پنهان کردن تنگناها چاره کار نیست

ساعت 24 -یک ماه از پایان جنگ ایران و اسرائیل گذشته است. با این حال همچنان بسیاری از شهروندان ایرانی نگران وقوع مجدد تنش‌های نظامی میان ۲کشور هستند. جنگ تحمیلی ۱۲ روزه در ۲۳ خردادماه با تجاوز اسرائیل به ایران آغاز شد و تداوم این درگیری تاثیر عمیقی بر افکار عمومی در ایران گذاشت.

این جنگ زندگی روزمره بسیاری از مردم به‌خصوص پایتخت‌نشینان را مختل کرد و اقداماتی مانند قطع دسترسی به اینترنت آزاد موجب شد تا بسیاری از کسب‌وکارها با اختلال مواجه شوند. این مسائل موجب شد تا مردم نسبت به هرگونه تنش جدید و اخبار مرتبط به آن حساس باشند.

نکته قابل توجه آن است که در سال‌های گذشته روابط ایران و اسرائیل مملو از خصومت و پیش از آغاز جنگ ۱۲روزه سابقه درگیری‌های مستقیم و غیرمستقیمی میان ۲کشور وجود دارد. این سابقه باعث می‌شود مردم احتمال تکرار درگیری را دور از ذهن ندانند. اعلام رسمی وجود احتمالات زیاد برای آغاز مجدد درگیری‌های نظامی میان ایران و اسرائیل توسط مقامات نظامی اسرائیل و برخی از تحلیلگران سیاسی در صدا و سیمای ایران، احساس ناامنی را تقویت می‌کند.

در چنین شرایطی مردم برای کسب اطلاعات، اخبار را از راه‌های مختلفی رسانه‌های رسمی، شبکه‌های اجتماعی و منابع بین‌المللی دنبال می‌کنند. حساسیت موضوع جنگ نیز باعث شده است که شایعات درباره احتمال درگیری جدید به سرعت فراگیر شود. این شایعات که اغلب بدون پشتوانه معتبر هستند، به‌دلیل نگرانی عمومی از تکرار جنگ، محبوبیت زیادی پیدا می‌کنند و چشم‌انداز مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

در دهه‌های گذشته کشور با چالش‌های ساختاری و فزاینده‌ای مانند ناترازی انرژی و کمبود آب مواجه بوده است. یکی از مسائلی که موجب شده است مردم به شایعات منتشرشده از طریق منابع نامعتبر توجه زیادی داشته باشند، رویکرد دولت‌ها در زمینه آسیب‌شناسی، اطلاع‌رسانی، ارائه راهکار و در نهایت اقدام برای عبور از چالش‌ها بوده است. برای مثال ناترازی برق و کمبود آب از جمله مسائل قابل پیش‌بینی و قابل پیشگیری بوده است.

در سال‌های گذشته کارشناسان هر حوزه به صورت متعدد هشدارهایی مبنی بر وجود ناترازی و راهکارهای جلوگیری از رسیدن به نقطه کمبود را مطرح کرده‌اند. با این حال در اغلب موارد رویکرد دولت‌های مختلف انکار مشکل و نادیده گرفتن صورت مساله، تجویز مسکن‌ برای به تعویق انداختن تبعات ناشی از ناترازی‌ها و در نهایت عدم اطلاع‌رسانی شفاف درباره کمبودها بوده است.