استاد دانشگاه اقتصاد دانشگاه فردوسی نشان داد

تاریکی و ابهامهای شگفت انگیز در بودجه سال ۱۳۹۸

ساعت ۲۴-بودجه های سالانه در ایران به دلایل گوناگون از جمله به دلیل اینکه یک دولت بزرگ بر اقتصاد کشورحاکمیت دارد و در سالهای تازه سپری شده نیز شرکتهای کوه پیکر درتملک نهادهای عمومی غیردولتی رشد شگفت انگیزی داشته اند با بیشترین ناشفافی تدوین و تصویب می شوند.

بودجه های سالانه در ایران به دلایل گوناگون از جمله به دلیل اینکه یک دولت بزرگ بر اقتصاد کشورحاکمیت دارد و در سالهای تازه سپری شده نیز شرکتهای کوه پیکر درتملک نهادهای عمومی غیردولتی رشد شگفت انگیزی داشته اند با بیشترین ناشفافی تدوین و تصویب می شوند. اقتصاددانان ایرانی دراین دهه های اخیر بارها تاکید کرده اند را ه نجات اقتصاد ایران تا اندازه قابل اعتنایی به بریدن دست و پای دولت از کسب و کارها و خصوصی ساز ی واقعی است اما این توصیه اقتصاددانان هرگز لباس عمل نپوشیده است. درحالی که دردهه 1370 مدیران ارشد سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی درمسیر راهبرد کاهش نقش دولت دراقتصاد بودند اما درحال حاضر این راهبرد کنارگذاشته شده است. بودجه 1398 درشرایط تحریم گسترده آمریکا تدوین شده و درآن تاریکی ها و ابهامهای شگفت انگیز و بزرگی دیده می شود. دکتر علی چشمی استاد اقتصاددانشگاه فردوسی مشهد در نشست روزپنجشنبه 25 بهمن 1397 درباره تاریکی ها و ابهامهای بودجه سال آینده ایران سخنرانی کرد. صفحه تلگرامی فرشاد مومنی اقتصادان ایرانی اسلایدهای ارایه شده از سوی این استا د اقتصاد را منتشر کرده است. آنچه می خوانید همین اسلاید هاست که بدون شرح و تفسیر درساعت 24 منتشر می شود:
تاریکی ها
1 - منابع نفت و گاز و هدفمندی یارانه و خزانه چندگانه نفت
2 - مالیات نهادها و بنیادهای انقلاب اسلامی و مالیات شرکتها و مؤسسات وابسته به آستان قدس رضوی
3 - جزئیات بودجه شرکتهای دولتی به معنای عدم تفکیک هزینه های عملیاتی و غیرعملیاتی و اطلاعات سایرسهامداران
4 - عدم شفافیت اطلاعات طرحها و پروژه های استانی
اعتبارات بودجه استانی به صورت سرجمع برای هراستان ارائه می شود که راساً توسط سازمان
برنامه تهیه می شود و شاخصها و معیارهای تعیین اعتبارات هر استان مشخص نیست
5 - ردیف بازپرداخت اصل و سود اوراق سررسید شده در سال 1398
6 - عدم واریز منابع عمومی به خزانه دولت
7 - سرجمع منابع و مصارف بودجه
8 - نامشخص بودن میزان حقوق و دستمزد کارکنان دولت و تعداد آنها
ابهام درکسری بودجه
دربودجه تدوین شده بودجه سال 1398 وبه ویژه درباره کسری بودجه ابهام های جدی وجوددارد . دراین بودجه معلوم نیست کسری بودجه چقدر است؟ معلوم نیست چقدر به بدهی دولت اضافه خواهد شد؟ معلوم نیست مانده بدهی دولت چقدر خواهد شد؟ وبالاخره معلوم نیست دولت بابت این بدهی چقدر هزینه بهره باید بپردازد.
توزیع استانی مبهم
دربودجه 1398 فقط حدود 5درصد از بودجه عمومی دولت ایران از نظر تقسیم بندی معلوم است و مابقی بر اساس بعضا روابط ناسالم نخست بین استانها و سپس بین شهرستانها توزیع میشود. دراین بخش چانه زنی های مخربی در تنظیم، تصویب و حتی اجرای بودجه بین مسئولان دولتی، مدیران ادارات و نمایندگان مجلس خودنمایی می کند . نمایندگان مجلس با اهرم تهدید به سئوال، تذکر و استیضاح وزیران
تلاش میکنند تا سهم بیشتری از بودجه برای استان و شهرستان خود بگیرند .
ناشفافیت اعتبارات اختصاصی و متفرقه
دربودجه 1398 منابع قابل اعتنایی تحت عناوین اعتبارات اختصاصی و متفرقه لحاظ شده که تاریک ، ناشفاف و مبهم به حساب می آیند که برخی از آنها عبارتند از
یکم - رقمی حدود 70هزار میلیارد تومان بودجه اختصاصی دستگاههای اجرایی
دوم - 50 هزار میلیارد تومان بودجه متفرقه در لایحه بودجه 1398 شامل
•اعتبار طرحهای مربوط به سفرهای مقام معظم رهبری: 1000میلیارد تومان
•زیربناهای مناطق کمتر توسعه یافته، حاشیه ای و بحرانی: 130میلیارد تومان
•کمک به هزینه های اجتناب ناپذیر و ضروری: 120میلیارد تومان
•طرح و اجرای برنامه های کاهش آسیبهای اجتماعی: 450میلیارد تومان
•ایجاد اشتغال گسترده و مولد: 3000میلیارد تومان
•مشارکت سازمان گسترش صنایع در طرحهای مناطق محروم: 400میلیارد تومان
•مابه التفاوت نرخ ارز: 2000میلیارد تومان
•سود و کارمزد اوراق بهادار داخلی و خارجی: 6465میلیارد تومان