خیال ساخت تولید یک میلیون واحد مسکونی
خیال ساخت تولید یک میلیون واحد مسکونی
ساعت 24 - یک روزنامه تندروی هوادار ابراهیم رییسی نخستیت گام را برای سست کردن زمینی که رییسی در آن ایستاده است را برداشت و با دادن وعده ساخت سالانه یک میلیون مسکن یکرویارا به تصویر کشید. این رویا بیشتر از تقاضا درسوی عرضه با تنگنا روبه رو است.
بیت الله ستاریان کارشناس مسکن محاسبه کرده است الزامهای جانبی ساخت یک میلیون مسکن درسال به معنای این است که باید رقمی معادل 4هزار هزار میلیارد تومان سرمایه مالی تامین شود.این درحالی است که بانک های ایران درسال اعتباراتی در اندازه ساخت 40 هزار مسکن پرداخت می کنند. او درسایت اتاق بازرگانی تهران نوشته است: یک حساب ساده باید بگویم که تولید یک میلیون واحد مسکونی باید حدود 100 میلیون مترمربع تولید خالص داشته باشد. از طرفی هر یک مترمربع تولید خالص مسکن، نیازمند یک مترمربع خدمات عمومی است؛ یعنی 200 میلیون مترمربع. هر یک مترمربع چه آموزشی و چه مسکونی بهاندازه خودش زیرساخت میخواهد، زیرساختهایی از جمله تلفن، گاز، برق، آب، جاده و زیرساختهای مختلف دیگر.دولت سیزدهم مدعی است که میتواند سالی یک میلیون واحد مسکونی تولید کند. برای تحلیل این گزاره، باید چند مورد بیان شود. اول اینکه دولتها اصلاً نمیتوانند این میزان واحد مسکونی بسازند. نه دولت ما، بلکه در جهان هم هیچ دولتی نمیتواند بهشخصه سالی یک میلیون واحد مسکونی بسازد. در طول تاریخ هم تابهحال چنین اتفاقی رخ نداده هست.
حالا اگر قرار باشد، بخش خصوصی را وارد بازی کنیم تا آنها سالی یک میلیون واحد مسکونی بسازند، باید به نکات مهم دیگری توجه کرد. دولت باید امکاناتی را تأمین و بستری را ایجاد کند تا بخش خصوصی که 95 درصد سهم تولید مسکن در کشور را در اختیار دارد، بتواند سالی یک میلیون واحد مسکونی بسازد. این اقدام مستلزم این است که کل ساختار اقتصادی مملکت عوض شود. یعنی تشکیلات دولت، ساختار اقتصادی تغییر کند.با یک حساب ساده باید بگویم که تولید یک میلیون واحد مسکونی باید حدود 100 میلیون مترمربع تولید خالص داشته باشد. از طرفی هر یک مترمربع تولید خالص مسکن، نیازمند یک مترمربع خدمات عمومی است؛ یعنی 200 میلیون مترمربع. هر یک مترمربع چه آموزشی و چه مسکونی بهاندازه خودش زیرساخت میخواهد، زیرساختهایی از جمله تلفن، گاز، برق، آب، جاده و زیرساختهای مختلف دیگر.
با این حساب، دولت باید 400 میلیون مترمربع هزینه کند تا سالی یک میلیون واحد مسکونی خالص قابل بهرهبرداری شود. 400 میلیون مترمربع ضرب در ده میلیون تومان - هزینه ساخت هر یک مترمربع واحد مسکونی - رقمی حدود 4 هزار هزار میلیارد تومان میشود که بهاندازه کل نقدینگی کشور است.حالا فرض کنیم که کشور مصمم به تولید چنین میزان واحد مسکونی باشد. اما برای آن باید گردش پول سریعی رخ دهد. درواقع با این میزان از حجم گردش پول در کشور نمیشود، سالی یک میلیون واحد مسکونی تولید کرد. تسهیلاتی که داده میشود نهایتا بهاندازه تسهیلات 40 هزار واحد مسکونی است نه یک میلیون. آنهم با تمام موارد بازار رهن ثانوی، صندوقهای مسکن، فاینانس و سرمایهگذاری خارجی. به عبارتی همه وهمه باید در خدمت گرفته شوند تا بتوان سالی یک میلیون واحد مسکونی تولید کرد.اما همانطور که میدانیم هیچکدام از این ابزارهای مالی در ایران راه نیفتاده و جوابگو نیست، آن هم به این دلیل که اقتصاد ما غلط است. ساختار اقتصادی نیمهدولتی و خصوصی مشکلات زیادی دارد. ساختار دولتی ضربه زیادی به بخش خصوصی زده و در واقع مسکن ضربهگیر اقتصاد دولتی شده است.لذا تولید یک میلیون واحد مسکونی به این سادگی و راحتی نیست. ما در بهترین شرایط و دوران نتوانستیم چنین تولیدی را در بخش خصوصی داشته باشیم.