زور علم الهدی به مهدوی کنی نرسید
ساعت24- محمد حسین خوشوقت مدیر کل مطبوعات و رسانه های خارجی اسبق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه تشریح فعالیت های دانشگاه امام صادق به اختلافات علم الهدی و مهدوی کنی درباره کادر آموزشی این دانشگاه اشاره کرد و گفت علم الهدی موفق نشد مهدوی کنی را به پذیرش دیدگاه های خود ترغیب کند.
ایرنا: گزینش دانشگاه چگونه عمل می کرد؟ شنیده هایتان را بگویید؟ همین طور درباره حراست دانشگاه امام صادق(ع). یک مقدار فضای این دانشگاه امنیتی به نظر می رسید؟
خوشوقت: حراست نداشت. جوش امنیتی نبود. اما به خاطر جو اسلامی که مسوولان دانشگاه مقید بودند که دانشگاه داشته باشد اجازه نمی دادند هر کسی وارد دانشگاه شود. مانند سایر دانشگاه ها در باز نبود.
ایرنا: معیارشان برای گزینش دانشجو چه بود؟
خوشوقت: اولا فرد عامل به احکام اسلامی از قبیل نماز و روزه باشد. در ثانی معلومات اسلامی خوبی داشته باشد و آدم بیگانه ای نسبت به اسلام و آموزه های اسلامی نباشد و خانواده همراهی در این زمینه داشته باشد.
بنابراین گزینش علاوه بر سوالاتی که از متقاضی می کرد محققینی را هم داشت که برای تحقیق محلی به محل سکونت فرد می فرستاد تا راجع به خود فرد و خانواده اش تحقیق کنند.
ایرنا: استعلام هم در کار بود؟
خوشوقت: قاعدتا از وزارت اطلاعات هم استعلام می شد.
ایرنا: زمان شما کسی از دانشجویانی که در گزینش قبول شده بود در طول تحصیل اخراج شد؟
خوشوقت: نه. دوره ما چنین اتفاقی نیفتاد. ولی بودند افرادی که خودشان بعد از ترم های اول یا دوم دانشگاه را رها کردند و رفتند.
ایرنا: چرا؟
خوشوقت: از محیط این دانشگاه خوششان نمی آمد. یک محیط طلبگی بود و خیلی سختگیرانه اداره می شد. برخی نمی توانستند این فضا را تحمل کنند و می رفتند.
ایرنا: آشنایی دانشجویان با علوم حوزوی در چه حدی بود؟
خوشوقت: در حد یک طلبه با معلومات متوسط حوزوی. البته برخی دانشجویان همزمان با تحصیل در دانشگاه یا پس از آن به تحصیلات حوزوی تا مقطع خارج فقه و اصول ادامه دادند. اما بعد که دوره دکتری در این دانشگاه تاسیس شد عده ای از فارغ التحصیلان موسسه آقای مصباح یزدی یا دیگر طلاب برای درس خواندن در رشته های حقوق یا علوم سیاسی پذیرش شدند و درس خواندند و دکتری گرفتند.
ایرنا: چطور چهره هایی مثل بشیریه و پهلوان آنجا درس می دادند؟ خودشان را با محیط آن جا تطبیق می دادند یا این که حرف های خود را آزادانه سر کلاس ها می زدند و دانشگاه سعه صدر به خرج می داد؟
خوشوقت: دانشگاه سعه صدر داشت. البته در بعضی موارد که مدیریت دانشگاه مطلع می شد که استادی سر کلاس مطالبی مطرح کرده است که مورد تایید گفتمان انقلاب اسلامی نیست یا اسلامی نبوده است به او تذکر داده می شد. یا این که در جلسه ای دیگر به مناسبتی تعریضی به حرف های آن استاد زده می شد و توضیحاتی از سوی مسوولین دانشگاه درباره آن داده می شد.
و سعی می شد دانشجوها در معرض افکار مختلف قرار بگیرند و این جور نباشد که استادی بخواهد یک سویه سخنی را القا کند.
فکر می کنم خود آقایان اساتیدی که خط شان جدا از خط انقلاب بود مراعات می کردند و خیلی واضح و آشکار و صریح صحبتی نمی کردند. اما مواردی بود. یادم هست یکی از این اساتید گاهی اوقات شوخی های اهانت آمیزی نسبت به بعضی از مسوولان عالی رتبه جمهوری اسلامی هم می کرد.
ایرنا: کدام استاد؟
خوشوقت: خدا رحمتشان کند آقای دکتر اکبر گاهی وقت ها سر کلاس توهین هایی هم در قالب شوخی می کرد اما این ها تحمل می شد. یا یادم هست می گفت یادش بخیر من زمانی که استاد دانشگاه «شهید ملی» بودم چنین می کردم.
ایرنا: شخصا با دیدگاه های امثال دکتر بشیریه در سر کلاس مشکل نداشتید؟
خوشوقت: در کلاس های ایشان آرا و افکار اندیشمندان سیاسی غرب تدریس و تبیین می شد. ایشان تعریضی به اندیشه های اسلامی نمی زد و کار خود را می کرد. درگیری کلامی هم ایجاد نمی شد. چون ایشان نظر دانشمندان غربی را می گفت نظر خودش را که مطرح نمی کرد که بخواهد تعارضی در کلاس ایجاد شود. به یاد نمی آورم که برخوردی صورت گرفته باشد. ما هم درس هایی داشتیم که در آن با اندیشه های سیاسی متفکران غربی آشنا می شدیم و هم دروسی داشتیم که با اندیشه های سیاسی متفکران اسلامی آشنا می شدیم.
ایرنا: خود شما راضی بودید که اشخاصی مانند آقایان بشیریه و پهلوان به شما درس بدهند. با توجه به افکاری که داشتند؟
خوشوقت: هم مدیریت دانشگاه و هم ما دانشجویان متفق بودیم که آن چه که قرار است بیاموزیم به خوبی بیاموزیم. بنابراین کاری نداشتیم که سابقه این استاد چه بوده است و گرایش شخصی و سیاسی او کدام است؟
دانشگاه مقید بود که از بهترین استادان دعوت کند. استادان مطرح در هر رشته تحصیلی. آن ها می آمدند و درسشان را می دادند و ما هم تلاش خود را می کردیم.
ایرنا: احتمالا حق الزحمه خوبی هم به آنها می دادند؟
خوشوقت: قاعدتا باید حق الزحمه خوبی به آنها داده می شد. البته یکی از دلایل علاقه مندی این اساتید به تدریس در دانشگاه امام صادق محیط علمی آن بود. این اساتید با یک محیط کاملا مذهبی با دانشجویان انقلابی اهل جبهه روبرو شده بودند که هم خوب درس می خواندند هم خوب اندیشه های دیگر را تحمل می کردند هم خوب سوال می کردند. یعنی یک محیط واقعا علمی بود نه یک محیط سیاسی. قرار نبود در این دانشگاه با علم شعاری برخورد شود. کار سیاسی در این دانشگاه انجام نمی شد. هم دانشجو راضی بود هم استاد.
ایرنا: خاطره ای آقای علم الهدی هم دارید؟
خوشوقت: ایشان از بدو تاسیس معاون آموزشی دانشگاه امام صادق بود تا زمانی که به امامت جمعه مشهد منصوب شد. خیلی زحمت می کشید. ایشان علیرغم آن گرایش های تند سیاسی که داشت وجود امثال دکتر اکبر و پهلوان را تحمل می کرد.
ایرنا: آقای علم الهدی معاون آموزشی بود. یعنی ایشان باید درباره تدریس این اساتید در دانشگاه نظر می داد؟
خوشوقت: بله. اما اراده آیت الله مهدوی کنی غالب بر اراده ایشان بود. اگر تصمیم به خود آقای علم الهدی ختم می شد هیچ وقت اجازه نمی داد که امثال دکتر اکبر و بشیریه آن جا تدریس کنند.
ایرنا: شنیده بودید دانشجویانی نزد آقایان علم الهدی یا مهدوی کنی بروند و از حرف های استادها گله کنند؟
خوشوقت: بله. برخی دانشجویان که تحملشان خیلی کم بود این کار را می کردند. مشخصا این کار در مورد آقای دکتراکبر صورت می گرفت چون در بیان حرفهایش ملاحظه هم نمی کرد. ایشان تاریخ اندیشه های سیاسی غرب و جامعه شناسی سیاسی را درس می داد.
اما خوب تحمل می شدند و اخراج نشدند. ولی شنیده بودم آقای علم الهدی چند بار گفته بودند که اگر من تصمیم گیرنده بودم دانشکده علوم سیاسی دانشگاه امام صادق را منحل می کردم چون این استادان گمراه می آیند ذهن بچه های مسلمان را با اندیشه های کفرآمیز پر می کنند و آنها را منحرف می کنند. ولی خوب زورشان به آقای مهدوی کنی نرسید.
ایرنا: در جلسات درس اخلاق و پرسش و پاسخ آقای مهدوی کنی هیچ وقت دانشجویی این اساتید را مورد انتقاد قرار داد؟
خوشوقت: خیر. در این جلسات هیچ وقت هیچ دانشجویی درباره هیچ استادی صحبت نمی کرد. اما در کنار نگاه نسبتا بازی که آقای مهدوی کنی داشت، مساله دیگری هم بود. آن این که ما فرد دیگری را جز این افراد برای تدریس نداشتیم. دانشگاه امام صادق می خواست اندیشمندانی به جامعه عرضه کند که هم با علوم جدید و اندیشه های غربی آشنا هستند و هم با معارف اسلامی. برای این که بر اندیشه های غربی مسلط شوند باید همین استادان خوبی که در این رشته تحصیل کرده اند جذب دانشگاه می شدند. چاره دیگری نبود. یعنی دانشگاه مجبور بود از این اساتید استفاده کند. اما بعدها که دانشگاه امام صادق فارغ التحصیلانی بیرون داد ، گروهی از آنان برای دکتری به کانادا و انگلیس و استرالیا رفتند و پس از بازگشت جذب این دانشگاه شدند.
دیگر استادانی که از بیرون دانشگاه می آمدند و برخی شان مساله دار هم بودند دیگر دعوت به همکاری نشدند و نیروهای خودی هم جای آنها را گرفتند. الان هم نود درصد کادرعلمی دانشگاه امام صادق از فارغ التحصیلان خود این دانشگاه تشکیل شده است.
ایرنا: آیا دانشگاه امام صادق توانست از نظر علمی اساتیدی هم پای اساتید که نام برده شد تربیت کند؟
خوشوقت: خیر.
ایرنا: آیا سطح علمی دانشگاه پایین نیامد؟
خوشوقت: سطح علمی دانشگاه امام صادق هر چه از سال 61 فاصله گرفتیم به ویژه از دهه 70 به بعد رفته رفته تنزل کرد.
ایرنا: چرا؟
خوشوقت: یک مقدار به خاطر این که فضای این دانشگاه هم سیاسی شد. بعد از 1376 در دانشگاه بسیج دانشجویی تشکیل شد. این تشکل شروع به فعالیت سیاسی کرد. قبل از آن چنین تشکلی در این دانشگاه وجود نداشت. این تشکل دانشجویان این دانشگاه را وارد معرکه سیاسی کرد. بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق خیلی فعال شد. از دانشگاه بیرون آمد و وارد فعالیت های بیرون از دانشگاه شد. در خیلی جاها ابتکار عمل را به شیوه ای تند در دست گرفت.
علاوه بر این انگیزه برای درس خواندن و با سوادشدن در سراسر کشور کاهش پیدا کرد که منحصر به این دانشگاه هم نبود.
ایرنا: چرا؟
خوشوقت: میل به اخذ مدرک برای گذران معیشت آفت علم شد. در دانشگاه های دیگر هم می دیدم که دانشجویان به ویژه در رشته های علوم انسانی برای درس خواندن و کسب دانش به دانشگاه نمی آیند، بلکه بیشتر دنبال گرفتن مدرک و استخدام شدن و ازدواج کردن با مدرک تحصیلی دانشگاهی هستند از لیسانس گرفته تا دکتری.
مدرک ابزار معیشت شد. اما در ابتدای انقلاب دانشجویان واقعا با انگیزه درس می خواندند تا بتوانند بعدا به جامعه خدمت کنند.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.