آینده بازارسرمایه چه چیز را نشان می دهد

ساعنت 24 - بازار سرمایه هفته سوم مرداد گرم تابستان امسال، روزهای عجیب و نا امید کننده‌ای را پشت سر گذاشت، از سقوط شاخص کل به سکوی ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار واحدی تا از دست رفتن بیش از ۵۰ همتی ارزش کل بازار سرمایه.

سناریوی امروز بازار شبیه تابستان‌های گذشته نیست. اگر در سال‌های پیش امید به یک خبر یا محرک قیمتی، می‌توانست چند هفته بازار را سبز نگه دارد، حالا واکنش‌ها کوتاه، مقطعی و بی‌جان شده. معامله‌گرانی که تا چند ماه پیش در رکوردشکنی شاخص به آینده امیدوار بودند، امروز با احتیاط و نگاه به خروج سرمایه، قدم در تالار شیشه‌ای می‌گذارند.

این هفته نشان داد بازار بورس ایران بیش از هر زمان دیگر، به یک راهکار ترکیبی نیاز دارد؛ درمان عمیق ساختاری، کاهش ریسک‌های سیستماتیک، اطمینان‌بخشی به سرمایه‌گذاران و استفاده واقعی از سرمایه‌های حقوقی‌ها نه فقط برای دستکاری کوتاه‌مدت شاخص. وگرنه، این چرخه از شنبه‌های سبز کوتاه و چهارشنبه‌های خونین، همچنان تکرار خواهد شد.

هفته‌ای که گذشت، تالار شیشه‌ای بار دیگر مزه سقوط را چشید. شاخص کل با افت ۸۸ هزار واحدی به ۲ میلیون و ۴۶۶ هزار رسید و شاخص هم‌وزن هم ۲۰ هزار واحد پایین‌تر نشست. بیش از ۸۰ درصد نمادها قرمز شدند و پنج هزار میلیارد تومان صف فروش تا پایان معاملات روی تابلو ماند؛ تصویری که فرهنگ حسینی تحلیلگر بازارهای مالی آن را نشانه آشکار خروج نقدینگی و ناامیدی سهامداران می‌داند.

وی با اشاره به مقایسه‌ای تکان‌دهنده می‌گوید: در پنج سال اخیر دلار چهار برابر شده، اما شاخص کل کمتر از ۳۰ درصد رشد کرده و بورس عملاً بازنده مطلق سرمایه‌گذاری است.

به گفته حسینی، ارزش بازار به ۹۰ میلیارد دلار سقوط کرده؛ کمترین رقم در یک دهه، با وجود حضور شرکت‌های تازه‌ وارد که سودی برای سهامداران نداشتند.

این کارشناس بازار سرمایه بخش مهمی از بحران را ناشی از تصمیمات غیرتخصصی بیرون از سازمان بورس می‌داند؛ از نحوه بازگشایی نمادها گرفته تا اعمال دامنه‌ نوسان و فشار فروش بدون ایجاد سازوکارهای کنترل ریسک. این دخالت‌ها، بازار را به سمت بی‌اعتمادی بیشتر سوق داده است.

از نگاه وی سیاست نرخ بهره بالا هم سهم خود را در این رکود ایفا کرده است. وقتی تورم بالای ۴۰ درصد ریشه در کسری بودجه و ناترازی بانک‌ها دارد، بالا بردن بهره نه‌تنها آن را مهار نمی‌کند، بلکه سرمایه‌گذاری تولیدی را نیز نابود می‌کند. همزمان، ناترازی انرژی در صنایع بزرگ و فروش ارز با نرخ پایین‌تر از بازار آزاد، سودآوری شرکت‌ها را تحت فشار گذاشته است.