با بیماری های خود-ایمنی آشنا شوید

بدن هایی که به خودشان حمله می کنند

ساعت ۲۴-«بیماری های خود-ایمنی» دسته ای از مشکل سازترین و درمان ناپذیرترین بیماری هایی هستند که به سیستم ایمنی بدن مربوط می شوند. این بیماری ها زمانی ایجاد می شوند که سیستم ایمنی بدن به سلول های سالم در خود بدن حمله ور می شود.

به گزارش ساعت ۲۴، نقص های سیستم ایمنی بدن، یا آن دسته از بیماری هایی که به بیماری های خود-ایمنی موسوم اند، به سختی قابل تشخیص اند و در موارد اصولاً نمی توان آنها را تشخیص داد چرا که بسیاری از آنها نشانه های مشترکی دارند. با این حال، چنانکه بتوان این بیماری ها را به درستی تشخیص دارد، متخصصان می توانند به فرد بیمار کمک کنند که درمان مناسب را آغاز کند.

وقتی از بیماری های خود-ایمنی حرف می زنیم دقیقاً از چه چیزی حرف می زنیم؟

سیستم ایمنی بدن انسان شبکه ای است متشکل از بافت ها، ارگان ها و سلول ها که نقش آن دفاع از بدن در مقابل مهاجمان، آلوده کننده ها و بیماری هاست. بیماری های خود-ایمنی زمانی ایجاد می شوند که سیستم ایمنی بدن در تشخیص عامل حمله کننده دچار اشتباه می شود. سیستم ایمنی بدن به طور تصادفی سلول های سالم بدن فرد را به عنوان یک مهاجم خارجی فرض می کند و به آنها حمله می کند. پژوهش ها نشان داده اند که بیماری های خود-ایمنی دارای اجزا و عوامل ژنتیکی، نژادی و همین طور جنسیتی هستند.

بیماری های خود-ایمنی شایع را بشناسیم

بر طبق داده های مرکز ملی سلامت در ایالات متحده آمریکا، حدود ۲۴ میلیون آمریکایی دست کم یک بیماری خود-ایمنی دارند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که تنها در آمریکا، احتمالاً افراد بیشتری با این بیماری ها دست وپنجه نرم می کنند.

در اینجا به برخی از شایع ترین بیماری های سیستم خود-ایمنی بدن اشاره می کنیم:

۱)بیماری سلیاک: نشانه این بیماری این است که روده کوچک فرد، پس از آنکه او غذاهای حاوی گلوتن، مانند گندم، جو و چاودار می خورد، شروع به ملتهب شدن می کند.

۲)آرتریت روماتوئید (RA): این بیماری یکی از مزمن ترین و شایع ترین بیماری های خود-ایمنی است. این بیماری موجب می شود سیستم ایمنی بدن انسان به بافت های بدن حمله ور شود که عمدتاً بر مفاصل دست ها و پاها اثر می گذارد.

۳) پسوریازیس: یک بیماری خود-ایمنی که به نظر می رسد به دلیل استرس، عفونت و یا عوامل محیطی ایجاد می شود. این بیماری موجب ایجاد لکه ها و خارش های پوستی می شود.

۴)دیابت نوع ۱: دیابت نوع ۱ همان دیابتی است که بیماران مبتلا به آن نیازمند تزریق انسولین هستند. این بیماری زمانی رخ می دهد که غده پانکراس یا انسولینی تولید نمی کند و یا انسولین بسیار کمی تولید می کند و در نتیجه قند خون فرد بیمار از کنترل خارج می شود.

چه عوامل احتمال ابتلا به بیماری های خود-ایمنی را افزایش می دهد؟

بیماری های خود-ایمنی می توانند به سراغ هر کسی بروند اما عواملی وجود دارند که ریسک ابتلا به این بیماری ها را افزایش می دهند، از جمله:

۱)ژنتیک: تقریباً همه بیماری های خود-ایمنی ابعاد ژنتیکی گسترده ای دارند. پژوهش ها نشان می دهند که سابقه ابتلا به بیماری های خود-ایمنی می تواند ریسک ابتلا را در افراد افزایش دهد.

۲)جنسیت: زنان بیش از مردان در خطر ابتلا به بیماری های خود-ایمنی هستند. پژوهشگران دقیقاً نمی دانند که چرا زنان بیشتر در معرض خطر اند اما عوامل هورمونی و نیز این واقعیت که زنان سیستم ایمنی قوی تری دارند می تواند دلیل این رخداد باشد.

۳)سن: بیماری های خود-ایمنی عمدتاً در افراد جوان و میانسال رخ می دهد.

۴)قومیت: بومیان آمریکا، لاتین تبارها و آفریقایی-آمریکایی ها در مورد بیماری های خود-ایمنی، در معرض خطر بیشتری هستند تا سفیدپوستان.

۵)عفونت: چنانچه فردی که به لحاظ ژنتیکی دارای ژن های مسئول ایجاد بیماری های خود-ایمنی است، در معرض عفونت های ویروسی و باکتریایی قرار بگیرد، احتمال ابتلای او به بیماری های خود-ایمنی در آینده هم بیشتر می شود.

بیماری های خود-ایمنی چه نشانه هایی دارند؟

از آنجا که بسیاری از بیماری های خود-ایمنی نشانه های مشترکی دارند، تشخیص دقیق این بیماری ها معمولاً چالش برانگیز است.

بیماری های خود-ایمنی متنوع اند و نشانه های آنها هم تنوع دارند، اما در ادامه به تعدادی از نشانه های شایع این بیماری ها اشاره می کنیم:

۱)بیماری سلیاک: التهاب و درد در شکم، سوزش سینه، خستگی، کاهش وزن، اسهال و استفراغ

۲)آرتریت روماتوئید: ورم دردناک و سفت شدن مفاصل بدن به ویژه در دست ها و پاها

۳) پسوریازیس: درد مفاصل، خشکی پوست، جوش های پوستی و خارش

۴)دیابت نوع ۱: تکرر ادرار، تشنگی زیاد، از دست دادن انرژی، تاری دید، گرسنگی و تهوع

بیماری های خود-ایمنی چگونه درمان می شوند؟

به گزارش ساعت ۲۴، تشخیص دقیق بیماری خود-ایمنی معمولاً با انجام آزمایشاتی همراه است. به عنوان مثال، آرتریت روماتوئید را می توان پس از انجام آزمایش های فیزیکی، آزمایش خون و یا عکس با اشعه ایکس تشخیص داد. این آزمایش های می توانند نوع آرتریت و شدت آن را نشان دهند. بیماری های خود-ایمنی بر تعداد گلبول های سفید و قرمز موجود در خون تأثیر می گذارند و بنابراین آزمایش خود می تواند بسیار راهگشا باشد.

از طرف دیگر، از آنجا که بسیاری از نشانه های بیماری های خود-ایمنی در بیماری های دیگر هم دیده می شوند، در برخی موارد ممکن است تشخیص بیماری سالها طول بکشد. مراجعه به پزشک می تواند بلافاصله پس از مشاهده نشانه ها انجام بگیرد و هر چند ممکن است مشاهده نشانه هایی که در بالا گفته شد ارتباطی به بیماری های خود-ایمنی نداشته باشد، بهتر است قبل از آنکه بیماری بدتر شود پزشک شما را ویزیت کند.