میکربها و بوی بد دهان!
دهان شامل حفره دهان – دندانها- زبان- بزاق – لثه و سقف دهان است . دهان به علت وجود بزاق كه از غدد بزاقی ترشح می شود دائماً مرطوب است. میزان ترشح بزاق دریك شخص سالم معادل ۱۵۰۰ -۵۰۰ میلی لیتر در روز است و میزان تولید به عوامل متعددی از جمله سن – جنسیت – ساعات متفاوت روز- ماههای مختلف سال ، حالات روحی و وضعیت غذایی بستگی دارند. بزاق بدون رنگ بوده و كمی حالت چسبندگی دارد و چون حاوی انواع متفاوت تركیبات آلی و معدنی است ، محیط مناسبی برای رشد باكتری ها در دهان است.
باكتری های موجود در دهان می توانند بر روی مواد موجود در بزاق مخصوصاً ذرات غذا در بین دندانها تأثیر گذاشته و در اثر عمل تخمیر و فساد ، گازهای بدبو تولید نمایند. بنابراین عمل باكتری ها در دهان را می توان مهمترین عامل تنفس بدبو به حساب آورد. علاوه براین باكتری های موجود در دهان می توانند با تأثیر بر مواد قندی ، اسیدهای آلی تولید نموده و اسیدهای حاصله به تدریج باعث پوسیدگی دندانها بشوند. برخی از باكتری های دهان درعمق دندانها و اطراف لثه فعالیت بیشتری داشته و می توانند بیماری های عفونی لثه و دندان را موجب شوند. در طول روز به علت باز و بسته شدن دهان و در نتیجه دفع گازهای تولید شده توسط باكتری ها از شدت بوی دهان كاسته می شود.
علاوه براین در طول روز بلع بزاق به تنهایی و یا همراه با مواد غذایی ، از تجمع باكتریهای داخل دهان كاسته و موجب كاهش متابولیسم باكتری ها در دهان می شوند. به عكس در طول شب به علت محبوس شدن گازهای تولید شده در دهان و تولید تركیبات متعدد مخصوصاً توسط باكتری هایی كه برای رشد به كمی اكسیژن نیاز دارند بوی دهان شدت می یابد. درحقیقت تنفس بد بوی صبحگاهی دهان، در رابطه مستقیم با فعالیت شبانه باكتری ها در دهان است. اغلب میكروب های موجود در دهان بیماری زا نبوده و جزو ساكنان طبیعی دهان انسان سالم به حساب می آیند. در دهان ، انواع میكروبهای بیماری زا نیز موجود بوده و در شرایط خاص قادر به تولید بیماری های عفونی در دهان و سایر قسمت های مجاور هستند. میكروبهای موجود در دهان می توانند به سادگی توسط بزاق از فردی به فرد دیگر با جمعیت میلیونی منتقل شوند. تعداد میكروبها ی موجود در دهان به حدی زیاد است كه هر انسان درهنگام صحبت كردن ، میلیونها میكروب را با ترشحات فوق العاده كوچك بزاق درهوای اطراف خود پراكنده می نماید.
اگر فردی دهانش همیشه بوی بد نمی دهد و دفعتاً چنین می شود، بدون شك باید نشانه هایی ازیك بیماری را در بدن خود حس كند و بی درنگ درصدد رفع بوی بد دهان و شناخت بیماری برآید. بوی بد ناگهانی دهان می تواند به دلایل زیر باشد:
- عفونت و تورم لثه ها و یا آبسه دندان
- عفونت گلو و یا متورم شدن آن
- سینوزیت
- عفونت ریه
- Sjogren (بیماری كه در آن چشم و دهان به طور مزمن خشك می شوند)
- بیماری ناشی از الكلی بودن افراد
- بیمارهای كلیه كه درآن كلیه ها قادر نیستند به درستی سموم را به خارج بفرستند
- یبوست
- بیماری كبد
بعضی اوقات بوی بد دهان از میكروبی به نام ( هلیكوباكتر پیلوری) Helico Bacter Pglori است. این میكروب در جهاز هاضمه باقی می ماند و ممكن است تولید زخم معده هم بكند و درهرحال بوی بد دهان را باعث شود . در این موارد ضمن این كه به پزشك معالج خود مراجعه می كنید با انجام آزمایش های لازم و پیگیری های مداوم درصدد رفع این عارضه برآیید چون در مراحل بعدی می تواند خطرناك تر باشد.
با رعایت بهداشت دهان می توان میكروبهای دهان و در نتیجه اعمال ناخواسته آنها را به حداقل رساند. بهترین روش برای كاهش میكروبهای دهان ، شستشوی مداوم دهان و دندانها پس از صرف غذا ( مخصوصا هنگام شب) است. شستشو موجب خارج شدن ذرات غذای موجود درحفره دهان شده و دراصل با حذف مواد غذایی مورد نیاز میكروبها ، از جمعیت آنها كاسته می شود. به خصوص عامل مؤثری در به حداقل رساندن میكروبها ی دهان و ممانعت از پوسیدگی دندانها است. مواد پروتئینی مانند ذرات گوشت در بین دندانها محیط مناسبی برای رشد باكتریها ایجاد می نماید . بنابراین بوی بد دهان اغلب درارتباط با فساد مواد پروتئینی است. بلع بزاق ، نوشیدن مایعات ، دفع بزاق وشستشوی دهان با مواد شیمیایی ضد میكروب از جمعیت میكروبهای دهان به میزان قابل ملاحظه ای می كاهد. اگرچه پس از چند ساعت جمعیت میكروبها مجدداً به حالت اولیه برمی گردند، اما مصرف مواد ضد بومانند آدامس ، پوششی بر روی تنفسهای بدبو بوده و به علت بالا بردن ترشح بزاق و بلع بزاق از جمعیت میكروبها می كاهند.
ناگفته نماند كه آدامس و تركیبات مشابه به علت داشتن قندهای ساده باعث رشد باكتریهای موثر برپوسیدگی دندان ها می شود.
از دیدگاه طب نتروتپ ، تغذیه دربوی بد دهان بسیار اهمیت دارد. سعی كنید حدوداً دو لیتر آب در روز حتماً استفاده كنید. همچنین از خوردن گوشت تا آن جایی كه امكان دارد پرهیز كنید و به جای آن از پروتئینهای گیاهی استفاده كنید. غذاهای سرخ كردنی به هیچ عنوان استفاده نشود ، فقط بخارپز، آب پز یا در فر گذاشته شود.
از ادویه جات كمتر استفاده كنید . سعی كنید به غذای خود كمی نمك برای مزه ، و زعفران به عنوان ادویه بزنید. از مصرف مواد كارخانجاتی مانند سوسیس ، كالباس ، چیپس و پفك وغیره خودداری كنید.
سبزیجات سبز تیره كه دارای كلروفیل زیاد هستند استفاده كنید مانند جعفری ، اسفناج ، كاهو ، كدو ، شاهی آبی و غیره .
از لحاظ بهداشت دهان سعی كنید بعد از هر وعده غذا دندانها را مسواك كنید . می توانید بعد از مسواك كردن كمی هل - رازیانه و تخم گشنیز در دهان بریزید و بجوید.
ضمناً می توانید یك قاشق چایخوری جوش شیرین را در نصف لیوان آب گرم حل كنید و وقتی نیمه گرم شد مقداری از آن را در دهان نگاه دارید و مزمزه كنید و دندانها و دهانتان را با آن كاملاً بشویید. بدین طریق ، هم دندانهای تمیز و شفافی خواهید داشت وهم نفس تازه و خوشبویی پیدا می كنید. بد نیست بدانید چنانچه پوست شما دچار آفتاب سوختگی شده است اگر خمیری از جوش شیرین درست كنید و روی آن بگذارید بسیار مؤثر خواهد بود.
منبع : تبیان
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.