خروج از برجام یا خروج از ان‌پیتی؛ در انتظار اقدام قاطع ایران

ساعت 24- دیپلمات سابق ایرانی طی یادداشتی در پایگاه خبری «میدل ایست آی» تاکید کرد ایران باید با توسل به یکی از دو گزینه خروج از برجام یا خروج از معاهده ان‌پی‌تی به بدعهدی طرف‌های غربی واکنش نشان دهد.

style="text-align: justify;">«حسین موسویان» عضو تیم مذاکره‌کننده ایرانی با کشورهای اروپایی در دوران مسئولیت حسن روحانی طی یادداشتی در پایگا خبری «میدل ایست آی» تأکید کرد با تشدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران و قصور اروپا در قبال نقض آشکار برجام از سوی آمریکا، ایران باید اقدام قاطعی از خود نشان دهد و در این راستا دو گزینه خروج از برجام یا خروج از ان‌پی‌تی می‌تواند در دستور کار ایران قرار گیرد.

در یادداشت این دیپلمات سابق ایرانی در پایگاه خبری میدل ایست آی آمده است:

عباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران دردیدار با یک هیئت اروپایی گفت: «ما به اندازه کافی فرصت و زمان برای جبران تبعات خروج آمریکا از برجام ارائه کرده ایم و اکنون دیگر زمان عمل فرا رسیده است».

روایتهای غلط

ترامپ با خروج از برجام و اتخاذ "استراتژی فشار حداکثری"، خصمانه ترین اقدامات آمریکا علیه ایران بعد ازانقلاب 1979 را کلید زده است.جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا، گفته است که آمریکا در واکنش به رفتارهای نگران کننده ایران، در حال استقرار ناوگروه "یواس‌اس آبراهام لینکلن" و شماری بمب افکن به خاورمیانه است تا پیام روشنی برای ایران باشد که هر گونه حمله ای به منافع آمریکا یا متحدان این کشور با نیرویی بی‌امان روبرو خواهد شد.

تام اودال و ریچارد دوربین دو سناتور ارشد آمریکا طی سرمقاله مشترکی در واشینگتن پست به کنگره آمریکا درمورد ادعاهای غلط دولت ترامپ درمورد اینکه ایران به تعهدات بین المللی خود عمل نکرده، هشدار دادند. آنها نوشتند که "سیاست دولت ترامپ درمورد ایران، برخاسته از خاکستر جنگی اشتباه علیه عراق، آمریکا را بسمت جنگ علیه ایران به قصد تغییر رژیم در تهران هدایت میکند". آقای ظریف وزیر خارجه ایران هم گفت هدف دولت ترامپ تسلیم نمودن ایران برای گفتگوست اما برنامه "تیم چهارنفره ب" متشکل از بولتون، بن سلمان، بن زائد و نتانیاهو علیه ایران، تغییر رژیم و تجزیه ایران است.

برجام پس از دوازده سال مذاکره ایران وشش قدرت جهانی به توافق رسید و شورای امنیت سازمان ملل طی قطعنامه 2231 تصویب کرد. با لغو برجام، نقض قطعنامه های آزانس بین المللی انرژی اتمی و قطعنامه سازمان ملل، آمریکا تنها عضو متخلفی است که علاوه بر نقض برجام، سپاه پاسداران ایران را درلیست گروههای تروریستی قرار داده و بدنبال قطع کامل صادرات نفت ایران است. به گفته کارشناسان برجسته آمریکا، با این اقدامات، دولت ترامپ درحال محاصره ایران است و نسخه جنگ غیرقانونی که بوش علیه عراق رادنبال میکند.

قصور اروپا

تمام این حوادث در شرایطی رخ میدهد که ایران طبق قطعنامه سازمان ملل به تمام تعهدات برجامی خود عمل کرده و آژانس بین المللی انرژی اتمی که عالیترین مرجع برنامه هسته ای کشورهای عضو معاهده ان پی تی هم حد اقل 14 بارانجام تعهدات ایران را تایید کرده است. بعد از خروج آمریکا از برجام، اروپاییها قادر به انجام تعهدات خود نبوده اند به گونه ای که صادرات نفت ایران از 2.5 میلیون بشکه به کمتر از نصف رسیده است.رهبر عالی ایران قبلا اعلام کرده بود که اگر ترامپ برجام را پاره کند، ما آن را آتش خواهیم زد. ایشان همچنین اخیرا اظهارداشت که اقدامات آمریکا و اسرائیل علیه ایران را آرایش جنگی توصیف و تاکید کرد که ملت ایران هم باید آرایش متناسب داشته باشد.

گزینه های ایران

با توجه به افزایش روزافزون تحریمها و فشارها و باتوجه به ضعف سایر قدرتهای جهانی در انجام تعهدات برجامی خود، صبر ایران رو به اتمام ودوگزینه در پیش رو دارد: اول:خروج تدریجی از برجام و دوم: خروج فوری و همزمان از معاهده ان پی تی و برجام.

معاون وزیر خارجه ایران گفته که از حمایت سیاسی اروپا از برجام استقبال میکنیم اما این برای حفظ برجام کافی نیست. قرار است سه شنبه کارشناسان ایران و کشورهای 1+4 در بروکسل دیدار و تحریمهای آمریکا را مورد بحث قرار دهند. براساس بند 26 و 36 برجام، آمریکا و اروپا متعهدند که تحریمهای مرتبط با هسته ای را برداشته و تحریم جدیدی دراین زمینه اعمال نکنند درغیراینصورت ایران میتواند از تمام یا بخشی از برجام خارج شود.

این درست است که ایران باید اقدام متقابل متناسبی داشته باشد، اما گزینه خروج تدریجی از برجام موجب عواقب ذیل را خواهد شد.

عواقب مهم خروج از برجام

اول: بفرض خروج کامل ایران از برجام،آمریکا سعی خواهد کرد شش قطعنامه ماقبل قطعنامه 2231 که شامل تحریمهای اجماعی قدرتهای جهانی علیه ایران ، را احیاء وبرای تعلیق غنی سازی و آب سنگین ایران تلاش کند.

دوم: درغیاب قطعنامه 2231، محور آمریکا-اسرائیل تلاش خواهند کرد که کلیت برنامه هسته ای ایران در قالب فصل هفت منشور سازمان ملل، بعنوان تهدید صلح و امنیت جهانی قلمدادشود.

سوم: چون ایران عضو معاهده ان پی تی است، آمریکا از این معاهده بعنوان ابزار استفادهو تلاش خواهد کرد از طریق آژانس بین المللی فشارهای سنگین برای بازرسی های غیر معمول به ایران تحمیل شود. چنانچه ایران با بازرسی های مذکور مخالفت کند، آمریکا ادعاهای پوچ نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل را تبدیل به دستور کار آژانس نموده وتهران را متهم به تلاش برای ساخت بمب هسته ای خواهد نمود.

چهارم: باخروج از برجام، آمریکا سعی خواهد نمود که سایر قدرتهای جهانی را قانع کند که ایران معاهده ان پی تی را نقض کرده است. لذا این سناریو یک برد برای "تیم چهارنفرع ب"خواهد بود.

گزینه با قدرت چانه زنی بیشتر

گزینه دوم برای مقابله با اقدامات آمریکا این است که تهران طی یادداشت رسمی به شش کشور امضاء کننده برجام، دبیرکل سازمان ملل و مدیرکل آژانس ضمن دادن یک مهلت زمانی کوتاه، اعلام کند چناچه قدرتهای جهانی به تعهدات برجامی خود عمل نکنند، ایران از معاهده ان پی تی و برجام بطور همزمان خارج خواهد شد. آقای ظریف وزیرخارجه ایران گفت که درمقابله با تحریمهای آمریکا، گزینه های مختلف روی میز ایران است که خروج ایران از معاهده ان پی تی یکی از این هاست.

هردو گزینه پرخطرخواهد بود. احتمال تقابل نظامی درهردو گزینه وجود دارد. اما گزینه دوم موثرتر خواهد بود زیرا آمریکا نخواهند توانست از معاهده ان پی تی بعنوان یک ابزار قانونی برای اعمال فشار علیه ایران استفاده کنند بلکه قدرت چانه زنی ایران در مذاکرات بیش از گذشته افزایش خواهد یافت. آمریکا در موقعیتی قرار خواهد گرفت که متقاضی بازگشت ایران به معاهده ان پی تی و برجام باشد. درخواستهای فعلی آمریکا هم فراتر از معاهده ان پی تی است و هم فراتر از برجام. ایران باید آمریکا را به معاهده ان پی تی برگرداند و نه فراتر از آن.

تسنیم