خانواده ها در آخر صف دریافت وام از بانکها
ساعت 24 - بانکها نهادهای اقتصادی اند که به ویژه درایران کارشان این است که پس اندازهای شهروندان را با نرخ بهره مشخص از انها می گیرند و با نرخ بهره مشخص به کسانی که به پول نقد نیاز دارند می دهند. درامد بانکها از مابه التفاوت این دونرخ به دست می آید. اما درایران تفاوت بیش از اندازه نرخ تورم با نرخ بهره ای که بانکها می توانند از وام گیرندگان بگیرند موجب شده است همیشه تقاضا برای دریافت وام واعتبار از سوی بنگاهها ، دولت وخانواده ها وجود داشته باشد.
سهم ناچیز خانواده ها
وضعیــت رفاهــی خانوارهــای جامعــه و تغییــرات آن به ویــژه بــه هنــگام بــروز شــوکهای بیرونــی از موضوعــات مهــم حــوزه سیاستگذاری است. یکی از این شوکها که گسترۀ جهانی داشت، بروز و شیوع بیماری کرونا در اوایل سال جاری میلادی بود که منجر به کاهش رفاه خانوارها شــد. یکی از روشهایی که برای اعمال حمایت از خانوارها معرفی شــده، اســتفاده از تســهیلات در قالب کارتهای اعتباری و اعتبار مصرف کننده اســت. هدف از تهیۀ این گزارش، مقایســۀ نســبت های بدهی خانوار در ایران وکشــورهای مختلف اســت. بــرای تحقق این هدف پنج زیرموضوع ترکیب تســهیلات به خانوارها در ایران، میــزان بدهی خانوار درایران، اندازه گیری شــاخصهای ســنجش تسهیلات خانوار در ایران، اندازه گیری شاخصهای ماندۀ تسهیلات (بدهی) خانوار درمقایسۀ میزان دسترسی خانوارهای ایرانی به تسهیلات با کشورهایی که آمارهای آنها در دسترس است، مد نظرایران و نهایتا قرار گرفت که در قالب پنج پرسش در قسمت مقدمه به تفصیل آمده است.
یافته های مهم این گزارش را می توان در پنج حوزۀ میزان و نسبت تسهیلات خانوار به کل تسهیلات، نسبت تسهیلات خانوار به مخارج مصرفی، درآمد وی و تولید ناخالص داخلی، برآورد ماندۀ تســهیلات خانوار، نســبت ماندۀ تسهیلات )بدهی( خانوار به مخار ج مصرفی، درآمد و تولید ناخالص داخلی، مقایسۀ بینکشوری نسبتهای ماندۀ تسهیلات خانوار به درآمد و تولید ناخالص داخلی تقسیم بندی کرد که بخشی از آنها به شرح زیر است:
● در کل دوره (98-1393 ) بــه طــور متوســط تنهــا حــدود 13 درصــد از تســهیلات بــه اقــلام خریــد شــخصی و خریــد مســکن اختصــاص یافتــه اســت.
● میانگیـن نسـبت تسـهیلات خانـوار "خریـد کالای شـخصی و خریـد مسـکن" بـه تولیـد ناخالـص داخلـی 5 درصـد محاسـبه شـده اسـت.
● متوسـط نسـبت تسـهیلات "خریـد کالای شـخصی« بـه مخـار ج مصرفـی خانـوار در دوره (98-1393 )برابـر بـا 6.6 درصـد بـوده اسـت؛ یعنـی 6.6 درصـد از مخـار ج مصرفـی خانـوار بـرای خریـد کالای شـخصی از طریـق اعتبـار و وامگیری خانـوار از مؤسسـات مالـی تأمیـن مالـی شـده اسـت.
● میانگیـن نسـبت تسـهیلات اعطایـی "خریـد مسـکن" بـه مخـار ج مصرفـی خانـوار در کل دوره برابـر بـا 3.56 درصـد محاسـبه شـده اسـت.
● میانگیــن نســبت تســهیالت اعطایــی ســرجمع خریــد کالای شــخصی و خریــد مســکن« بــه مخــارج مصرفــی خانوارهــا در کل دوره برابــر بــا 10.18درصــد محاســبه شــده اســت.
● نسـبت مانـدۀ تسـهیلات (بدهـی خانـوار)بـه تولیـد ناخالـص داخلـی در ایـران رونـدی صعـودی داشـته کـه میانگیـن آن حـدود 9.8 درصـد در دورۀ بررسی شـده بـوده اسـت.
● نسـبت مانـدۀ تسـهیلات (بدهـی خانـوار) بـه درآمـد خانـوار در دورۀ بررسی شـده رونـدی صعـودی همـراه بـا نوسـان را نشان می دهد .میانگین این نسبت در کل دوره 13.1 درصد بوده است.
● نســبت مانــدۀ تســهیلات (بدهــی خانــوار) بــه مخــار ج مصرفــی خانــوار در دورۀ بررسی شــده رونــدی صعــودی را نشــان می دهــد. میانگیــن ایــن نســبت در کل دوره 19.5 درصــد بــوده اســت.
● میانگیـن نسـبت بدهـی خانـوار بـه تولیـد ناخالـص داخلـی در سـال 2020 بـرای 9 کشـور اروپایـی و 11 کشـور آسـیایی کـه آمـار آنهـا در دسـترس بـوده اسـت، برابـر بـا 48/51 درصـد بـه دسـت آمـده اسـت. ایـران بـا شـاخص 11.25 درصـد کوچکتریـن نسـبت و نـروژ بـا شـاخص 105 درصـد بزرگتریـن نسـبت را داشـته اند. کوچک بـودن ایـن شـاخص بـرای ایـران بـه معنـی دسترسـی محـدود خانوارهـای ایرانـی بـه تسـهیلات در مقایسـه بـا کشـورهای دیگـر اسـت.
● میانگیـن نسـبت بدهـی خانـوار بـه درآمـد خانـوار بـرای 17 کشـور اروپایـی و دو کشـورآسـیایی(چیـن و ایـران)کـه داده هـا در دسـترس بـوده، برابـر بـا 100 درصـد به دسـت آمده اسـت. کوچکتریـن ایـن نسـبت متعلـق بـه ایـران حـدود 13.1 درصـد و بزرگتریـن آن برابـر بـا 235 مربـوط بـه کشـور دانمـارک اسـت.
● میانگیـن نسـبت مصـرف بخـش خصوصـی بـه تولیـد ناخالـص داخلـی در سـالهای 1383 تـا 1398 برابـر بـا 45.17درصـد و میانگیـن نسـبت مصـرف نهایـی خانـوار بـه تولیـد ناخالـص داخلـی در سـالهای 1383 تـا 1395 برابـر بـا 44.1 درصـد بـوده اسـت. در کشــورهای دیگر کارتهای اعتباری حدود 20 درصد از اعتبارات مصرفکننده را تشــکیل میدهند. در حالی که در کشــور ما از این ظرفیت استفاده نشده است. نسبت بدهی خانوار به تولید ناخالص داخلی در ایران در مقایسه با سایر کشورهای درحال توسعه بسیار پایین است زیر12 درصد که می تواند به نوعی محدودیت دسترسی به اعتبار برای خانوارها را نشان دهد.در نهایــت، بــا توجــه بــه اینکــه خانوارها ســهم اصلی در تقاضــای کل اقتصــاد را دارند و حــدود 45 درصد از تقاضــای کالاها وخدمــات اقتصــاد داخلی از ســوی آنها تقاضا می شــود، الزم اســت افزایش ســهم خانوارها از تســهیلات و اعتبــار بانکی آن چنان که در کشــورهای مختلف مشــاهده می شــود، در دســتور کار سیســتم بانکــی قرار گیرد. در ایــن خصوص، اعطای اعتبــارات بانکی به خانوارهــا از طریــق تعریــف کارتهــای اعتبــاری، به خصوص بــرای گروههای ضعیــف و کم درآمد، اهمیــت بالقوۀ فراوانــی دارد که عــلاوه بــر جنبه هــای کاهش فقر آن، امــکان ایجاد ارتباط نظام مند با زنجیرۀ تأمین، تقویت و بهبود آن را فراهم میکند. اســتفادۀ هرچه بیشتر از کارتهای اعتباری که لازمه آن ایجاد همزمان زیرساختهای حقوقی، فنی و اجرایی اعطای اعتبار و نیز فا کتور الکترونیکی است، امکان افزایش تقاضا بدون آثار تورمی را میسر میکند.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.