نگاهی حقوقی به یک اظهارنظر پرانتقاد در برنامه‌ای تلویزیونی که به‌عنوان محرکی برای گسیختن همدلی اجتماعی تعبیر شد
منفی هفت
ساعت24-«بعضی از زنان سلبریتی یائسه‌شدن را تقصیر جمهوری اسلامی می‌اندازند، تا از 50 سال بالا می‌روند روسری‌شان را برمی‌دارند و...». این جملات ابوالقاسم طالبی کارگردان است که در برنامه‌ای با بهروز افخمی روی آنتن شبکه نمایش نسبت به هنرمندان زن بیان شده است. اظهاراتی که در روزهای گذشته واکنش‌برانگیز بوده و بسیاری آن را توهین به نیمی از جمعیت جامعه که زنان هستند می‌دانند؛ زیرا از یائسگی که روند طبیعی بدن هر زنی خواهد بود، به‌عنوان ابزاری برای تحقیر این گروه استفاده کرده است.
این اظهارات قابل‌تعقیب کیفری است
نعمت احمدی‌نسب، وکیل پایه‌یک دادگستری عضو کانون وکلای مرکز در گفت‌وگو با «شرق» به این موضوع که چنین اظهاراتی به عمد یا غیرعمد منجر به توهین به بخشی از جامعه می‌شود، اشاره می‌کند و می‌گوید: ایشان در توهین تعمد داشتند، امسال از هر جهت جشنواره جایگاه خاصی داشت، عده‌ای به هر علت در این برنامه شرکت نکردند، هرکدام دلایل خود را داشتند. یعنی برخی گذاشتند فیلمشان پخش شود و برخی نخواستند این اتفاق بیفتد. بنابراین دلیل نمی‌شود آن مسئول که نتوانسته شرایطی را فراهم کند تا دلجویی اتفاق بیفتد و اقبال بیشتری ازسوی دست‌اندرکاران هنر و سینما به وجود بیاید و شرکت کنند. پس دلیل نمی‌شود نواقص کار خودشان را با توهین بر گردن دیگران بیندازند.
این وکیل اضافه می‌کند: تمام مفاهیمی که این آقا به کار برده از نظر قانون مجازات اسلامی بار حقوقی دارد و قابل تعقیب کیفری است؛ یعنی اتهاماتی است که به افراد زده ولی اثبات نشده است. در کنارش دایره شمول وسیعی هم گرفته، یعنی تمام زنانی که در عرصه هنر فعالیت می‌کنند یا بین مردم جایگاهی دارند. این بار مجرمانه دارد، اگر جامعه هنری تشکلی داشته باشد، اگر خانه هنرمندان و سینما با هم هماهنگی دارند، باید علیه ایشان شکایت کنند.
ایشان درباره لزوم واکنش به این جملات ادامه می‌دهد: اگر یک نقد باشد، ایراد ندارد که در قالب آزادی اندیشه گنجانده می‌شود ولی اگر این نقد بار مجرمانه داشته باشد، وارد عرصه جرم می‌شویم. مردم هم این روزها گرفتار هستند، وقتی کسی توهین هم می‌کند، متعرضشان نمی‌شود و یک‌سری تریبونی به دستشان می‌رسد، شروع به افعال مجرمانه می‌کنند.
احمدی اشاره می‌کند: باورم بر این است که اگر جامعه هنری در مقابل این آقا بایستد، پاسخ خواهد گرفت. به جای اینکه برای جذب مخاطب زمینه و بستر را فراهم کنند، در مقابل در راستای عدم اقبال به جامعه هنری توهین می‌کنند که بار مجرمانه هم خواهد داشت. ایشان به لایحه حقوق زنان اشاره می‌کند و می‌گوید: هیچ زمان با قانون و پیش‌بینی‌های آن، نمی‌توان جرم را از جامعه حذف کرد. باید فرهنگ به حدی باشد که مثلا مسئول یک جشنواره چنین حرف‌هایی نزند. ما قانون هم داریم ولی قانون که راهگشا نیست و برای زمانی است که نیاز به قضاوت نهایی داریم. ما در مواردی مثل این مورد و نمونه‌های دیگر که دست‌اندرکار مرجع خطاهای خودشان مانند عدم اقبال را به گردن دیگران بیندازند و درواقع فرافکنی کنند، باید بررسی حقوقی انجام دهیم. این وکیل با اشاره به ماجرای تهدید یک خبرنگار ازسوی مسئولی در نشست خبری، درحالی‌که فقط یک سؤال کرده است، می‌گوید: این نشان از آن است که مسئول ادله کافی نداشته، ایشان می‌توانست خیلی راحت پاسخ دهد، مستندات ارائه دهد و بگوید اطلاعات شما درست نیست، نه اینکه تهدید کنند، درصورتی‌که رکن چهارم آزادی مطبوعات است. دستگاه قضا یا هر نهادی شخصا نمی‌تواند ورود پیدا کند، مگر آنکه یک جرم عمومی باشد، باید به آن منعکس شود. مثلا آقای خبرنگار باید علیه این آقا ادعای جرم می‌کرد که من را تهدید کرده، ما اشکالات بنیادی داریم.
این یک خشونت نسبت به زنان است
عثمان مزین، وکیل دادگستری هم درباره این اظهارات عقیده دارد که منجر به خشم عمومی شده و به «شرق» می‌گوید: این نوع حرف‌ها که به‌طور عمومی و گسترده از رسانه ملی پخش می‌شود و همه زنان را در بر می‌گیرد، یک خشونت کلامی علیه زنان است، گذشته از اینکه از حیث اخلاقی قابل سرزنش و نکوهش است. مسئله مهم‌تر این است که رسانه ملی که باید معلم اخلاق باشد و برابری را اشاعه دهد، با دعوت‌کردن از این‌گونه افراد نفرت‌پراکنی می‌کند، آن‌هم وقتی که نسبت به زنان در جامعه و قانون نگاه برابری به زن نیست. در بحث خشونت کلامی هم می‌بینیم که رفتار خشن و ناپسندی با زنان می‌شود، رسانه ملی کارش نادرست و ناپسند است که میهمانی دعوت می‌کند که نظر شخصی خودش را بیان می‌کند. او درباره جنبه عمومی جرم اضافه می‌کند: هر نوع نشر اکاذیب درباره یک گروه، ملیت و قوم حتی لهجه شهری، نیاز به شاکی خصوصی نیست، دادستان در این‌گونه موارد به صرف اطلاع باید ورود کند و انتشار آن‌هم این تکلیف را برای دادستان ایجاد می‌کند که هم رسانه ملی را تحت تعقیب قرار دهد و هم آن میهمانی که این موضع‌گیری را داشته، مجازات شود. مزین با اشاره به اینکه چنین جملاتی جزء آزار جنسی محسوب می‌شود، می‌گوید: این یک آزار کلامی است و در لایحه تأمین امنیت زنان این موضوع جرم‌انگاری شده ولی بیش از 10 سال است که در مجلس شورای اسلامی مسکوت ماند و دغدغه تصویب آن قانون وجود نداشته است. این قانون بسیاری از افعال و اعمال را به صرف اینکه علیه زنان باشد، جرم‌انگاری کرده مثل همین اتفاق در آنتن صداوسیما که در لایحه هم جرم‌انگاری شده است.
ضرورت پیشگیری از اظهارات نابجا
در شرایطی که جامعه ایران شاید بیش از هر زمان دیگری نیاز به آرامش، اتحاد و همدلی دارد، بیان این نقطه‌نظرات می‌تواند یک نقطه جوش برای تحمیل به بخش‌های مختلف جامعه ایرانی محسوب شود؛ اتفاقی که مردم را از ضرورت بودن در کنار یکدیگر دور می‌کند. به همین منظور مسئولان اجرائی بهتر است واکنش‌های مناسب‌تری برای ایستادن در مقابل چنین نقطه‌نظراتی داشته باشند. شهروندان را باید به هم وصل کرد نه اینکه کلماتی از روی سرخوشی و از سوی افرادی فاقد تعهد اجتماعی ادا شوند که نقشی جز ایجاد انفصال اجتماعی ندارند.
واکنش‌ها به صحبت‌های جنجالی ابوالقاسم طالبی در برنامه « هفت» ادامه دارد
ابوالقاسم طالبی: از توهین‌کنندگان شکایت می‌کنم
فرانک آرتا: ابوالقاسم طالبی، نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده تلویزیون و سینما، بعد از صحبت‌های جنجالی خود در برنامه «هفت» که مقابل بهروز افخمی بیان کرده بود، در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار «شبکه شرق» عنوان کرد: «از چهار نفر از افرادی که در فضای مجازی، مطالب بی‌شرمانه‌ای گفتند و نوشتند شکایت می‌کنم. همچنین از شش رسانه که آنها به واسطه همین گفت‌وگویم در رسانه ملی که با تیتر دروغ و افترا فضاسازی ایجاد کرده‌اند، شکایت خواهم کرد». این کارگردان سینمای ایران درباره چرایی مطرح‌کردن نوع واژگان علیه زنان به «شبکه شرق» گفت: «من حرف بدی علیه زنان مطرح نکردم. ظاهرا انتظار هزاران جمله رکیک از اعضای بعضی انجمن‌ها، کانون‌ها و اتحادیه‌ها طبیعی بوده، اما یک واژه پزشکی را از من زشت انگار کرده‌اند، لذا بدین وسیله اعلام می‌کنم آری به قول آقای دکتر جبلی بهتر بود واژه دیگری می‌گفتم. ادامه این گزارش را می‌توانید در «شبکه شرق» بخوانید.
شرق
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.