‌ای رسانه‌ای بدل شد. در آن مقطع زمانی، از جلسه فاضل لاریجانی (برادر علی لاریجانی) با سعید مرتضوی، مدیر عامل وقت صندوق تامین اجتماعی، فایل صوتی و ویدیویی منتشر شد و فاضل لاریجانی متهم شد که از سعید مرتضوی خواسته است واسطه همکاری او با بابک زنجانی شود.
خبرگزاری میزان، وابسته به دستگاه قضایی در ۱۰ مهر ۱۳۹۴ یک روز قبل از برگزاری دادگاه بابک زنجانی در گزارش مفصلی از جریان پرونده او خبر داد که پرونده بابک زنجانی در ۲۰۹ جلد و هر جلد آن با ۲۰۰صفحه تشکیل شده است.
خبرگزاری میزان گفته بود در جریان این پرونده «فرا دولتی» از «خود متهم گرفته تا رئیس جمهور» تحقیق شده است و «قطعا» کسانی از او حمایت کرده‌اند و به نظر می‌رسد حامیان او قدرتمندند و ترجیح می‌دهند که در ملاعام آفتابی نشوند. بابک زنجانی پس از صدور حکم اولیه اعدامش، در نامه‌ای خطاب به عباس جعفری دولت‌آبادی، دادستان وقت تهران، او را به «پرونده‌سازی» متهم کرد و گفته بود: «جز شما و خدا کسی نمی‌داند که شما تلافی فاضل لاریجانی را بر سر اینجانب و دوستانم در آوردید. »
انفجار هولناک بندر رجایی در نزدیکی بندرعباس، باعث شد که «بزرگترین قرارداد بخش خصوصی» با راه آهن کمتر مورد توجه قرار بگیرد. رسانه‌ها در به کار بردن واژه «بخش خصوصی» با احتیاط برخورد کرده‌اند و تردید وجود دارد که« قرارداد ۶۱ هزار میلیارد تومانی از دل یک رقابت واقعی بین شرکتهای خصوصی» بیرون آمده باشد.
از نظر روزنامه جمهوری اسلامی بابک زنجانی به عنوان بخشی از جریان «مافیا» در ایران است که دولت‌ها را می‌بلعند و زور دولت‌ها به آن‌ها نمی‌رسد.
این روزنامه بزرگترین تحول در سیاست داخلی را ریشه‌کن کردن مافیای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و رسانه‌ای دانست و نوشت: «از وقتی که ایران گرفتار مافیاها شد، هیچ دولتی نتوانست برنامه‌های تدوین شده، قوانین مصوب و طرح‌های مورد نظر را به درستی اجرائی کند. قدرت مافیاها بسیار بیشتر از دولت‌هاست.»
مرور اخبار سال‌های گذشته نشان می‌دهد که عده‌ای از نزدیکان حکومت، بابک زنجانی را «قهرمان ملی و قهرمان دور زدن تحریم‌ها» می‌دانستند. اما وقتی او روانه زندان شد هیچ جریان سیاسی از او حمایت نکرد و منتقدانش او را «ابربدهکار نفتی»، «شیاد»، «حقه‌باز» و «فاسد» خواندند.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.