رادیو فارسی فرانسه بحران آب ایران را تحلیل و ادعا کرد
خطرناک شدن وضعیت آب زیرزمینی در سال ۲۰۲۵
ساعت24-در سال‌ها و ماه‌های اخیر مشکل کم‌آبی در مناطقی از ایران وارد مرحله بحرانی شده و گزارش‌های متعدد از تنش‌های فزاینده و درگیری و اعتراض در بسیاری از شهرهای ایران بر سر آب حکایت دارند.
ایران، یک کشور خشک
فلات ایران در منطقه‌ای خشک و نیمه‌خشک با بارش متوسط سالانه کمتر از یک‌سوم میانگین جهانی واقع‌شده است. افزون بر این، توزیع نامتعادل بارش باران و برف در نقاط مختلف ایران یک مشکل بزرگ محسوب می‌شود که وضعیت آب را بدتر می‌کند.در چنین شرایطی، بسیاری از خشک‌سالی‌های شدید یا خفیف، غیرقابل‌اجتناب هستند. خشک‌سالی‌ها موجب آسیب‌های شدید در بخش کشاورزی، خدمات شهری و بخش صنعتی شده و چالش‌های بسیار جدی در راه توسعه اقتصادی ایران ایجاد می‌کنند.
نامتعادل بودن میزان بارش
منابع اصلی آب کشور، بارش سالانه است؛ بارش سالانه کشور ۴١۳ میلیارد مترمکعب است اما این بارش در مناطق مختلف کشور به میزان قابل‌توجهی متفاوت است.کمترین میزان بارش سالانه در مناطق مرکزی ایران است و در حدود ۵۰ میلی‌متر در سال است؛ درحالی‌که میزان بارش سالانه در حوزه دریای خزر حدود ١۰۰۰ میلی‌متر است.درحالی‌که میزان متوسط بارش حدود ۲۵۰ میلی‌متر در سال است، اکثریت مناطق ایران میزانی کمتر از ١۰۰ میلی‌متر بارندگی در سال دارند. میزان بارش سالانه ایران کمتر از یک‌سوم از میانگین جهانی (۸۳١ میلی‌متر در سال) است، و حدود یک‌سوم میانگین بارندگی در آسیا (۷۳۲ میلی‌متر در سال) است. حدود ۳۰ درصد از کل بارش در ایران به شکل برف است و بقیه باران و سایر اشکال بارش است.
فراموشی قنات و کاریز
هیچ تردیدی وجود ندارد که ایرانیان درگذشته با استفاده از روش‌های بسیار خلاقانه با ایجاد کاریز و قنات در جهت تنظیم، رها کردن، انتقال، هدایت و توزیع آب، اقدام کرده‌اند و با توجه به آب‌وهوای خشک و نیمه‌خشک ایران بسیار موفق بوده‌اند؛ اما در عصر مدرن، توسعه اقتصادی شتابان همراه با افزایش جمعیت، توسعه صنایع، کشاورزی و دام‌پروری، نیازهای مصرفی آب را به‌شدت افزایش داده و در شرایطی که ذخایر و منابع اصلی آب افزایش نداشته است، ایران به آستانه بحران آب‌رسیده و موضوع منابع و مصرف این مایع حیات‌بخش، مبدّل به ابر چالشی برای مدیریت اقتصادی و سیاسی کشور شده است.
کاهش منابع آب شیرین تجدید پذیر
کل منابع آب شیرین تجدید پذیر و آب مصرفی در کشور، به ترتیب ١۳۰ و ۲۹ میلیارد مترمکعب در سال تخمین زده می‌شود. آب تجدید پذیر سالانه سرانه کشور، از ۷۰۰۰ مترمکعب در سال ١۹۵۶، به کمتر از۲۰۰۰ مترمکعب در سال ١۹۹۶ کاهش‌یافته است و در حال حاضر برآورد می‌شود که کمتر از ١۷۰۰ مترمکعب است. این مقدار به سطح متوسط آب تجدید پذیر سالانه خاورمیانه و شمال افریقا که در حدود ١۳۰۰ مترمکعب است نزدیک می‌شود.با توجه به مشکلاتی که هم‌اکنون درزمینهٔ مدیریت منابع آب کشور مشاهده می‌شود، انتظار می‌رود سطح آب تجدید پذیر سالانه ایران تا سال ۲۰۲١ میلادی، به کمتر از ۸۰۰ مترمکعب برسد. با توجه به تورم‌های جهانی سطح متوسط تجدید پذیر سالانه کمتر از ١۰۰۰ مترمکعب نشانگر بحران آب در یک کشور و یا یک منطقه است.
۳١۶ سد کوچک و بزرگ در ایران
درزمینهٔ مهار آب‌های سطحی و آب‌های ناشی از ذوب شدن یخچال‌های طبیعی و ذخیره آب در مخازن، در ایران سدهای بسیار زیادی ساخته‌شده است، به‌طوری‌که اکنون ایران ازنظر تعداد سدهای ساخته‌شده و تعداد سدهای در حال ساخت، در رتبه سوم جهان قرار دارد.در حال حاضر، ۳١۶ سد کوچک و بزرگ، ظرفیت ذخیره‌سازی ۴۳ میلیارد مترمکعب آب رادارند و ١۳۲ سد دیگر، در حال ساخت است. علاوه بر این، ایران در حال بررسی امکان ساخت ۳۴۰ سد جدید دیگر است.رشد سریع جمعیت و کاهش آب در دسترس برای آبیاری بیشتر مزارع بیشتر کشاورزی، تقاضا برای منابع آب زیرزمینی آب در ایران را به‌شدت افزایش داده است.
آب‌های زیرزمینی در شرایط بسیار بحرانی
در حال حاضر ایران یکی از کشورهایی عمده جهان در بهره‌برداری گسترده از منابع زیرزمینی آب است و ازاین‌رو وضعیت آب‌های زیرزمینی در این کشور بسیار بحرانی است؛ افزون بر این، استفاده ایران از روش‌های سنتی و پایدار آب‌های زیرزمینی از طریق قنات، متروک‌شده و یا به‌شدت کاهش‌یافته است. استفاده از بیش از ۹۰ در صد قنات‌ها و کاریزهای قدیمی، به دلیل عدم تعمیر و نگهداری لازم، امکان‌پذیر نیست.درصورتی‌که روند برداشت آب از منابع زیرزمینی به همین منوال ادامه یابد، تقاضای ایران به این‌گونه منابع آبی تا سال ۲۰۲١، به ١۰۳ میلیارد مترمکعب خواهد رسید؛ به این معنی است که تقاضای کشاورزی به میزان ۹۵ میلیارد مترمکعب و آب آشامیدنی و صنعتی به ترتیب ۸ میلیارد مترمکعب خواهد بود.
مصرف ۹۰ درصد منابع در کشاورزی
بیش از ۹۰ درصد مصرف آب ایران مربوط به بخش کشاورزی است. حدود ۶ درصد برای آشامیدنی و حدود ۴ درصد برای صنایع است؛ بنابراین مشکل اصلی ایران درزمینهٔ آب در حوزه مصرف آب، بخش کشاورزی است.در همین حال، برای آب آشامیدنی که اصلی‌ترین نحوه مصرف آب است، هم‌اکنون حدود ۳۰۰ شهر در کشور دچار تنش آبی است و مشکلات جدی آبی برای فصل تابستان در این شهرها وجود دارد.
روحانی افت ذخایر زیرزمینی "خطرناک" است
حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران روز دوشنبه در دیدار با وزیر و مدیران ارشد وزارت جهاد کشاورزی، با اشاره به کاهش ذخایر آبی کشور، اذعان کرد که در این زمینه، ایران متأسفانه وضع خوبی ندارد. روحانی یکی از دلایل این وضعیت را صدور «مجوزهای نادرست» اعلام کرد و گفت که براثر «برداشت بی‌رویه»، مشکلاتی در آینده به وجود خواهد آمد. او «افت ذخایر زیرزمینی» را «خطرناک» خواند.حسن روحانی مشکل آب را یکی از مسائلی خواند که به «امنیت غذایی» کشور و به «امنیت مردم» ارتباط دارد و گفت: «اگر آب نباشد، سایر موارد و مشکلات دیگر به وجود می‌آید. با توجه به اینکه بیش از ۹۰ درصد آب شیرین کشور در بخش کشاورزی و دامپروی مصرف می‌شود، حسن روحانی عملاً رویکرد بهینه‌سازی مصرف آب را در این بخش تجویز می‌کند.حسن روحانی، دانش بینان کردن بخش کشاورزی و دام‌پروری را بهترین راه برون‌رفت مشکل آب در بخش کشاورزی و دامپروی و در همان حال بالا رفتن تولید مواد غذایی به‌تناسب افزایش جمعیت می‌داند.بدون تردید، مدرن کردن و بهینه کردن مصرف آب در بخش کشاورزی با توجه بااینکه این بخش بیش از ۹۰ درصد منابع آب شیرین ایران را مصرف می‌کند، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؛ صرفه‌جویی ١۰ تا ۲۰ درصدی در این زمینه می‌تواند مشکلات آب کشور را حداقل برای میان‌مدت برطرف کند. اما نباید فراموش کرد که برای مقابله با ابر چالش آب در ایران باید تمامی منابع تخصصی و کارشناسانی کشور در این زمینه بسیج شوند و در کنار دولت و نمایندگان بخش‌های مختلف کشاورزی، صنعتی و شهری ایران اقدام به ایجاد شورای هماهنگی و اجرایی، برای مبارزه با چالش آب‌نمایند. این شورا باید به‌سرعت طرح‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت دولت را در این زمینه موردبررسی، بازنگری و اصلاحات لازم قرار دهد.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.