مصیبت ها وفساد سیاستهای ارزی
ساعت 24 - داستان وتراژدی ارزی ومصیبت های ارزی در ایران کتاب قطوری می شود که خواندن آن حتی دل های سنگی را به درد می اورد اما سیتم کور اقتصادی ایران آن را نمی بیند . سید علی روحانی معاون پژوهش‌های اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس گوشه هایی از این داستان عجیب را بازگوی کرده است که نکاتی از آن را به نقل از فارس می آوریم:
دوم - میزان درآمدهای نفتی کشور در 5 ماه ابتدایی امسال، حدود 700 میلیون دلار بوده است. در نتیجه، بانک مرکزی مجبور شده است که بخش اعظم ارز 4200 تومانی تخصیص داده شده به واردات کالاهای اساسی را از محل ذخایر ارزی خود یا با خرید ارز از سامانه نیما تامین کند.
سوم- برای هر یک دلار، 4200 تومان ارزشش هست ولی بیش از 4 برابر این رقم، رانتی هست که می تواند در اختیار کسی قرار بگیرد که در یکی از مراحل این سامانه، یک اظهار خلافی بکند. شما دارید 4 برابر ارزش، رانت ایجاد می کنید، این سازوکار از لحاظ اقتصادی معیوب است، حالا شما ببرید توی سامانه یا کاغذی یا هر جوری انجام بدهید، انگیزه تخلف توی آن وجود دارد.
چهارم- همه این موضوعاتی که درباره آنها صحبت می کنیم برای شرایطی است که ما ارز داشتیم. مثلا در سال 97 ارز داشتیم و در سال 98 هم ارز تا حدی داشتیم و داشتیم ذخایر ارزی کشور را با این روش آتش می زدیم. داشتیم منابع کشور را سوء مدیریت می کردیم. در سال 99 ما ارز حاصل از نفت نداریم. آمار صادرات نفت ما در 5 ماه اول سال کمتر از نصف ارز ترجیحی تخصیص پیدا کرده است یعنی بیش از نصف ارزی که تخصیص داده شده، از ذخایر ارزی بانک مرکزی برداشت شده است و با نرخ 4200 تومانی برای واردات داده شده است.
پنجم - الان صدا و سیما به صورت یک روز در میان دارد گزارش منتشر می کند که تولیدکنندگان بذر و غذای دام و طیور و ... چقدر بخاطر قضیه ارز 4200 تومانی دارند زیان می بینند. ما داریم به تولیدکننده ضربه می زنیم، عملا در حلقه آخر از مصرف کننده نمی توانیم حمایت بکنیم چون اغلب این کالاها با قیمت بالا به دستشان میرسد، داریم از واسطه ها حمایت می کنیم، قاچاق را داریم عملا داریم از قاچاق حمایت می کنیم، قیمت اجناس را برای بازارهای کشورهای دیگر پایین نگه می داریم، به قیمت تخریب منابع خودمان.
ششم - من آمارهایی می خواهم ارائه بدهم درباره واردات کالاهایی که ارز 4200 تومانی می‌گرفتند تا بتوانیم عمق فاجعه را بهتر درک بکنیم. مثلا ارز 4200 تومانی چای در خردادماه 98 حذف شد. ارزش واردات چای در سه ماه اول 98، بیش از 2 برابر مدت مشابه سال 97 و تقریبا برابر کل واردات سال 97 است یعنی در عرض سه ماه، چای به اندازه کل واردات سال با ارز 4200 تومانی وارد کردیم و در اواخر خرداد، ارز ترجیحی را حذف کردیم و واردکنندگان چای که با ارز ترجیحی این محصول را وارد کرده بودند، تا پایان سال با نرخ ارز آزاد چای را در بازار عرضه کردند. این رانت را در این موضوع ما تقدیم چه کسی کردیم؟ تقدیم واردکننده کردیم. این اتفاقات همه در سامانه ها رخ داده و تخلفی از سامانه صورت نگرفته است. اینجا اصلا نمی گویم قاچاقی رخ داده یا مثلا خطایی رخ داده است، همه اینها در سامانه ثبت شده است. من دارم عرض می‌کنم در دو یا سه ماه اول سال 98، به اندازه کل سال چای وارد شده است. ثبت سفارش ها تایید شده، اجناس آمده، ارز هم تخصیص پیدا کرده و اجناس از گمرک ترخیص شده است. تمامی این اتفاقات در یک روال قانونی و مطابق مقررات رخ داده اما رانت تقدیم چه کسی شده است؟ تقدیم واردکنندگان شد.
درباره کره هم دقیقا همین اتفاق افتاد. در پایان خردادماه 98، ارز ترجیحی کره حذف شد ولی در سه ماه اول سال 98، بیش از کل واردات سال 97، ما کره وارد کردیم. این موضوع از آن دردهایی هست که نمی دانیم باید به کجا ببرمیم؟ کسانی که کره با ارز ترجیحی وارد کرده بودند، به بهانه اینکه ارز ترجیحی حذف شده، تا پایان سال با قیمت سه برابر در بازار عرضه کردند. اینها تازه مواردی هست که کاملا مطابق قوانین و مقررات و با سامانه جلو رفته است و نهایتا رانت را تقدیم واردکننده کرده ایم. بگذریم از مواردی که تخلف از سامانه می شود یا قاچاق می شود.
هفتم- آیا این وضعیت نرخ ارز اثر تحریم است؟ بنده خیلی ساده عرض کنم تحریم یک پدیده واقعی است و اثر واقعی میگذارد مثلا نرخ تورم یا نرخ ارز را نباید تغییر دهد. اگر می بینید که تغییر می دهد ریشه در ناکارآمدی مدیریتی ما دارد. اگر ما نظام بانکی‌مان را در سال های 92 تا 96 آنگونه مدیریت نمی کردیم، سال 97 این جهش نرخ ارز را نمی داشتیم.مدیریت بازار ارز کشور می توانست بهتر از این باشد ولی آن موقعی که در پایان سال 98، داشتیم بودجه سال 99 را با کسری قابل توجه می بستیم و کارشناسان درباره این وضعیت هشدار می دادند و خیلی از آقایان نمی پذیرفتند، همان موقع بود که داشتیم تصمیم می گرفتیم نرخ ارز سال 99 به 30 هزار تومان برسد، بورس مان اینجوری بالا و پایین بیاید، این وضعیت معیشتی مردم شود. همه اینها را آن موقع داشتیم تصمیم می گرفتیم. این وضعیتی که الان درگیرش هستیم، نتیجه ضمنی آن مدل تصویب بودجه است.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.