یکی از دلایل معمای توسعه نیافتگی ایران توضیح داده شد

ده دلیل ناتوانی بنگاههای بزرگ و مسدود شدن راه توسعه

ساعت 24 - علی سرزعیم اقتصاددان جوان ایرانی که دردهه 1380 وکمی پیش از آن نیز با نوشتن یادداشت های اقتصا سیاسی در رسانه های ایران نامدار شده بود در دهه 1390 به ویژه پس از روی کار آمدن دولت روحانی از بهار 1392 ترجیح داد درنهادهای اجرایی فعالیت کند . او مدتی در مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری فعالیت کرد و پس ازآن به وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی رفت و در مقام معاونت اقتصادی وزارت یادشده شاغل شده است.

سرزعیم اما نوشتن را رها نکرده است و به مناسبت های گوناگون می نویسد. سایت وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی پاور پوینتی از اورا با عنوان معمای توسعه نیافتگی ایران منتشر کرده است. آنچه می خوانید بخشی از این داوری های سرزعیم است که باوردارد یکی از دلایل رشد نایافتگی اقتصادایران بنگاههای بزرگ ناکار امد است . وی دلایل ناکار امدی بنگاههای بزرگ اقتصادی را طبقه بندی کرده است که می خوانید:

اهمیت بنگاه های اقتصادی درتولید ارزش افزوده اقتصاد ایران اهمیت فو ق العاده ای دارد. در سال 1393در حدود 70درصد اشتغال در بنگاه های 1تا 9نفر کارکنان و بیش از 50درصد ارزش افزوده متعلق به بنگاه های بزرگ صنعتی با 400نفر کارکن و بیشتر بوده است. این بنگاهها توانایی تامین هزینه های نجام هزینه های تحقیق و توسعه را دارند و به طور بالقوه استعداد رقابت در بازار جهانی را دارند.بنگاه های بزرگ کشور اما چند ویژگی دارند که راه را برای توسعه کامل آنها مسدود کرده است. رقابت ناپذیری ، وابسته و متکی به حمایت های دولت، متکی به بازار داخل و آسیب پذیر در برابر رکودهای اقتصادی(درونگرایی) ، دارای تکنولوژی فرسوده ، زیان انباشته ، ناکارایی و ناکارآمدی در مدیریت ،اتکای شدید به شانس (جهش محصول در بازار جهانی )برای سودآوری ، اتکای شدید به خارج برای تامین مواد اولیه، کالاهای واسطه ای، ماشین آلات و تخصص و آسیب پذیر در برابر تحریم های تجاری برخی از این ویژگی ها هستند.

ده علت عملکرد ضعیف بنگاه های اقتصادی بزرگ

یکم - آسیب پذیری های های بیرونی به دلیل نوسانات شدید اقتصاد کلان ، ناتوانی در کنترل و مدیریت سود و زیان خارج و بی اعتنایی به نیروی تخصص در مقابل رابطه با نهادهای عمومی که مدیریت ریسک های کلان را بر عهده دارند.

دوم – آسیب پذیری های بیرونی به دلیل قوانین و سیاستهای ناپایدار توسط حکومت ، سیاست های کنترل قیمت، محدودکردن صادرات به واسطه رشد قیمت در داخل از طرف دولت

سوم – تاثیرمنفی وجود رانت ها و حمایتهای دولتی بر کاهش انگیزه بنگاه در عملکرد درونی بهترو ترجیح رانت جویی بر کارآفرینیاز سوی مدیران بنگاهها

چهارم - مکان یابی نادرست بنگاه ها و هزینه های اقتصادی آن برای بنگاه و جامعه مثل مکان یابی نامناسب برای کارخانه های فولاد کرمانشاه، فولاد مبارکه و صنایع آب بر در کرمان و یزد

پنجم - نیروی انسانی مازاد و موانع قانونی برای اصلاح و تعدیل آن که ذوب آهن اصفهان مثال بارزی برای این مرد است پیامدهای نیروی انسانی مازاد به شکل افزایش هزینه و به زیان کشاندن بنگاه ها وامنیتی نشدن اخراج گسترده نیروی کار از پیامدهای افزون بودن نیروی کار سبت به نیاز واقعی بنگاههاست.

ششم - عدم توجه به نوآوری و تحقیق و توسعه برای روزآمد سازی تکنولوژی و ورود به بازار جهانی و نقش نرخ ارز در عدم توجه به تحقیق و توسعه و درونگرا شدن بنگاه های اقتصادی

هفتم - ضعف توانایی مدیریتی و مفاهیم مرتبط نظیر حاکمیت شرکتی برای اداره شرکت های بزرگ وهلدینگها

هشتم - دسترسی نامناسب به سرمایه در گردش و تامین مالی بلندمدت به دلیل ضعف بازار سرمایه و بحران بانکی

نهم - فشارهای سیاسی بر بنگاه های اقتصادی بزرگ که عمدتا دولتی هستند به اضافه انتصاب اعضای هیات مدیره و مدیر عامل و استخدام فرزندان، بستگان، اقوام، اعضای ستاد انتخاباتی و همچنین استفاده از امکانات بنگاه های اقتصادی در جهت تحقق منافع شخصی•

دهم - تعدد دارندگان حق وتو مثل وزارت خانه های دهنده مجوز ، استانداران، فرمانداران و بخشداران، اطلاعات، نیروی انتظامی، اطلاعات سپاه،امام جمعه، نخبگان محلی و انجمن های صنفی،