هاله حامدی فر تناقض های صنعت دارو درشرایط ارزی را تشریح کرد

جعبه یک دارو گران تر از خود دارو

ساعت 24 - در آلمان پس از پایان جنگ دوم جهانی ابرتورم اقتصادی پدیدار شد و ارزش پول آلمان درکمترین زمان نسبت به ارزش کالاها کاهش را تجربه می کرد. در ان روزها این نقل قول مشهور شد که مردی یک چمدان مارک - پول آلمان - پیداکرد و مارک ها را دورریخت و چمدان را نگهداشت. این ر وزها به نظر می رسد اقتصاد ایران با توجه به سیاستهای اقتصادی ناکار آمد به همان سو می رود. این نکته ای است که هاله حامدی عضو اتاق بازرگانی تهران به شکل دیگری بیان کرده است. درنوشته ای از او که درسایت اتاق تهران درج شده است می خوانیم :

r /> نگاه یک جانبه و تک محور به مسئله ارز ترجیحی در زمینه دارو راهگشا نیست چراکه مسائل این حوزه دچار پیچیدگی است. برای حل مسائل دارو به نگاه کلان و پیش از این به تغییر بعضی رویکردها در این زمینه نیاز داریم. یک مسئله مهم در صنعت دارو مسئله تابوی قیمت است آن هم در شرایطی که حتی جعبه یک دارو فارغ از محتویات آن گران تر از قیمت خود داروست. حامدی فر اضافه کرده است :ارز ترجیحی براساس اصول اقتصاد به هیچ عنوان به نفع فعالان دارو، چه تولیدکننده و چه وارد کننده نیست. اولا ارز چند نرخی زمینه ساز فساد است و نکته دوم، سخت تر شدن فعالیت اقتصادی به دلیل عوارض جانبی ارز ترجیحی است. کسانی که از نرخ ترجیحی ارز سواستفاده می کنند، مسیری را طی می کنند که به راحتی گیر نیفتند اما عرضه سوبسید ارزی به تشدید کنترل و بالا رفتن سطح بورکراسی می انجامد و همه جامعه اقتصادی را دچار مشکل می کند. دریافت ارز ترجیحی فرایند ترخیص کالا و ادامه کار را برای تولیدکنندگان دارو و واردات کنندگان نفس گیر کرده است.
اکنون سوال این است که آیا باید ارز ترجیحی را حذف کرد و دیگر هیچ ارز ترجیحی به واردات اختصاص نداد؟ واقعیت این است که ما هیچ وقت واردات بدون ارز ترجیحی را تجربه نکرده ایم. نکته دیگر اینکه ارز ترجیحی تنها به واردات ماده موثره دارو اختصاص می یابد و به هزینه پرسنلی، انرژی و مواد بسته بندی هیچ سوبسیدی داده نمی شود. این درحالی است که هزینه ها در صنعت دارو مثل سایر صنایع بالا رفته و قیمت دارو تکان نخورده است چراکه قیمت گذاری در اختیار دولت است. با توجه به این مسئله سوال این است که آیا توان روانی تابوشکنی درباره اختصاص ارز ترجیحی به دارو در کشور وجود دارد؟ آیا صنعت دارو می تواند به جای دلار 4200 تومانی از دلار 12 هزار تومانی استفاده کرده و قیمت دارو هم به تناسب آن افزایش پیدا کند؟ آیا امکان افزایش بودجه بیمه ها و تامین هزینه های دارو در نظام سلامت کشور ما وجود دارد؟ هرچند حذف ارز ترجیحی در روی کاغذ و از نظر اصول اقتصاد به نفع اقتصاد کشور است اما این دغدغه ها در زمانه عدم تخصیص یارانه ارزی وجود دارد. حذف ارز ترجیحی به نفع واردکنندگان و تولیدکنندگان داروست اما این کار به سادگی انجام نخواهد شد.
مسائلی از این دست باعث شده که تغییر و تحول در صنعت دارو به راحتی ممکن نشود. قیمت دارو از زمانی که قیمت دلار 1300 تومان بوده تا الان که 13 هزار تومان است، تنها 20 درصد رشد کرده و این درحالی است که یارانه ارزی تنها به ماده موثره داروی ایرانی تعلق می گیرد. از سوی دیگر تولیدکننده ای داشتیم که به دلیل عدم افزایش قیمت متناسب با هزینه تولید کار را کنار گذاشته و زمانی که بازار دچار کمبود این دارو شده، دولت با صرف هزینه بیشتر و قیمت ده برابر بالاتر از آنچه تولیدکننده درخواست کرده، دارو را از هند وارد کرده است. این رخدادها نشان می دهد که یک جای اقتصاد دارو غلط است و هر نوع اقدامی از جمله حذف ارز ترجیحی بدون توجه به پیامدهای مختلف آن، به مشکلات اضافه می کند.