پوکی استخوان و پیشگیری از حوادث

img alt="پوکی استخوان و پیشگیری از حوادث" src="http://vista.ir/include/articles/images/e2d3d6cd64a07fd15bdf89bc1e224719.jpg" />

کلمه استخوان محکم بودن را بیاد می اندازد ، ماده اصلی که سختی وشکل استخوان را بوجود می آورد ، کلسیم است . ذخیره شدن کلسیم در استخوان از قبل از تولد آغاز می شود و تا سن ۳۰ سالگی ادامه می یابد . در ۳۰ سالگی ، استخوانهای یک فرد سالم به بیشترین سختی خود می رسد .اگر فعالیت بدنی وجود نداشته باشد یا غذای حاوی کلسیم کم مصرف شود ، بتدریج کلسیم استخوانها کم شده, استخوانها شکننده می شوند . به این حالت پوکی استخوان می گویند .
پوکی استخوان را گا هی بیماری خاموش می گویند ، زیرا بدون هیچ علامتی کم کم بوجود می آید . معمولا فرد مبتلا به پوکی استخوان از بیماری خود اطلاع ندارد .زمانی متوجه آن می شود که در اثر یک ضربه کوچک ، مثلا نشستن ناگهانی ، لغزیدن و پیچ خوردن پا ، زمین خوردن یا برخورد با اشیا شکستگی استخوانهای قسمت های مختلف بدن ، مثل استخوان لگن و یا له شدگی ستون فقرات کمری برای اوپیش می آید. چون با افزایش سن احتمال ابتلا به پوکی استخوان بیشتر می شود .برای اگاهی از وضعیت استخوانهای خود باید به پزشک مراجعه کنیم .
● چه کسانی بیشتر دچار پوکی استخوان می شوند ؟
▪ افراد مسن
▪ زنان یائسه
▪ کسانی که حرکت ندارند و ورزش نمی کنند
▪ کسانی که در غذای روزانه آنها لبنیات و مواد غذایی کلسیم دار ، کم است
▪ کسانی که سیگار می کشند
▪ کسانی که الکل مصرف می کنند
▪ زنانی که زیایمان زیاد و با فاصله کمتر از ۳ سال داشته اند.
● فرد مبتلا به پوکی استخوان با چه مشکلاتی روبرو است ؟
▪ استخوانهای او با یک ضربه خفیف می شکنند .
▪ حتی ممکن است استخوانهای اوبدون هیچ ضربه ای ، خود بخود بشکنند .
▪ در این افراد جوش خوردن شکستگی خیلی سخت و طولانی است . بنابراین باید مدت طولانی تری در بیمارستان بستری شوند .
▪ گاهی این افراد از دردهای استخوانی هم رنج می برند .
● برای پیشگیری از پوکی استخوان و یا پیشگیری از پیشرفت آن چه کار کنیم؟
▪ بطور منظم ورزش کنید . ورزش یکی از عوامل مهم برای قرار گرفتن کلسیم در داخل استخوان و محکم شدن استخوانها است .پیاده روی ورزش مناسبی است . اما اگر به پوکی استخوان مبتلا هستید ، قبل از آغاز هر گونه تمرین ورزشی با پزشک خود مشورت کنید .
▪ هر روز مواد غذایی حاوی کلسیم بخصوص لبنیات پاستوریزه کم چرب مصرف کنید . در گروه لبنیات شیر ، ماست ، پنیر و کشک از منابع خوب کلسیم است .
▪ شیرمنبع خوبی برای کلسیم است . اما بیاد داشته باشید که اضافه کردن چای ، پودر نسکافه ، پودر کاکائو و قهوه به شیر از جذب شدن کلسیم جلوگیری می کند.
▪ شربت های کاهش دهنده اسید معده نمی گذارد کلسیم غذا جذب شود . بنابراین از مصرف خودسرانه و غیر ضروری آنها خودداری کنید و فقط با تجویز پزشک مصرف نمایید .
▪ نوشابه های گاز دار جلوی جذب کلسیم غذا را می گیرند . پس تا حد امکان نوشابه گازدار کمتر مصرف کنید .
▪ استعمال دخانیاتومصرف الکل برای همه ، در هر سنی و در هر شرایطی ضرر دارد . از جمله عوارض استفاده از آنها ، تشدید پوکی استخوان است پس از مصرف آنها جدا خودداری کنید .
▪ ویتامین D با افزایش جذب کلسیم ، از پوکی استخوان جلوگیری می کند . برای تامین آن هر روز در مقابل نور مستقیم خورشید قرار بگیرید . تابش نور خورشید از پشت شیشه تاثیری ندارد.
● چگونه از حوادثی که موجب شکستگی استخوانها می شوند پیشگیری کنیم ؟
حادثه برای هر کسی ممکن است پیش بیاید . همه افراد در هر سنی باید مراقب خود باشند .
اما در دوره سالمندی ، این مراقبت باید بیشتر باشد ؛ زیزا در صورت بروز حادثه احتمال آسیب دیدگی بخصوص شکستگی بیشتر می شود . و مدت زمان لازم برای ترمیم زخمها و شکستگی ها طولانی تر است .
یک زمین خوردن ساده بر روی فرش ، ممکن است باعث شکستگی استخوان لگن و بستری طولانی مدت در بیمارستان شود . شایعترین حادثه در دوران سالمندی افتادن و زمین خوردن است ، که گاهی به علت عوامل موجود در محیط زندگی پیش می اید .، مانند لیز بودن کف حمام و کافی نبودن نور راه پله ها .
گاهی نیز علت زمین خوردن مربوط به خودمان است . بعنوان مثال بعلت تغییر فشار خون و سرگیجه، تعادل ما بهم خورده و به زمین می افتیم .
برای پیشگیری از حوادث ، باید علل ایجاد کننده آن را بر طرف کنیم .از محیط خانه شروع می کنیم .
● محیط خانه
۱) پله ها:
شایعترین محل زمین خوردن ، پله هل هستند .معمولا این اتفاق در پله آخر ایجاد می شود ؛ جایی که ممکن است به اشتباه تصور کنیم که پله ها تمام شدهاند .
هنگام بالا و پایین رفتن از پله ها ،حتما چراغ راه پله و پاگرد را روشن کنید تا نور کافی باشد . لبه پله اول و پله آخر را با چسباندن نوار رنگی یا رنگ کردن مشخص کنید تا انتهای پله بهتر دیده شود . وجود نرده در کنار پله ها ضروری است . اگر نصب نرده امکان ندارد ، یک میله محگم با فاصله مناسب بر روی دیوار نصب کنید بطوری که بتوان از آن کمک گرفت .در صورتی که روی پله ها را با فرش و موکت پوشاندهاید ، حتما باید کف پوش پله را به وسیله گیره مخصوص ، به پله ثابت کنید و مراقب باشید که چین نخورده و کشیده نشود .
۲) آشپزخانه:
آشپزخانه نیز یکی از محلهای شایع زمین خوردن است . کف پوش آشپزخانه نباید لیز باشد . از واکس های براق کننده برای کف آشپزخانه استفده نکنید ؛ زیرا علاوه بر اینکه خطر لیز خوردن را بیشتر می کند ، با انعکاس نور و بوجود آوردن اختلال دید نیز خطر زمین خوردن را نیز افزایش می دهد . در صورت شکستن کف آشپزخانه و یا خیسشدن آن به هر دلیلی ، بلافاصله آن را خشک کنید . برای آین کار خم نشوید روی زمین بنشینید و یا از وسایل دسته بلند استفاده کنید .
۳) حمام:
حمام نیز به دلیل خیس بودن کف آن از محل های پر خطر برای زمین خوردن است . بنابراین هنگام استحمام به این نکات توجه کنید .
▪ از دمپایی هایی برای حمام استفاده کنید که کف آن لیز نباشد .
▪ دمپایی های ابری اصلا مناسب نیستند .
▪ از پادری های پلاستیکی مخصوص ی که از لیز خوردن جلوگیری می کند برای کف حمام استفاده کنید .
▪ اگر حمام کردن در حالت ایستاده برای شما سخت است ، از یک صندلی یا چهار پایه برای نشستن زیر دوش استفاده کنید . دوش دستی نیز می تواند کمک کننده باشد.
▪ میله هایی را بعنوان دستگیره بر روی دیوار حمام نصب کنید که بتوان قبل از لیز خوردن با گرفتن آنها تعادل خود را حفظ نمود.۴) اتاق:
کلید برق اتاق ، باید در نزدیکترین محل به درب ورودی باشد تا مجبور نباشید برای روشن کردن لامپ ، در تاریکی راه بروید .
▪ فرش کف اتاق را طوری قرار دهید که لبه های آن به پا گیر نکند .
▪ پتو یا روفرشی روی فرش پهن نکنید ؛ زیرا امکان جمع شدن و لیز خوردن و گیر کردن به پا را زیاد می کند .
▪ وسایل خانه را طوری بچینید که سر راه نباشند ، بخصوص در مسیر اتاق خواب به توالت و آشپزخانه که نیاز است شبها هم مورد استفاده قرار گیرند .
▪ در مورد وسایل برقی مانند تلویزیون ، رادیو ، و....أقت کنید که بین اتاقها اختلاف سطح یآ پله وجود نداشته باشد ؛ زیرا وجود پله یا اختلاف سطح در داخل منزل خطر زمین خوردن را افزایش می دهد .
ـ برای انجام کارهایی مثل شستن شیشه پنجره یا دیوار ها ، از دیگران کمک بگیرید و تا جایی که امکان دارد از بالا رفتن از نردبان یا ایستادن روی چهار پایه خودداری کنید.
● تغییرات وضعیت جسمی
۱) سرگیجه و عدم تعادل:
« سرگیجه و عدم تعادل » یکی از عواملی است که می تواند باعث سقوط و افتادن شود . سرگیجه علل مختلفی دارد . در صورت داشتن چنین مشکلی ، حتما به پزشک مراجعه کنید . گاهی سرگیجه بعلت وضعیت بدنی خاصی ایجاد می شود .در این گونه موارد ، با رعایت توصیه های زیر می توان از بروز سرگیجه جلوگیری کرد :
خم کردن سر به عقب - حرکت سر به عقب مانند آنچه هنگام نگاه کردن به آسمان یا برداشتن جسمی از طبقات بالای قفسه پیش میآید ، ممکن است باعث سرگیجه و عدم تعادل شود . این امر به علت تغییراتی است که با افزایش سن در بدن ایجاد می شود . برای پیشگیری از آن ، بهتر است لوازم مورد نیاز خود را در طبقات پایین تر قفسه قرار دهید تا مجبور به خم کردن سر به عقب نشوید .
همچنین موقع لم دادن روی مبل یا تکیه به پشتی نیز دقت داشته باشید که سر خود را خیلی به عقب خم نکنید .مراقب باشید که روی مبل یا پشتی خوابتان نبرد ؛ زیرا ممکن است سر در وضعیت نامناسب و خم به عقب قرارگیرد .
بلند شدن ناگهانی - هنگام برخاستن از رختخواب ، ابتدا به آرامی بنشینید و بعد بایستید . زیرا بلند شدن ناگهانی نیز می تواند باعث سرگیجه و سقوط بشود .
مصرف خود سرانه دارو ها - هنگامی که پزشک برای شما داروی خواب آور یا داروی ضد فشار خون تجویز میکند ، مصرف این دارو ها برای شما لازم است و به حفظ سلامتی شما کمک مهٔ کند . اما هرگز بدون تجویز پزشک دارو مصرف نکنید . مصرف خودسرانه داروهای خواب آور باعث گیجی و خواب آلودگی شده و خطر زمین خوردن را افزایش می دهد . مصرف خودسرانه داروهای ضد فشار خون نیز می تواند باعث افت ناگهانی فشار خون شده و موجب سرگیجه و افتادن شود.
۲) مشکلات بینایی:
ضعف بینایی یکی دیگر از عوامل ایجاد کننده حوادثی مانند زمین خوردن و تصادفات رانندگی است . برخی از شایعترین مشکلات چشم را در اینجا برای شما می گوییم.
عادت کردن چشمه به تاریکی - وقتی در شب وارد اتاقی می شویم که چراغهای آن خاموش است ، مدتی طول می کشد که چشم ما به تاریکی عادت کند تا بتوانیم اشیای داخل اتاق را ببینیم و کلید برق را پیدا کنیم . با افزایش سن ، چشمها دیرتر به تاریکی عادت میکنند .بنابراین هنگام ورود به اتاق یا هنگام بیرون رفتن در شب عجله نکنید و اول محیط را روشن کنید .
پیر چشمی - شاید برای شما هم پیش آمده است که نتوانید سوزن را نخ کنید و یا موقع خواندن روزنامه زود خسته ویا دچار سر درد شوید در حلی که چیزهایی را که دور هستند براحتی می بینید . این حالت پیری چشم است . پطر چشمی با افزایش بوجودمی آید و اجسام نزدیک خوب دیده نمی شود .
این مشکل براحتی با مراجعه به پزشک و تهیه عینک مناسب برطرف می شود.
نباید با کم توجهی به کاهش بینایی ، خود را از مطالعه راحت و انجام کارهای روزانه محروم نمایید .
مطالعه و کارهای چشمی را در نور کافی انجام دهید تا از خستگی و ابتلا به بعضی از بیماریها ی چشم در امان بمانید .
آب مروارید - آب مروارید مشکل دیگؤط است که با افزایش سن ایجاد می شود . در این بیماری عدسی چشم ، کم کم کدر می شود و نمی توان به راحتی دید . این بیماری با یک عمل جراحی کوچک و استفاده از یک عینک مناسب برطرف می شود .
عفونت های چشمی - چشم در مقابل آلودگی بسیار حساس است و یک تماس جزیی بعنوان مثال مالیدن چشم با دست آلوده می تواند موجب عفونت چشم شود . این عفونت با قرمزی خارش و سوزش ، آبریزش و جمع شدن ترشحات چرکی در گوشه چشم همراه است . اگر آن را درمان نکنیم مشکل بینایی پیدا خواهد شد . عفونت های چشم با رعایت بهداشت و درمان دارویی با تجویز پزشک بهبود می یابد .
رعایت بهداشت و تمیزی چشمها بسیار مهم است . تماس دست آلوده با چشم را ساده و کم اهمیت تلقی نکنید .
توجه در صورت بروز هر نوع ناراحتی در دیدن ، مثل تار شدن دید ، دیدن جرقه های نورانی ، کج و موج دیدن خطوط صاف ، درد و قرمزی چشمها و ... به پزشک مراجعه کنید .
حتی اگر مشکلی ندارید معاینات دوره ای چشم پزشکی را انجام دهید . این معاینات به تشخیص بموقع و پیشگیری از بسیاری از بیماریهای چشمی کمک می کند . به عنوان مثال در بیماری آب سیاه ، ممکن است مشکل دید وجود نداشته باشد و فقط با معاینه توسط چشم پزشک ، تشخیص داده می شود . در هوای آفتابی برای محافظت از چشمها از عینک آفتابی استفاده کنید .اگر چشم به سرما حساس است و دچار آبریزش از چشم می شوید ، هنگام خروج از منزل در هوای سرد عینک بزنید. محافظت در مقابل سرما آبریزش چشم را کاهش میدهد
در صورت ورود گرد و غبار به چشم ، چای تازه دم تنها محلول خانگی است که می توانید برای شستشوی چشم از آن استفاده کنید . البته به شرطی که فنجان و دستهای شما کاملا تمیز باشد. اگر پس از شستشو احساس کردید که چیزی در چشم باقی مانده است ، از دست کاری چشم خودداری کرده وبه پزشک مراجعه کنید .
اگر به علت عفونتهای چشمی ، قطره یا پماد چشمط برای شما تجویز شده باشد ، این نکات را بخاطر داشته باشید :
▪ قبل از باز کردن قطره چشمی یا پماد چشمی ، دستهای خود را با آب و صابون بشویید . اگر فرد دیگری برای شما قطره را میچکاند ، از او بخواهید که دستهایش را با آب و صابون بشوید.
▪ بعد از باز کردن در قطره یا پماد ، آن را طوری روی »طن بگذارید که لبه آن با زمین تماس نداشته باشد.
▪ دقت کنید نوک قطره یا پماد با چشم تماس پیدا نکند .
▪ قطره و پمادهای چشمی را سر ساعت مصرف کنید تا عفونت درمان شود.
▪ هر قطره یا پماد چشمی مخصوص یک نفر است . از قطره یا پماد چشمی فرد دیگری به هیچوجه استفاده نکنید.
▪ از نگهداری طولانی مدت قطره ها و پمادهای چشمی و استفاده مجدد آنها خودداری کنید.
▪ برای کنترل فشار خون و قند خون به پزشک مراجعه کنید ؛ زیرا عدم تشخیص و درمان بموقع آنها می تواند عوارض چشمی شدیدی بوجود بیاورد.
۳) مشکلات شنوایی:
شنیدن صداهای موجود در اطاف ، در بسیاری مواقع ما را از خطر آگاه می کند . أر هنگام عبور از خیابان ویآ رانندگی ، کم بودن قدرت شنوایی می تواند موجب بروز حادثه شود .علتهای شایع بروز ناشنوایی عبارتنداز :
▪ کم شدن قدرت شنوایی بعلت افزایش سن :
با افزایش سن کاهش شنوایی ، کم کم بروز می کند . بنابراین معاینه توسط پزشک لازم است . اگر کم شدن قدرت شنوایی مربوط به افزایش سن باشد . با استفاده از سمعک شنوایی بهتر می شود .
جمع شدن جرم در گوش : بطور طبیعی در مجرای گوش جرم درست می شود . این جرم زرد رنگ و چرب است . و برای محافظت از مجرای گوش لازم است .
جرم گوش خود بخود بطرف بیرون حرکت می کند و از مجرای گوش خارج می شود . بنابراین نیازی به دستکاری وخارج کردن جرم وجود ندارد . از فرو بردن اجسامی مانند دسته عینک ، سنجاق ، سر خودکار و حتی گوش پاک کن در گوش خودداری کنید چون علاوه بر آسیب رساندن به مجرا ویا پرده گوش موجب فشرده شدن جرم گوش در ته مجرا می شوند . همچنین در هنگام حمام کردن از فرو بردن لیف در مجرای گوش و شستن آن با صابون یا شامپو خودداری کنید، چون مواد شوینده باعث تحریک مجرای گوش می شود و می تواند موجب عفونت گوش شود .
بعد از حمام کردن نیز برای خشک کردن مجرای گوش هرگز از گوش پاک کن استفاده نکنید ، زیرا گوش پاک کن باعث تجمع و فشرده شدن جرم در انتهای مجرای گوش می شود . علاوه بر این ممکن است پنبه نوک آن داخل مجرا باقی بماند . پس از حمام کردن ، برای خشک شدن مجرای گوش ، می توانید گوشه یک دستمال نخی را بصورت فتیله در آورده و در ابتدای مجرای گوش قرار دهید . تا بتدریج آب جذب شده و مجرا خشک شود . در مواردی که ترشح جرم گوش افزایش یافته یا بعلت دستکاری در ته مجرا جمع شده مراجعه به پزشک برای شستشوط گوش ضروری است .
سوراخ شدن پرده گوش : عفونت گوش یا فرو بردن اجسام نوک تیز می تواند موجب سوراخ شدن پرده گوش شود . سوراخ شدن پرده گوش نیز یکی از علت های کاهش شنوایی است و برای بهبود آن باید به پزشک مراجعه کرد . اگر پرده گوش شما سوراخ است قبل از حمام کردن یک پنبه آغشته به وازلین را جلوی مجرای گوش قرار دهید تا مانع ورود آب به مجرای گوش شود . زیرا ورود آب به داخل گوش احتمال عفونت دوباره را بیشتر می کند .
از رفتن به مکانهایی که سرو صدا زیاد وجود دارد خودداری کنید .صداهای بلند کاهش شنوایی را بیشتر می کند. برخی از داروها برای گوش ضرر دارد و موجب کاهش شنوایی می شود.بنابراین هیچگاه بدون تجویز پزشک دارو مصرف نکنید.
● خلاصه
کلسیم ماده اصلی است که موجب محکم شدن استخوانها می شود. .با افزایش سن اگر تحرک و فعالیت بدنی وجود نداشته باشد و کلسیم کافی از طریق مواد غذایی به بدن نرسد « پوکی استخوان » ایجاد می شود . در این حالت استخوانها شکننده می شود و ممکن است با یک ضربه کوچک ویا خود بخود بشکنند . ورزش منظم ، مصرف روزانه مواد حاوی کلسیم ، مانند شیر و سایر لبنژات کم چربی ، قرار گرفتن در معرض نور خورشید ، و عدم استعمال دخانیات می تواند به جلوگیری از پوکی استخوان کمک کند .
یکی از مهمترین عوارض پوکی استخوان شکستگی استخوانها در اثر حوادث است . افتادن و زمین خوردن از مهمترین حوادث دوران سالمندی است . گاهی علت آن محیط زندگی است .
ما باید محیط زندگی خود را تا جایی که امکان دارد با شرایط سالمندی خود سازگار سازیم . پله ها آشپزخانه ها ، حمام ، اتاق و محیط اطافمان را باید اندکی تغییر دهیم تا از بروز این قبیل حوادث جلوگیری کنیم . گاهی این قبیل حوادث مربوط به مشکلات و بیماریهای خودمان است . سرگیجه و عدم تعادل ، ، کاهش بینایی و شنوایی شایعترین مشکلاتی هستند که موجب زمین خوردن و حوادث رانندگی می شوند . دوره سالمندی دوران تغییر در بینایی و شنوایی است . بنابراین همواره با مراجعه به پزشک ، از سلامت بینایی و شنوایی خو اطمینان حاصل کنید و مراقبت از چشمها و گوشها را کم اهمیت تلقی نکنید.