بودجه 1399مزه حسابداری و حساب سازی می دهد

نوبخت می داند اما نمی تواند کاری کند

ساعت 24 -این روزها مدیران ارشد سازمان برنامه و بودجه به عنوان کسانی که جزییات لایحه بودجه 1399 را تدوین و به رییس جمهور و به مجلس ارایه کرده اند زیر انبوهی از انتقادها قرار دارند . از دیروز تا امروز صدها گزارش، یادداشت ، خبر و مقاله از سوی اقتصاددانان و کارشناسان داخلی و خارجی و ایرانیان مقیم خارج منتشر شده است.

an dir="RTL">نقط مشترک همه این نوشته ها این است که ارقام این لایحه به ویژه دربخش درآمدی بوی آرزو و خیال دارند و درصورتی که با ارعاب و فشار نهادهای قدرت اجرایی شوند پیامدهای دهشتناکی برجسم و جان بنگاهها و خانواده ها برجای می گذارند. یکی دیگر از نقاط مشترک در نقدهای پرشمار این است که انگار محمد باقرنوبخت نمی داند این لایحه تهیه شده هرگز بودجه توسعه ای یا برنامه ای و یا پیش برنده نیست و به نوبخت و گروه سازمان برنامه و بودجه انتقاد می شود که ارقام این بودجه با طعم حسابداری فرمایشی تهیه شده است. منتقدان لایحه بودجه و معتقدان به اینکه بودجه ارسالی به مجلس بیشتر به هنر و فن حسابداری مزین است تادانش اقتصاد ، می گویند سازمان برنامه و بودجه پیش از هرکاری هزینه های غیر قابل حذف را محاسبه کرده و به یک عدد رسیده است. این هزینه ها ی مانده دربودجه همان هایی است که امکان کاهش یا حذف انها بدون تنش های سیاسی یا اجتماعی ناممکن بوده و هست و سازمان برنامه و بودجه اختیار یا شهامت حذف انها راندارد و باید درمراجع ونهادهایی بالاتر از دولت درباره آنها تصمیم گرفته شود. دربخش هزینه ها ی بودجه جاهایی وجود دارند که به مرور برجسم و جان بودجه به ویژه دردوران سرمستی سرچشمه گرفته از فروش بی محدودیت نفت پیچیده و رشد و توسعه کمی وکیفی پیداکرده اند. این همان نکته ای است که همه می دانند و محمد باقر نوبخت دراین 6 سال و پیش از به عنوان سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه های سالانه درمجلس با انها اشنایی کافی دارد. از سوی دیگر مدیران سازمان برنامه و بودجه بیشتر از مدیران هرنهاد دیگری به تنگناهای درآمدی آشنایی دارند و نیک می دانند همه راههای کم دردسر و اصلی برای کسب درامد به دلایل سیاسیت خارجی و ایستادگی برای استقلال از جریان عمومی جهان مسدودشده است. دولتهای ایران دست کم از اوایل دهه 1340تاامروز بدون دردسر نفت صادرکرده و دلارهای نفت آورده را درخزانه ریخته و آن را برپایه سابقه های قبلی و میزان فشاری که هر سازمان خرج آورده است تخصیص داده اند. حالا دیگر این درآمد رقم آن نیز در کمترین حالت تا 70 درصد درآمد ارزی بوده است و در بودجه نیز وزن بالایی داشته است وجود خارجی ندارد. اکنون اما دولت می بیند به دلیل اینکه درآمد نفت دود شده و به آسمان رفته ،واردات و تولید نیز با کاستی و نارسایی مواجه شده است و کسب درامد از محل مالیات برواردات و مالیات برسود بنگاهها نیز بادردسرمواجه و زایل شده است. اینها را هم نوبخت می داند وهم هر فرددیگری که حساب وکتاب سرش می شود. بااین همه دولت نمی تواند از عادت بودجه بندی دست بردارد و البته نظام سیاسی نیز حاضر نیست زیر بار این داستان برود که برای یک یا دوسال آینده این عادت را فراموش کند و بپذیرد که اقتصاددرشرایط سخت قراردارد. دراین وضعیت است که بودجه سال 1399 با استفاده از فن حسابداری و حساب سازی برای تعادل بخشی به درآمد وهزینه ساخته و پرداخته شده است. نوبخت و دوستانش کاری کردند که نهادهای بالاتر از سازمان برنامه و بودجه می خواهد: الان بودجه را بنویس و سال را تمام کن و به امید روزهای خوب بمان.