آیا چین بین ایران و آمریکا میانجیگری می کند؟

ساعت 24 - سوال این است که چه اتفاق مهمی رخ داده است که ایران حاضر به پذیرش مذاکرات مجدد شده است؟ در این مورد شاید بتوان به چانه‌زنی‌ها و گفت‌وگوهای دیپلماتیک بین ایران و چین در هفته‌های اخیر اشاره کرد.

برخی دیپلمات‌ها و رسانه‌ها از گفت‌وگوهای فشرده بین ایران و چین برای افزایش حضور چین در این مذاکرات و احتمالا میانجی‌گری آن سخن گفته بودند، پس احتمالا به نظر می‌رسد که چین با نوعی نقش‌آفرینی در مذاکرات بین ایران و آمریکا موافقت کرده و این باعث شده است که ایران با نگرش جدیدی به مذاکرات وارد شود. از طرف دیگر آمریکا هم به نوعی به آغاز این مذاکرات احتیاج دارد تا نشان دهد که صرفا به دنبال استفاده از راهکارها و ابزارهای نظامی در برخورد با بحران‌ها نیست.

مساله دیگری که قاعدتا هم برای ایران و هم برای آمریکا مهم است، بازگشت مکانیسم ماشه است؛ هرچند مقامات ایرانی گفته‌اند که دیگر اهمیتی به بازگشت مکانیسم ماشه نمی‌دهند، اما واقعیت این است که بازگشت تحریم‌ها و قطعنامه‌های شورای امنیت می‌تواند فشارها را بر ایران افزایش دهد. لذا جمهوری اسلامی ایران همه تلاش خود را به کار می‌گیرد تا بتواند راهی برای جلوگیری از بازگشت مکانیسم ماشه پیدا کند و بنابراین این مذاکرات احتمالا می‌تواند امیدواری را در این زمینه افزایش دهد.

اگر چین بتواند نقش موثر و تعیین‌کننده‌ای در میانجی‌گری بین ایران و آمریکا ایفا کند، در آن صورت با وجود موانعی که ذکر کردیم، امکان پیشرفت مذاکرات وجود دارد، اما هنوز چینی‌ها در این مورد اعلام موضع نکرده‌اند.

چینی‌ها عموما به دیپلماسی محرمانه اعتقاد بیشتری دارند و لذا موضع‌گیری نکردن آن‌ها دلیل بر این نیست که نقشی ایفا نخواهند کرد. در هر صورت باید منتظر باشیم و ببینیم که آیا دور جدید مذاکرات با همان شکل و فرم قبل از جنگ برگزار می‌شود یا در شکل جدید و با میانجی‌گری چین آغاز خواهد شد؟ اگر دومی درست باشد در آن صورت می‌توان گفت که امیدواری نسبت به توافق تا حدی افزایش می‌یابد.

اما در صورتی که مذاکرات با همان شکل و فرمت قدیمی انجام شود، در آن صورت می‌توان گفت که احتمال پیشرفت در مذاکرات اندک است؛ زیرا همان‌طور که اشاره کردیم هر دو طرف بر موازین قبلی خود پافشاری دارند و نشانه‌ای از عقب‌نشینی هیچ‌کدام از آن‌ها از مواضع خود دیده نمی‌شود.

رحمن قهرمانپور - دنیای اقتصاد