لنفوم دستگاه گوارش
دستگاه گوارش محل شایعی است که دچار لنفوم می‌شود. اکثراً در معده و با شیوع کم در روده‌ی کوچک و بندرت در کلون ملاحظه می‌شود. همانند سایر دستگاه‌ها درمان این بیماران بستگی به نوع بافتی، مرحله‌ی بیماری (stage) و سن بیمار دارد ولی چند نکته مخصوص در این بیماری باید در نظر گرفته شود.
در گروه تومورهای لنفومی پیشنهاد می‌کردند که عضو گرفتار لنفوم باید برداشته شود تا از خطر خونروی و پرفوراسیون پیشگیری گردد ولی با دسترسی به وسائلی که می‌توان لنفوم دستگاه گوارش را زود تشخیص داد و درمان کرد خطر این عوارض کم شده است و بنابراین برداشتن ضایعه (Resection of Gl lymphoma) امروزه توصیه نمی‌شود مگر اینکه به منظور تشخیص قطعی نیاز به جراحی و یا کنترل عارضه خونروی و پرفوراسیون در کار باشد.
● اقدامات :
۱) کلیه بیمارانی که لنفوم دستگاه گوارش دارند باید مشاوره ENT داشته باشند چون ۲۰ درصد خطر توام لنفوم همزمان وجود دارد توام Helicobacter pylori و لنفوم معده، نشانه‌های بسیاری در مورد هلیکوباکتر پیلوری در ایجاد لنفوم معده (MALT) mucosa associated lymphoma tissue وجود دارد.
بنابراین عاقلانه است که یک دوره درمان آنتی‌بیوتیکی بر ضد هلیکوباکترپیلوری به کلیه‌ی بیماران مبتلا به لنفوم معده قبل و یا بعد از شیمی درمانی و رادیوتراپی داده شود به رغم وجود و یا فقدان هلیکوباکتر پیلوری در بررسی‌ها.
● درمان استاندارد لنفوم دستگاه گوارش به شرح زیر خلاصه می‌شود:
۱) لنفوم با سیربطئی Indolent
الف) در مرحله‌ی محدود باید با رادیوتراپی درمان شود.
ب) در مرحله‌ی پیشرفته درمان بستگی به سن بیمار دارد و مقدار دارو چون Fludarubin یا chlorambucil. CVP و رادیوتراپی در افراد مسن باید تعدیل شود.
۲) لنفوم با پیشرفت سریع (Aggressive grade lymphoma)
الف) در مرحله‌ی محدود سه تا چهار بار پروتکل CHOP سپس رادیوتراپی
ب) در مرحله‌ی پیشرفته باز بسته به سن بیمار ۶ تا ۸ دوره شیمی درمانی CHOP در صورتی که نوع لنفوم B-cell باشد توام کردن شیمی درمانی با Rituximab توصیه می‌شود.
● درمان لنفوم معده MALT
لنفوم MALT تقریبا همیشه به علت Helicobacter pylori به وجود می‌یابد. زمانی که لنفوم با رشد بطئی MALT مختص معده باشد. از بین بردن هلیکوباکترپیلوری موجب بهبودی درازمدت می‌شود. لنفوم با رشد بطئی (Low grade) را باید به ترتیب زیر درمان کرد:
۱) اگر لنفوم با گاستروسکپی تشخیص داده شد جهت مرحله‌بندی (Staging) باید چندین نمونه‌ی بزرگ از قسمت عمیق معده جهت بیوپسی برداشته شود برای لنفوم رنگامیزی مخصوص H.B.pylori به پاتولوژی فرستاده شود.
۲) مرحله‌ی ۱ بدون علائم A خارج عقده لنفاوی باید باOmeprarzol ۲۰ mg² بار در روز، مترونیدازول ۵۰۰mg²بار در روز یا آموکسی سیلین ۱۰۰۰ mg²بار در روز و clarithromycin پانصد میلی گرم ۲ بار در روز برای یک هفته معالجه شود.
۳) مرحله‌ی ۲ و یا مرحله‌ی بالاتر باید همانند لنفوم Low grade پیشرفته درمان گردد.
۴) بعد از درمان با آنتی بیوتیک بیماران باید به مدت ۲ سال هر ۶ ماه یک بار گاستروسکپی شده و سپس هر سال یکبار این عمل تکرار شود. هر بار که بیوپسی انجام می‌شود، برای لنفوم و رنگامیزی اختصاصی H.pylori فرستاده شود.
اگر هلیکوباکتر پیلوری هنوز وجود داشت یک دوره‌ی دیگر درمان شروع گردد. در صورتی که هنوز وجود داشت و یا بعد از ۶ ماه بعد از درمان H.pylori ایجاد شد بیمار را باید برای رادیوتراپی بالای شکم فرستاد و یا با chlorambucil درمان نمود.
دکتر داود منادی‌زاده هماتولوژیست
منبع : هفته نامه پزشکی امروز
