آینده انرژی در ایران، با ساختار فعلی قابل مدیریت نیست

، سعید پاک‌سرشت روز سه شنبه در نشست بررسی چالش‌های تدوین و نظارت بر مقررات اصلاح الگو مصرف و اثر آن بر ناترازی گاز ضمن تاکید بر ضرورت تنوع‌بخشی به سبد انرژی کشور ادامه داد: نمی‌توان تنها به یک حامل انرژی تکیه کرد. باید به سمت سبدی متنوع از حامل‌ها برویم و در این مسیر هم فرهنگ‌سازی و هم برنامه‌ریزی نیاز است.

وی در ادامه ضمن انتقاد از ساختار معیوب حکمرانی انرژی کشور افزود: برای مدیریت بحران مصرف انرژی، به یک نهاد قدرتمند و مستقل نیاز داریم.

مدیر برنامه ریزی تلفیقی شرکت ملی گاز ایران خاطرنشان کرد: این نهاد قدرتمند چه وزارتخانه‌ای جدید و چه سازمانی راهبردی باشد تفاوتی ندارد، بسیاری از قوانین فعلی یا ضمانت اجرا ندارند یا در ساختار موجود، امکان اجرایی‌شدنشان فراهم نیست.

پاک سرشت گفت: امروز درک اجتماعی نسبت به سال‌های ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ تغییر کرده و فهم عمومی از بحران انرژی به‌مراتب عمیق‌تر شده است، آن زمان تلاش زیادی شد تا درصدی از قوانین به اجرا برسند، اما نتیجه محدود بود. امروز، هرچند به چشم‌اندازهای تعیین‌شده نزدیک‌تر شده‌ایم، اما مشکلات ساختاری همچنان پابرجاست.

وی افزود: قانون‌گذاران می‌گویند قانونی که اجرا نمی‌شود، حتماً ایرادی دارد. حالا باید بررسی کنیم آیا اشکال از قانون بوده یا از مجریان. به نظرم ساختار معیوب حکمرانی یکی از دلایل اصلی ناکامی‌هاست.

مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی گاز ایران با بیان اینکه بحث تشکیل وزارت انرژی از گذشته در جریان بوده و هم‌اکنون نیز در کمیسیون‌های مجلس بررسی می‌شود گفت: این نیاز آن‌قدر جدی است که بارها در جلسات شورای عالی انرژی نیز مطرح شده، اما خروجی موثری نداشته‌ایم.

پاکسرشت ادامه داد: سابقه ۱۰ تا ۱۵ ساله شورا عالی انرژی نشان می‌دهد که بسیاری از مصوبه‌های آن الزام‌آور نبوده‌اند. ما سند تراز گاز طبیعی را چند سال قبل تصویب کردیم، ولی هنوز هم با کمبودهایی مواجه هستیم. اگرچه در برخی بخش‌ها از برنامه جلوتر رفته‌ایم، اما انتظار عمومی محقق نشده است.

تنظیم‌گری مستقل؛ ضرورتی برای توسعه بازار گاز

وی درباره تنظیم‌گری در بازار انرژی خاطرنشان کرد: اگر می‌خواهیم بازار انرژی به‌ویژه بازار گاز را توسعه دهیم، باید یک تنظیم‌گر مستقل داشته باشیم. این نهاد باید بتواند وظایف خود را بدون دخالت‌های دولتی و بر اساس منافع مصرف‌کننده انجام دهد.

این مقام مسئول ادامه داد: بحث اپراتور انرژی نیز امروز مطرح شده و بسیاری از کشورها از تجربه تنظیم‌گری برای توسعه بازار انرژی استفاده کرده‌اند. ما باید این تجربه را بومی‌سازی کنیم. این موضوع از ابزارهای کلیدی در توسعه بازار و بهینه‌سازی مصرف است.

مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی گاز ایران با اشاره به اینکه بسیاری از سیاست‌ها در حوزه انرژی کارایی لازم را ندارند، گفت: ما یک سبد کامل از سیاست‌های کلان داریم، اما در عمل نتیجه‌ای نگرفته‌ایم. یکی از دلایل اصلی آن، قیمت‌گذاری دستوری و تصمیم‌گیری‌های پوپولیستی و بعضاً رانتی است.

پاک سرشت افزود: این وضعیت باید اصلاح شود البته این نقد متوجه هیچ دولت خاصی نیست.