تغییرات نرخ و شکل طلاق در کشورهای عربی
ساعت 24 - یک نسل پیش، در کشورهای عرب، طلاق امری بود که مورد تحقیر و تمسخر قرار میگرفت. امروز داستان فرق کردهاست و هر روز زنان بیشتری با شاخههای مختلف مردسالاری در این جوامع مبارزه میکنند. در ماه رمضان گذشته، یکی از پرطرفدارترین سریالهای تلویزیونی جهان عرب، داستان زنی مصری را روایت میکرد که از دست همسر سابق سواستفادهگر خود فرار میکرد. به نظر بسیاری از فعالان حقوق زنان در کشورهای عرب، فرهنگ پاپ تاثیری بیشتر از یک دهه مبارزه زنان برای حقوق خود، داشتهاست.
میز جدید بازی
چیزی که جدید است، میزان طلاق در خانوادههای سلطنتی و حضور پررنگ زنان مطلقه در سطح عموم جامعه است. یک مورد اخیر را در نظر بگیرید که دادگاههای بریتانیا طلاقی گرانقیمت را برای یکی از اعضای خاندان سلطنتی عرب رقم زدند. امیر دبی برای طلاق دادن شاهزاده حیا، خواهر پادشاه اردن، مجبور به پرداخت هزینهای 550 میلیون دلاری شد.عمده حکام عرب هم با جریان اجتماعی جدید همراه شدهاند و رسوم قدیمی را کنار گذاشتهاند. طبق رسم قدیمی اگر یک مرد سه بار در مورد زنش عبارت «طلاق» را عنوان میکرد، طلاق به سادگی رخ میداد. پس از راحتتر شدن طلاق برای زنان مصری، الجزایر، اردن و مراکش هم وارد این مسیر شدند.تغییرات اجتماعی باعث شدند که خانوادههای پرجمعیت، جای خود را به خانوادههایی کمجمعیتتر بدهند. در امتداد این تغییرات، عشق به عامل اصلیتری برای ازدواج تبدیل شد و روابط اربابگونه دیگر توانایی حفظ یک پیوند تهی از خوشبختی را نداشتند. پیش از این، ازدواج یک تصمیم جمعی بود، اما حالا به یک انتخاب شخصیتر تبدیل شدهاست. دیگر بزرگترهای خاندان تسلط کمتری بر ازدواج دو نفر دارند. مشارکت زنان در بازار کار، به میلیونها نفر از آنها استقلال مالی دادهاست و یکی از بزرگترین عوامل تاثیرگذار ارزانتر بودن طلاق در خاورمیانه به نسبت دنیای غرب است. یک مرد مهندس عربستانی پس از سومین طلاق خود چنین میگوید: «فقط 10 هزار ریال برای من خرج برداشت که چیزی در حدود 2650 دلار است.»
البته بسیاری از نیروهای سنتی این جوامع، افزایش طلاق را یکی از شرارتهای جهانیسازی میدانند و آن را رویهای بسیار خطرناک میشمارند. این ذهنیت بیش از هرجا در پادشاهی عربستان سعودی رواج دارد، کشوری که سال گذشته تعداد طلاق و ازدواج تقریبا برابری را ثبت کرد.البته به طور کل از لحاظ مذهبی، جوامع عرب نباید مشکل خاصی با طلاق داشته باشند و میتوانند رویهای کاملا عملگرا نسبت به آن اتخاذ کنند. برای مثال یک عروس کویتی تنها سه دقیقه پس از ثبت ازدواج خود، برای طلاق اقدام کرد، آن هم با دلیلی بسیار جالب: هنگام قدم زدن، تعادل عروس اندکی به هم خوردهبود و داماد نتوانستهبود دست او را به خوبی بگیرد. حالا باید دید که این تغییر جهت در خانوادههای عرب به مدرنتر شدن جامعه کمک میکند یا آسیبهای اجتماعی را به همراه خود دارد.
ترجمه: نسیم بنایی - آینده نگر- اکونومیست
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.