جمهوری اسلامی همچنان امیدوار به مسکو
ساعت 24 - در حالی که در روزها و هفتههای تازه سپری شده و به ویژه انفعال حیرت انگیز روسیه در جنگ اسراییل علیه ایران انتظار میرفت جمهوری اسلامی از دوستی بی فایده با روسه دست بکشد اما تهران همچنان به روسیه امیدوار است.
امروز ایران و روسیه یک رزمایش سه روزه مشترک دریایی در خزر را تحت عنوان «کاسارکس ۲۰۲۵» آغاز میکنند. اجرای رزمایشهای نظامی بین ایران و روسیه پیش از این هم چه در آبهای شمال و چه در جنوب کشور سابقهدار است ولی اهمیت کنونی آن را میتوان به جنگ ۱۲ روزه مرتبط دانست.
جایی که برخی چهرههای سیاسی و حتی اجتماعی در کشور اعتقاد داشتند که مسکو به سبب توافقات و مناسبات متعددی که با تهران دارد، باید مواضع و اقدامات جدیتری را در حمایت از ایران دنبال میکرد.
افزون بر اینکه، هنوز یک سال از امضای مسعود پزشکیان و ولادیمیر پوتین پای توافقنامه راهبردی ایران و روسیه با محوریت همکاریهای نظامی و اقتصادی نگذشته است.
اما دلیل این اختلافنظرها چه بود؟ چرا در حین جنگ ۱۲ روزه برخی از کارشناسان اعتقاد داشتند که روسیه باید به عنوان یک کشور دوست و هممنافع از ایران حمایت نظامی کند؟ آنچنان که غلامعلی جعفرزاده ایمنآبادی، نماینده ادوار مجلس گفته بود: «روسیه نامردی کرد و ما را جا گذاشت که البته خیلی دور از ذهن نبود».
همزمان نیز رسانههای داخلی ایران، مواضعی مشابه با این اتفاق داشتند؛ از جمله روزنامه جمهوری اسلامی که نوشت: «روسیه با وجود داشتن پیمان ۲۵ ساله با ایران، در جنگ ۱۲ روزه کوچکترین اقدامی برای جلوگیری از تجاوز اسرائیل و حمایت از ایران به عمل نیاورد».
واقعیت اما این است که در بین رسانهها و مقامات کشور کمتر به جزئیات دقیق توافقنامه نظامی و اقتصادی روسیه و ایران توجه شده است؛ به ویژه بند سوم ماده سوم، که طرفین قید کردهاند: «در صورتی که هر یک از طرفهای متعاهد در معرض تجاوز قرار گیرد، طرف متعهد دیگر هیچ کمک نظامی یا کمک دیگر را به متجاوز که به تداوم تجاوز کمک کند، ارائه نخواهد کرد. » این بند به خوبی نشان میدهد که خبری از حمایت نظامی در میان نیست. پای عدم شناخت از روسیه در میان است
محمود شوری، معاون اندیشکده ایران و اوراسیا (ایراس) در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» رزمایش مشترک امروز را اتفاق متفاوت و جدیدی ندانسته ولی در واکنش به برخی انتقادات رسانهها و چهرههای سیاسی نسبت به رویکرد مسکو در جریان جنگ ۱۲ روزه، میگوید: «ایران و روسیه در قالب توافقنامه متعهد به آن هستند که از طرف متهاجم و متخاصم حمایت نکنند ولی تکلیفی مبنی بر حمایت از یکدیگر آن هم در بعد نظامی ندارند».
وی درباره مطالبه افکارعمومی و رسانه از روسیه با وجود عدم تعهد این کشور در توافقنامه نظامی با ایران، توضیح میدهد: «البته مسوولان کشور با علم به این توافقنامه جایی چنین انتقادی را مطرح نکردند.
اما در باب افکار عمومی باید اذعان کرد که بخشی از آن تحت تاثیر مسائل روانی است؛ چراکه ایران با کشورهای محدودی مشخصا در موضوعات سیاسی و بینالمللی همکاری دارد که سرآمد آنها نیز چین و روسیه هستند. بنابراین بار روانی این مساله باعث طرح چنین دیدگاههایی میشود».
وی ادامه میدهد: «واقعیت این است که اگر نگاه تخصصی به چگونگی روابط و همکاریهای ایران با کشورهایی مانند روسیه داشته باشیم، متوجه خواهیم شد که در عین همسوییها و همکاریهای متعدد، اختلافنظرهایی بین ایران و روسیه به ویژه در سیاست خارجه وجود دارد.
از جمله بحث اوکراین که ایران هیچگاه این تجاوز را با وجود اتهامات بینالمللی نپذیرفت. همچنین در طرف مقابل روسیه در مواردی نوع رویکرد ما در منطقه را خیلی قبول نداشت یا نسبت به رویکردی که ما نسبت به اسرائیل داریم، هماهنگی ندارند و دیدگاه و روابط خاص خودشان را با اسرائیل دارند. بنابراین طرح چنین دیدگاههایی نشان از عدم شناخت دقیق نسبت به رویکرد و دیدگاه روسیه در قبال منطقه دارد».
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.