بالا و پایین شدن قیمت ومناسبات ایران - آمریکا

ساعت 24 - آیا می‌توان کسب‌وکار و زندگی و معیشت ایرانیان را از پیامدهای سیاست خارجی در دنیای به‌شدت یکپارچه شده امروز دور نگه داشت؟ بدیهی است هر آدم یا گروهی که این آرزو را در ذهن و دل می‌پروراند یا آرزوی سیاسی اوست به بیراهه رفته و با دیدن رخدادها خشمگین می‌شود.

واقعیت این است که در دنیای به هم تنیده ‌شده و به هم وابسته، تئوری بال پروانه‌ها با مقبولیت بیشتری روبه‌رو شده است. کارشناسان نوشته‌اند ایده کلی اثر پروانه‌ای این است که رویدادهای کوچک و به‌‌ظاهر پیش ‌پا‌افتاده ممکن است در نهایت به عواقب بسیار بزرگ‌تری منجر شود. به ‌عبارت دیگر، آن‌ها بر سیستم‌های بسیار پیچیده اثرات غیرخطی دارند. برای مثال، بال‌زدن پروانه‌ای در نیومکزیکو می‌تواند باعث تغییرات کوچکی در فشار هوا شده و در نهایت به طوفانی در چین منجر شود. این قانون پروانه‌ای ممکن است زمان زیادی ببرد اما ارتباط بین این دو رخداد واقعی است. اگر آن پروانه بال‌هایش را در نقطه زمانی- مکانی درست به هم نزده بود، آن طوفان رخ نمی‌داد. به ‌صورت دقیق‌تر، تغییرات کوچک در شرایط اولیه به تغییرات شدید در نتایج منتهی می‌شود. زندگی آدمیان و جامعه‌های انسانی بازنمایی همیشگی این اصل است.

حالا اگر بزرگنمایی این تئوری و دور بودن پذیرش آن از سوی بسیاری از آدمیان را کنار بگذاریم قبول نکردن بر هم شدن و درهم شدن رفتار جمهوری اسلامی و نظام سیاسی آمریکا در دگرگونی درون سرزمینی هرکدام از دو نظام سیاسی دیگر قابل قبول نیست. در این برهم شدن‌ها اما باید قبول کرد آمریکا کمتر از نظام سیاسی ایران و شهروندان آمریکایی به مراتب بسیار کمتر از شهروندان ایرانی در مسیر تغییرات قرار می‌گیرد. اگر ایران برای زندگی عادی خود نیاز به دلار دارد، آمریکا سرزمین چاپ را داراست، اگر تجارت جمهوری اسلامی در اندازه ۱۱۰میلیارد دلار است، آمریکایی‌ها تنها در سال ۵۰۰ میلیارد دلار از چین کالا وارد می‌کنند و در این دادوستد اصولا ریال ایران ردپایی ندارد. در چنین وضعیتی همانطور که دیروز در این ستون یاد‌آور شدیم روند واژگونه تبدیل نرخ ریال به دلار را که به سوی بهبودی به سود ریال ایران بود حالا می‌بینیم. این وضعیت تا روزی که تاریخ گفت‌وگوهای بعدی و نیز توافق‌های پیش از آن برای چارچوب توافق آشکار نشود ادامه خواهد داشت.

نوسان‌های پرشتاب و نیز پردامنه در اقتصاد ارز می‌تواند بنیان‌های تعادل نیم‌بند فعلی را با لرزش‌های کنترل‌ناپذیر روبه‌رو ‌سازد. مقام‌های ایرانی باید در جاده‌ای راه بروند که بن‌بست نباشد و نیز از عناصر مدارا و نرمش بهره‌مند باشد. نباید شهروندان را در بهت و سرسام رها کرد.