بهره برداری مشترک از منابع طبیعی اوکراین
ساعت 24 - در حالی‌که جنگ در اوکراین همچنان ادامه دارد، توافقی تازه میان کی‌یف و واشنگتن بر سر استخراج منابع طبیعی این کشور به امضا رسید. توافقی که هدف آن جبران کمک‌های مالی و نظامی آمریکا اعلام شده اما فاقد تضمین‌های امنیتی مشخص برای اوکراین در برابر روسیه است.
ایالات متحده و اوکراین پس از هفته‌ها مذاکره، توافقی را بر سر بهره‌برداری از منابع طبیعی اوکراین نهایی کردند. به گفته دولت آمریکا، این توافق برای جبران «کمک مالی و مادی» ارائه‌شده از سوی واشنگتن برای دفاع از اوکراین از زمان آغاز تهاجم روسیه است.
دونالد ترامپ همواره خواهان دریافت نوعی جبران برای کمک‌های نظامی و مالی آمریکا به اوکراین طی سه سال گذشته بوده است. او مبلغ بدهی کی‌یف را ۵۰۰ میلیارد دلار اعلام کرده؛ رقمی که به گفته موسسه اقتصاد جهانی کیل (IfW Kiel)، بیش از چهار برابر مجموع کمک‌های اعطا‌شده تا به امروز، یعنی حدود ۱۲۰ میلیارد دلار است.
ولودیمیر زلنسکی پیش‌تر نسخه‌ای اولیه این توافق را رد کرده بود و گفته بود: «ده نسل از اوکراینی‌ها باید تاوان آن را بپردازند. » قرار بود نسخه‌ای اولیه از این توافق در تاریخ ۲۸ فوریه در کاخ سفید توسط رئیس‌جمهور اوکراین امضا شود، اما جدال لفظی بی‌سابقه میان زلنسکی، ترامپ و معاون او، جی. دی. ونس، که مقابل دوربین‌های رسانه‌های جهانی رخ داد، باعث شد امضا منتفی و رئیس‌جمهور اوکراین کاخ سفید را ترک کند.
پس از ارائه نسخه‌های اصلاح‌شده مختلف از سوی واشنگتن و رد آن‌ها توسط کی‌یف، سندی در روزهای اخیر مورد پذیرش اوکراین قرار گرفت. پیش از امضای رسمی در واشنگتن، دنیس شمیهال، نخست‌وزیر اوکراین این سند را «واقعاً یک توافق بین‌المللی منصفانه میان دولت‌های آمریکا و اوکراین» توصیف کرد.
اسکات بسانت، وزیر خزانه‌داری آمریکا نیز گفت کشورش خوشحال است که «فرصتی برای مشارکت و دریافت (...) جبرانی» برای کمک‌های ارائه‌شده به اوکراین دارد. مفاد توافق چیست؟
بر پایه این توافق، دو کشور یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک با سهم مساوی تاسیس خواهند کرد که هدف آن بازسازی اوکراین و فراهم‌کردن دسترسی ایالات متحده به منابع طبیعی این کشور از جمله معادن، عناصر کمیاب، گاز و نفت است.
به گفته وزیر اقتصاد اوکراین، یولیا سویریدنکو، این صندوق قرار است «پروژه‌های استخراج» منابع طبیعی اوکراین را تامین مالی کند. او تاکید کرد که کی‌یف «مالکیت و کنترل کامل» این منابع را حفظ خواهد کرد. درآمدهای این صندوق مجدداً در اوکراین سرمایه‌گذاری خواهد شد و این کشور «هیچ بدهی‌ای» بابت کمک‌های ارائه‌شده از سال ۲۰۲۲ نخواهد داشت.
این توافق تنها به تامین مالی پروژه‌های استخراج و زیرساخت‌های مرتبط با معادن، نفت و گاز در طول ده سال آینده اختصاص دارد. سویریدنکو همچنین گفت: «انتقال و توسعه فناوری بخش مهمی از این توافق است، چون ما به سرمایه‌گذاری و همچنین به نوآوری نیاز داریم.» او همچنین اشاره کرد که در صورت تصویب این توافق، مسیر الحاق اوکراین به اتحادیه اروپا مسدود نخواهد شد. اوکراین چه منابع طبیعی دارد؟
بر پایه تخمین‌های مختلف، اوکراین حدود ۵ درصد از منابع معدنی جهان را در اختیار دارد، هرچند بسیاری از آن‌ها هنوز استخراج نمی‌شوند یا دسترسی به آن‌ها دشوار است. برخی نیز در مناطق تحت اشغال روسیه قرار دارند. بر اساس داده‌های منتشر شده از سوی «World Mining Data» در سال ۲۰۲۴، اوکراین در جایگاه چهلم تولیدکنندگان معدنی جهان قرار دارد.
سه ماده معدنی راهبردی که در اوکراین به طور قابل‌توجهی وجود دارد عبارت‌اند از: منگنز (رتبه هشتم تولید جهانی)، تیتانیوم (یازدهم) و گرافیت (چهاردهم)؛ موادی که برای ساخت باتری‌های الکتریکی اساسی هستند.
طبق گزارش اداره زمین‌شناسی و معادن فرانسه، اوکراین حدود «۲۰ درصد از منابع تخمینی جهانی گرافیت» را در اختیار دارد. این نهاد همچنین اوکراین را «یکی از کشورهای پیشرو در اروپا از نظر پتانسیل استخراج لیتیوم»، ماده اساسی دیگر برای ساخت باتری‌های الکتریکی معرفی کرده است.
دریافت رایگان خبرنامه
با این حال، اوکراین از نظر ذخایر عناصر نادر خاکی؛ گروهی متشکل از ۱۷ فلز حیاتی برای اقتصاد جهانی، به‌عنوان کشوری غنی شناخته نمی‌شود. تضمین امنیتی در کار نیست
در ادامه تاکیدهای مکرر ترامپ در ماه‌های گذشته، وزارت خزانه‌داری آمریکا از توافقی استقبال کرده که به گفته آن، «کمک مالی و مادی قابل‌توجهی که مردم آمریکا به دفاع از اوکراین ارائه کرده‌اند» را به رسمیت می‌شناسد. در بیانیه این وزاتخانه همچنین از «تهاجم گسترده روسیه» یاد شده؛ عبارتی که در ادبیات رسمی واشنگتن از زمان نزدیکی اخیر با مسکو، کمتر شنیده شده است.
با این حال، طبق نسخه‌هایی از توافق که در رسانه‌ها منتشر شده، هیچ‌گونه تعهد امنیتی مشخص و نه تعهدی درباره ارسال تسلیحات از سوی آمریکا در این توافق گنجانده نشده است؛ موضوعاتی که از خواسته‌های اصلی اوکراین بوده‌اند.
در متن تنها آمده است که ایالات متحده «از تلاش‌های اوکراین برای دستیابی به تضمین‌های امنیتی لازم برای صلح پایدار حمایت می‌کند. »
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.