میانگین منفی رشد واقعی صادرات و واردات در یک دهه گذشته

html>

ساعت 24 - داده‌های حساب‌های ملی در گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که میانگین رشد واقعی سالانه صادرات کالاها و خدمات طی سال 1390 الی بر اساس قیمت‌های ثابت سال 1395 منفی 1.29 درصد و میانگین رشد واقعی سالانه واردات کالاها و خدمات طی این دوره منفی 12.9درصد بوده است. بر اساس داده‌های حساب‌های ملی، صادرات کالاها و خدمات در سال 1390 و به قیمت‌های ثابت سال 1395، حدود 253 هزار میلیارد تومان بوده و در سال 1400 به 222 هزار میلیارد تومان رسیده که رقمی کمتر از سال 1390 است. در نتیجه میانگین رشد واقعی سالانه صادرات کالاها و خدمات طی سال 1390 الی 1400 منفی 1.29 درصد است.مشابه این مساله، برای واردات کالاها و خدمات نیز صادق است. واردات کالاها و خدمات در سال 1390 به قیمت‌های ثابت 1395، حدود 510 هزار میلیارد تومان (تقریباً دو برابر صادرات) بوده که در سال 1400 به 128 هزار میلیارد تومان (58 درصد صادرات) رسیده و کاهش قابل توجهی یافته است. میانگین رشد واقعی سالانه واردات کالاها و خدمات طی سال‌های 1390 الی 1400 منفی 12.9 درصد است.

تشدید تحریم، محدودیت دسترسی به منابع و درآمدهای ارزی و اعمال ممنوعیت و محدودیت برای واردات برخی گروه‌های کالایی، از دلایل عمده تغییرات و تحولات تجاری کشور طی دوره مورد بررسی است.از سال 1393 تا 1395 رشد سالانه صادرات در روندی صعودی، مثبت می‌شود و تا رقم 27.4 درصد در سال 1395 افزایش ‌می‌یابد. با تشدید تحریم‌ها و بروز محدودیت‌هایی برای صادرات برخی گروه کالاهای عمده صادراتی ایران و همچنین محدودشدن امکان تبادلات مالی، از سال 1396 رشد صادرات کاهش یافته و طی سه سال 1397 الی 1399 نیز منفی شد. متوسط رشد سالانه صادرات طی سه سال مزبور به منفی 11 درصد هم رسید. طی همین سال‌ها رشد واردات هم منفی بود و سالانه حدود 30 درصد با کاهش همراه شد.در سال 1400 بعد از تجربه سه سال متوالی رشد منفی، صادرات افزایش یافت و رشد آن به 5.2 درصد رسید که رشد توام صادرات نفتی و غیرنفتی در این افزایش موثر بودند. در این سال رشد واردات هم به 24 درصد رسید که بالاترین رشد طی بازه زمانی 1391 الی 1400 است.

طی سال‌های 1391 تا 1400 مشارکت صادرات کالاها و خدمات در رشد اقتصادی، طی نیمی از سال‌های دوره مثبت و طی نیمی دیگر نیز منفی بوده است .مشارکت واردات کالاها و خدمات نیز در رشد مورد بررسی در بازه زمانی موردنظر طی شش سال مثبت و طی چهار سال دیگر منفی است.طی سه سال 1397 تا 1399 به دلیل تشدید تحریم‌ها و کاهش صادرات نفتی، نقش صادرات کالا و خدمات در رشد اقتصادی کشور، کاهنده و منفی بود و در مقابل به دلیل محدودشدن واردات و کاهش آن، نقش واردات در رشد مثبت بود. میانگین مشارک سالانه صادرات کالاها و خدمات در تامین رشد اقتصادی کشور طی سال‌های 1390 تا 1400 حدود منفی 1.3 واحد درصد و برای واردات کالاها و خدمات، مثبت 12.9 درصد است .در سال 1400 افزایش صادرات کالاها و خدمات موجب شد تا مشارکت آن در رشد 4.7 درصدی اقتصاد به حدود 0.75 واحددرصد برسد. افزایش واردات نیز اثرمنفی 1.71 واحددرصدی در رشد این سال داشته و در مجموع خالص صادرات کالاها و خدمات، موجب تاثیر منفی 0.96 واحددرصدی در رشد 1400 شد.