پشت دردها یا کمردردهای مکانیکی

بسیاری از افراد، از درد پشت یا كمر كه به كفل‌ها یا پاها انتشار می‌یابد ناراحت هستند. اغلب درد با انجام فعالیتهای فیزیكی و بعضی از وضعیتهای قرارگیری بدن تشدید می‌گردد. ستون فقرات دارای ساختمان پیچیده‌ای است و چیزهای بسیاری می‌توانند باعث بروز اشكال در آن شوند. مواردی كه در اینجا گفته میشوند، علل شایع بروز پشت دردهای مكانیكی مزمن می‌باشند.
اسپوندیلوز كمری
با انجام رادیوگرافی از ستون فقرات، می‌توان تغییرات وابسته به سن را در دیسك‌های بین مهره‌ای و سطوح مفصلی مشاهده نمود. در حقیقت، این تغییرات تقریباً در هر فرد مسنی دیده میشوند. گرچه، افرادی كه این تغییرات وابسته به سن در آنها ایجاد شده است بیشتر از كسانی كه این تغییرات را ندارند دچار دردهای پشت و كمر میشوند. اما هیچ ارتباط روشنی بین ساییدگی مهره‌ها و علایم پشت درد یا كمر درد یده نشده است.
عكس رادیوگرافی یك فرد می‌تواند نشان دهنده ساییدگی شدیدی در مهره‌ها باشد اما هیچ درد یا علامتی در او وجود نداشته باشد. به همین دلیل، تنها با دیدن ساییدگی مهره‌ها نباید اقدام به درمان نمود ودر صورتی كه پس از مدتی دردهای پشت یا كمر شروع شدند نیز نباید مستقیماً آن را به این ساییدگی‌ها ارتباط داد.
در اسپوندیلوز كمری، درد در طول كمر وجود دارد و گاهی اوقات به یك طرف كمر، درد بیشتر خود را نشان می‌دهد. با انجام فعالیتهای فیزیكی و خم شدن، درد تشدید می‌گردد و با استراحت، از میزان درد كاسته میشود. با اینحال، بعضی از افراد وقتی كه در یك وضعیت بی‌حركت بمانند، احساس خشكی در پشت و كمر می‌كنند. این امر ممكن است صبح‌ها كه از خواب بیدار می‌شوند و هر دو كفل امتداد یابد و گاهی اوقات به پشت ران هم كشیده میشود.
در هنگام معاینه این افراد، معمولاً مشاهده می‌گردد كه حركات پشت آنها محدود شده ست، اما اغلب این محدودیت حركتی فقط در بعضی از انواع حركتها دیده میشود و در سایر حركتها مشكلی وجود ندارد.
بیرون زدگی دیسك
بر اثر فشارهای وارد آمه بر دیسك‌ها، ممكن است دیسك دچار بیرون زدگی شود كه معمولاً به سمت عقب و یك طرف صورت می‌گیرد. این بیرون زدگی دیسك باعث می‌گردد كه بر روی عصبی كه از كنار آن رد میشود فشار وارد آید و منجر به بروز كمردرد و نیز انتشار درد به پشت ران‌ها شود.
بطور معمول، دیسك قبل از بیرون زدگی، دچار آسیب و ساییدگی شده و شدیداً ضعیف شده است و آماده است كه با یك فشار حتی نه چندان شدید به بیرون از مهره بزند. وقتی دیسك بیرون می‌زند، ممكن است دردهای سیاتیك ایجاد گردد. متأسفانه، این مشكل ممكن است همچنان باقی مانده و منجر به دردهای طولانی مدت و ناتوانی گردد. شخصی كه دچار بیرون زدگی دیسك شده ست، معمولاً اظهار می‌دارد كه درد در كفل‌هایش بوده و به سمت پایین و تا پشت ساق پاها نیز امتداد می‌یابد. اكثراً درد همراه با احساس سوزش یا گزگز میباشد.
این درد می‌تواند بسیار شدید بوده و همچنین ممكن است در بعضی قسمتها بی‌حسی ایجاد شود.
در معاینه بیمار، شواهدی از گیر افتادن عصب مشاهده می‌گردد. در بیماری كه دراز كشیده است، اگر پای او را بصورت مستقیم بالا بیاوریم، درد شدیدی ایجاد میشود و حركت محدود می‌گردد. ممكن است ضعف بعضی از حركات پا ایجاد شود و رفلكس مچ پا نیز از بین برود. همچنین ممكن است كاهشی در توانایی حس منطقه‌ای كه عصب آن صدمه دیده مشاهده گردد.
قابلیت ارتجاعی زیاد
بعضی از افراد بطور قابل ملاحظه‌ای دارای
مفصلهای قابل ارتجاع هستند. این افراد می‌توانند در حالیكه پاهایشان صاف قرار دارد،
خم شوند و كف دست خد را به زمین بزنند. مفصلهای بازوها و پاها به میزان زیادی می‌توانند خم شوند. این حالت را اصطلاحاً هیپرموبیلیتی (Hypermobility) می‌نامند. مفصلهای بسیاری از ورزشكاران (بویژه ژیمناستها) به این صورت می‌باشد و آنها را قادر می سازد حركات فوق‌العاده‌ای انجام دهند كه اكثر ما قادر به انجام آن نمی‌باشیم.
بطور متناقضی، در سالهای اخیر دیده شده است كه این افراد به مشكلات مفاصل دچار شده‌اند. احتمالاً، تكرار حركات شدید، باعث تغییرات ساییدگی و فرسایشی در مفاصل آنها شده و نیز لیگامانهای آنها نیز، بیش از حد كشیده شده است
اختلالات ارثی ستون فقرات
همه دارای شكل‌ها و اندازه‌های مختلفی هستیم و بر همین اساس، ستون فقرات افراد نیاز با یكدیگر فرق می‌كند. بعضی از افراد بطور ارثی با یك مهره اضافی و یا مهره‌هایی غیرطبیعی به دنیا می‌آیند. این تغییرات معمولاً اهمیتی نداشته و ایجاد درد نمی‌كنند.
اسپوندیلولیستزیس
گاهی اوقات به علت ضعف در قوسهای نگهدارنده مهره‌های ستون فقرات، یك مهره به سمت جلو لغزیده میشود. این وضعیت را اصطلاحاً اسپوندیلولیستزیس می‌نامند و می‌تواند باعث بروز درد شود زیرا سبب كاهش بیش از حد اعصاب یا لیگامانها می‌گردد.
تنگی مجرای ستون فقرات
ریشه‌های اعصاب از طناب نخاعی در ستون فقرات جدا شده و پس از عبور از كناره‌های هر مهره، از طریق سوراخ كوچكی در مهره به نام فورامن، از آن خارج می‌گردد. سپس این عصبها به سمت پایین و پاها می‌روند.
همه ما دارای مجاری یا كانالهای مهره‌ای و فورامن با اندازه و شكلهای متفاوتی هستیم. بعضی از این سوراخها یا مجاری نسبت به دیگران كوچكتر هستند و عصبی كه از داخل آنها رد میشود را در خطر فشرده شدن قرار می‌دهند. اگر كانال مركزی ستون فقرات دچار این تنگی شوند به آن اصطلاحاً تنگی مركزی گفته میشود كه ممكن است منجر به درد، بی‌حسی و سوزش در پاها شود كه با راه رفتن، ایجاد شده و با استراحت كردن، بهبود می‌یابد. این مشكلات، كاملاً شبیه به وضعیتی است كه خون به اندازه كافی به پاها نمی‌رسد. همچنین با خم شدن به عقب، درد تشدید شده و با خم شدن به جلو، درد تسكین می‌یابد.
وقتی این تنگی در فورامن رخ دهد كه ریشه‌های عصب از آن خارج می‌گردند، بیمار ممكن است دچار دردهای نوع سیاتیك شود كه دایمی می‌باشد. انجام عمل جراحی برای از بین بردن فشار وارد بر عصب، می‌تواند بسیار موثر باشد.
فیبرومیالژی
افراد مبتلا به فیبرومیالژی دارای یك سری از علایم هستند. آنها دچار دردهای گسترده‌ای در پشت، از گردن تا دستها و پاها می‌باشند. آنها اغلب دارای نقاط حساس و دردناكی بر روی مفصلهای ساكروایلیاك (لگن)، تیغه‌های شانه، آرنج‌ها و زانوها هستند. این افراد، اكثراً آزمایشهای مختلفی را انجام داده‌اند اما هیچ اشكالی در این آزمایشات دیده نشده است. بسیاری از مبتلایان به فیبرومیالژی، خیلی ناراحت و افسرده هستند. آنها احساس خستگی و كمبود انرژی می‌كنند. اغلب برای پزشكان دشوار است كه بفهمند آیا درد باعث افسردگی در این افراد شده یا افسردگی سبب تشدید درد آنها شده است.
بسیاری از افراد مبتلا به فیبرومیالژی دچار بدخوابی هستند و صبحها با احساس خستگی، درد و خشكی بدن از خواب بیدار میشوند. بعضی از محققین اینطور فكر می‌كنند كه این بدخوابی ممكن است علت بروز این مشكلات باشد. بیماران دچار فیبرومیالژی اغلب مشكلات دیگری مثل سردردهای میگرنی و سندروم روده تحریك‌پذیر نیز دارند.

منبع : پایگاه الکترونیکی خدمات پزشکی ایران