سید حسین سراجزاده رئیس انجمن جامعهشناسی ایران نوشت
بهت و خشم مردم از فریبکاری سیستماتیک
ساعت 24 -جامعه ایران روزهایی پرسوگ، دشوار و بحرانی را می گذراند. خانوادههای زیادی از هموطنانمان، سوگوار صدها عزیزی هستند که در حوادث گوناگون جان باختند: از جانباختگان اعتراضات و ناآرامیهای آبان ماه تا ترور سردار شهید قاسم سلیمانی، جان باختن تشیع کنندگان سردار سلیمانی در کرمان، و نهایتاً جان باختن مسافران هواپیمای اوکراینی که در اثر شلیک موشک سقوط کرد.
اندوه از دست دادن این جانهای عزیز و شریف، کشور را در سوگی بزرگ و عزای عمومی فرو برده است.به خانوادهها و دوستان همه این جانباختگان و به همه مردم ایران عمیقاً تسلیت عرض می کنم .از دست رفتن این جانهای عزیز یک اندوه عمیق ملی ایجاد کرده است اما آنچه مردم را در بهت و خشم فروبرده است، ناراستی، پنهانکاری و فریبکاری سیستماتیک در برخورد با آنان در این رویدادهاست. در جریان اعتراضات و ناآرامیهای آبان ماه که با مشت آهنین با تظاهر کنندگان برخورد شد، اجازه تحقیقی مستقل داده نشده است و تا امروز آمار رسمی جانباختگان توسط منابع رسمی اعلام نشده است. نسبت به حادثه کرمان توضیح و اطلاعات دقیق داده نشده و کسی مسئولیتی به عهده نگرفته است. در حادثه سهمگین سقوط هواپیما، نهادهای مسئول نه تنها در اطلاع رسانی نسبت به علت سقوط هواپیما تاخیر نابخشودنی داشتند بلکه آشکارا گزارشهای کذب دادند. این نحوه اطلاعرسانی، بیاعتمادی زیادی ایجاد کرده است و سرمایه اجتماعی نظام مدیریتی و حکمرانی را با چالش بزرگی روبرو کرده است.سالهاست که شماری از صاحبنظران و کارشناسان رشتههای علوم اجتماعی و مصلحان اجتماعی و سیاسی، بر اساس یک مسئولیت اجتماعی هشدار دادهاند که رویکردها، رویهها و فرایندهای نادرست در نظام حکمرانی کشور، موجب ناکارآمدی نهادهای حکمرانی و مدیریتی جامعه و افزایش بحران و تنش در روابط خارجی کشور شده و مسائل و مشکلات متعدد اجتماعی را عمیق و مزمن کرده است. همه اینها اعتماد مردم به نهادهای مدیریتی و سرمایه اجتماعی آن را به شدت کاهش داده است. پژوهشهای پیمایشی که در سالهای اخیر در سطح ملی انجام شده است نشان میدهد که اعتماد به نهادهای حکومتی به صورت مستمر رو به کاهش بوده است .اقدام غیرقانونی و تجاوزکارانه آمریکا در ترور سردار سلیمانی کشور را در معرض یک تهدید خارجی قرار داد و نگرانی از بروز جنگ، احساسات ملی را در دفاع از کشور برانگیخت و موجب شد مراسم تشییع این سردار شهید، که از نظر بخش قابل توجهی از مردم، یک نظامی حرفهای، جان برکف، و صادق در دفاع از کشور و درستکار و بیحاشیه و معتدل در گرایشهای سیاسی داخلی بود، به صورت با شکوهی در تهران و چند شهر ایران برگزار شود. این شرایط میتوانست برای حاکمیت فرصت خوبی باشد تا با تغییر رویکردها، رویهها و فرایندهای نادرست و اصلاحات بنیادین و ساختاری در یک زمینه مبتنی بر همبستگی ملی، برای افزایش کارآمدی نظام مدیریتی کشور اقدام و سرمایه اجتماعی خود را بازسازی کند.
اشتباه و ناکارآمدی در مدیریت عملیات نظامی تلافی جویانه ترور سردار سلیمانی موجب سقوط فاجعه بار هواپیمای مسافری و جان باختن همه مسافران آن شد. اما فاجعه بارتر اینکه این ناکارامدی، در نظام و شیوه اطلاعرسانی به اوج رسید. همگی شاهد بودیم که مسئولان این حادثه غم بار هیچ درک درستی از کار اطلاع رسانی در دنیای امروز ندارند و با بیپروایی و بدون ترس از عواقب آن، واقعیتی را که از همان ابتدا بر آنان آشکار بود از مردم پنهان کردند و با اطمینان حرفهای نادرست زدند و تصویر زشتی از ناراستی و نادرستی سیستماتیک ارائه کردند. این یک نقطه عطف در سرمایه سوزی نظام حکمرانی کشور است.اکنون بسیاری از مردمی که در بهت و اندوه عمیقند، نسبت به رویههایی که به آن اشاره شد به شدت معترضند. آیا مسئولان و مسببان این رویدادهای تلخ بر رویکردها و رویههای نادرست گذشته در مواجهه با مطالبات مردم ادامه میدهند؟ صدای آنان و انذارها و هشدارهای مصلحانه کارشناسان را نمیشنوند؟ و در نتیجه، جامعه را بیش از پیش دچار بحران و مردم را بیش از گذشته به خود بیاعتماد میکنند؟ یا با شنیدن صدای مردم و بهرهگیری از دیدگاههای صاحبنظران و کارشناسان و مصلحان، راه تغییر رویکرد در حکمرانی و اصلاحات بنیادین در ساختارها را در پیش میگیرند.تغییر رویکردها و رویههای حکمرانی، اعتماد و اتکا به همه مردم ایران، زمینه سازی برای ظهور و بروز دیدگاهها و مطالبات آنان از طریق برگزاری انتخابات فراگیر و آزاد و رسانههای مستقل و بدور از سانسور حکومت، قرارگرفتن نهادهای مختلف در جایگاه قانونی خود، یک ضرورت تاریخی برای نجات جامعه ایران از فرو رفتن در بحرانهای بیشتر است.
امیدوارم به خاطر حفظ ایران، تقویت همبستگی اجتماعی و ملی و تامین امنیت، آسایش و رفاه مردم، این ضرورت تاریخی توسط مردم و به خصوص حاکمان کشور به موقع درک شود و متناسب با آن اقدامات عاجل و موثری صورت گیرد تا سرمایههای سوخته شده، به تدریج احیا شود.
منبع : سایت انجمن جامعه شناسی ایران
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.