کد خبر
535357
ارایه کارت ملی به خرید روغن نیز رسید
مورد عجیب روغن نباتی
ساعت 24-روغن نباتی تهیه شده از آفتابگردان، ذرت یا سویا و حتی پالم، یعنی پرزیان‌ترین روغن موجود برای پخت و پز که عمدتا از منابع «تراریخته» نیز تهیه شده، به معضل تازه برخی استان‌ها تبدیل شده است.
تصاویر صف‌های دراز و شلوغی و ازدحام بر سر خرید روغن نباتی، این روزها دیده می‌شود و مشخص نیست که مشکل از کجا آب می‌خورد. اما هرچه که هست روغن نباتی حالا به دسته کالاهایی اضافه شده که یا نایاب است (در نوع جامد) یا کمیاب (در نوع خوراکی) یا به واسطه کارت ملی فروخته می‌شدند. با وجود اینکه کمبود کالاها یکی از تجربه‌های تقریبا پرتکرار ایرانی‌هاست، اما سریالی شدن نبود روغن در برخی خرده‌فروشی‌ها با وجود وعده‌های مسدولان مبنی بر حل شدن مشکل، پای کارت ملی برای خرید سهمیه‌ای را به موضوع کمبود روغن باز کرده است. براساس گفته‌های فعالان این حوزه 90درصد روغن مصرفی در کشور وارداتی و از برزیل، آرژانتین، روسیه، مالزی و کانادا (دانه‌های روغنی) وارد کشور می‌شود. هر چند دبیر انجمن روغن می‌گوید مشکلی درخصوص تولید روغن وجود ندارد.
محدودیت‌ها در فروش روغن نباتی تخلف است
امیرهوشنگ بیرشک، دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ایران درخصوص میزان تولید روغن در کارخانه‌ها گفت: «در حال حاضر و با نزدیک شدن به شب عید میزان تولیدات کارخانه‌ها افزایش یافته و حتی بیش از مصرف ماهانه تولید و توزیع روغن انجام می‌شود.» بیرشک در واکنش به عرضه روغن در برخی شهرستان‌های کشور با ارایه کارت ملی و محدودیت در عرضه روغن به مردم خاطرنشان کرد: «این‌گونه محدودیت‌ها در فروش روغن نباتی یا اجبار در خرید کالاهای دیگر برای دریافت روغن کاملا تخلف است و ما از سازمان حمایت و سایر نهادهای نظارتی درخواست رسیدگی داریم.» بیرشک در پاسخ به این پرسش که در سال 1399 چه میزان افزایش قیمت در بخش روغن نباتی اعمال شد، گفت: «با توجه به افزایش قیمت جهانی روغن و دانه‌های روغنی و بسته‌بندی‌ها و افزایش دستمزدها قیمت روغن بین 24 تا 25 درصد رشد داشته است.»
ارز دولتی حذف نمی‌شود
دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ایران با بیان اینکه ارز 4200 تومانی هم در سال جدید از واردات کالاهای اساسی حذف نخواهد شد، افزود: «چند ماه قبل زمزمه‌هایی از حذف ارز 4200 تومان مطرح شد که با مخالفت مجلس و کمیسیون تلفیق مواجه شد و با توجه به اینکه این اقدام می‌تواند بر سفره‌های مردم اثرگذار باشد فعلا منتفی است و جای نگرانی وجود ندارد.»
با وجود انکارها، روغن در بازار نیست
با وجود اینکه دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ایران هر گونه محدودیت در فروش یا اجبار به خرید کالای دیگر همراه با روغن را تخلف می‌داند، اما واقعیت بازار به گونه دیگری است و بازار کمبودهایی را به خصوص در مورد روغن جامد دارد و کسب و کارهایی مانند شیرینی‌فروشی‌ها که وابسته به روغن هستند را با مشکل مواجه کرده است. یک منبع آگاه فعال در حوزه روغن نباتی که نخواست نامش ذکر شود درخصوص مشکل کمبود روغن در بازار به «اعتماد» گفت: «با کاهش واردات روغن و دانه‌های روغنی در ابتدای سال جاری قرار بر این شد تا از محل ذخایر استرات‍ژیک این کسری روغن جبران شود، اما متاسفانه زمانی که برای اولین‌بار این موضوع در اتاق بازرگانی مطرح شد به سرعت رسانه‌ای شد و تقاضا برای خرید روغن در بازار بالا رفت.» او ادامه داد: «البته بخشی از این تقاضا به صورت کاذب در بازار ایجاد شد و پس از این اتفاقات بخشی از روغن‌ها قاچاق شدند و بخش دیگر هم در داخل احتکار شدند.»
مصرف روغن به 2 میلیون و 100 هزار تن رسید
او تصریح کرد: «میزان مصرف روغن نباتی در سال‌های گذشته و با ارز 1226 تومانی حدود یک میلیون و 500هزار تن بود، در سال 1397 و با تغییر نرخ ارز واردات روغن با ارز 4200 تومانی به یک میلیون و 700 هزار تن رسید و در سال 1398 تا 2 میلیون و 100 هزار تن رشد کرد. در ماه‌های گذشته و با زمزمه‌هایی که درخصوص حذف ارز 4200 تومانی از کالاهای اساسی در سال 1400 به گوش رسید شاهد تقاضای کاذب در بازار بودیم به گونه‌ای که در فروشگاه‌های زنجیره‌ای این میزان تقاضای کاذب بین 30 تا 35درصد برآورد می‌شود.» او بر این باور است که احتکار روغن هم‌اکنون در دو بخش خانگی و فروشگاهی صورت می‌گیرد و جز مردم که به دلیل افزایش قیمت روغن در ماه‌های آتی اقدام به خرید روغن در حجم بیشتر می‌کنند صنوف نیز حجم بیشتری از روغن‌های نباتی را در انبارهای خود خریداری و احتکار می‌کنند. او ادامه داد: «متاسفانه در بخش روغن وابستگی زیادی به کشورهای دیگر وجود دارد و در حال حاضر 1.5 میلیون تن روغن وارد کشور می‌شود و تنها 200 هزار تن دانه روغنی در کشور کشت می‌شود که از این میزان تنها 45 دانه‌های کلزا در داخل کشور روغن به دست می‌آید و تنها 17 درصد از 100 هزار تن تولید سویا در کشور روغن تهیه می‌شود.»
همیشه پای تخصیص ارز در میان است
آمار گمرک نشان می‌دهد در 6 ماهه نخست امسال 400 هزار تن روغن خام وارد کشور شده است، در حالی که در 6 ماهه نخست سال 98 حدود 800 هزار تن انواع روغن خام وارد کشور شده بود و به‌رغم اینکه وزارت صمت واردکنندگان را به بانک مرکزی معرفی کرده اما مشکل اصلی را تخصیص ارز قابل انتقال عنوان کردند. چرا تولیدات داخل دانه‌های روغنی محدود است و کفاف مصرف را نمی‌دهد؟ با توجه به اهمیت خودکفایی در زمینه تولید روغن خام نباتی و کنجاله (بازمانده جامدی که پس از روغن‌کشی از دانه‌های روغنی به‌جا می‌ماند و بخش عمده‌ای از خوراک دام را تشکیل می‌دهد) نمایندگان مجلس در برنامه سوم توسعه اقتصادی کشور، بندی را در بخش کشاورزی قرار دادند تا به منظور صرفه‌جویی ارزی، ایجاد اشتغال و تامین بخشی از خوراک دام کشور، دولت زمینه لازم برای احداث کارخانه‌های روغن‌کشی در بندرهای جنوبی کشور را در دستور کار خود قرار دهد که متاسفانه این کار هیچ‌گاه به صورت جدی دنبال نشد و مانند موضوعاتی دیگر که در قوانین می‌آید و ضمانت اجرایی ندارد، آن هم به سرانجام نرسید. کارشناسان معتقدند؛ در اقتصادهایی مانند ایران که عمده اقتصاد در اختیار دولت است فساد نهادینه شده وجود دارد و به قدری گسترده است که مافیاهای گوناگونی در آن شکل می‌گیرد که یکی از قوی‌ترین آنها، مافیای روغن خام نباتی است و سودجویان با بهانه‌هایی مانند عدم ترخیص کالا از گمرک به دنبال بهانه‌ای برای دریافت ارز دولتی هستند و همواره مافیاهای واردات کالاهای اساسی به دنبال آن هستند که با ایجاد کمبودها در بازار دولت را وادار به پرداخت ارز 4200 تومانی کنند.
محدودیت‌ها در فروش روغن نباتی تخلف است
امیرهوشنگ بیرشک، دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ایران درخصوص میزان تولید روغن در کارخانه‌ها گفت: «در حال حاضر و با نزدیک شدن به شب عید میزان تولیدات کارخانه‌ها افزایش یافته و حتی بیش از مصرف ماهانه تولید و توزیع روغن انجام می‌شود.» بیرشک در واکنش به عرضه روغن در برخی شهرستان‌های کشور با ارایه کارت ملی و محدودیت در عرضه روغن به مردم خاطرنشان کرد: «این‌گونه محدودیت‌ها در فروش روغن نباتی یا اجبار در خرید کالاهای دیگر برای دریافت روغن کاملا تخلف است و ما از سازمان حمایت و سایر نهادهای نظارتی درخواست رسیدگی داریم.» بیرشک در پاسخ به این پرسش که در سال 1399 چه میزان افزایش قیمت در بخش روغن نباتی اعمال شد، گفت: «با توجه به افزایش قیمت جهانی روغن و دانه‌های روغنی و بسته‌بندی‌ها و افزایش دستمزدها قیمت روغن بین 24 تا 25 درصد رشد داشته است.»
ارز دولتی حذف نمی‌شود
دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ایران با بیان اینکه ارز 4200 تومانی هم در سال جدید از واردات کالاهای اساسی حذف نخواهد شد، افزود: «چند ماه قبل زمزمه‌هایی از حذف ارز 4200 تومان مطرح شد که با مخالفت مجلس و کمیسیون تلفیق مواجه شد و با توجه به اینکه این اقدام می‌تواند بر سفره‌های مردم اثرگذار باشد فعلا منتفی است و جای نگرانی وجود ندارد.»
با وجود انکارها، روغن در بازار نیست
با وجود اینکه دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ایران هر گونه محدودیت در فروش یا اجبار به خرید کالای دیگر همراه با روغن را تخلف می‌داند، اما واقعیت بازار به گونه دیگری است و بازار کمبودهایی را به خصوص در مورد روغن جامد دارد و کسب و کارهایی مانند شیرینی‌فروشی‌ها که وابسته به روغن هستند را با مشکل مواجه کرده است. یک منبع آگاه فعال در حوزه روغن نباتی که نخواست نامش ذکر شود درخصوص مشکل کمبود روغن در بازار به «اعتماد» گفت: «با کاهش واردات روغن و دانه‌های روغنی در ابتدای سال جاری قرار بر این شد تا از محل ذخایر استرات‍ژیک این کسری روغن جبران شود، اما متاسفانه زمانی که برای اولین‌بار این موضوع در اتاق بازرگانی مطرح شد به سرعت رسانه‌ای شد و تقاضا برای خرید روغن در بازار بالا رفت.» او ادامه داد: «البته بخشی از این تقاضا به صورت کاذب در بازار ایجاد شد و پس از این اتفاقات بخشی از روغن‌ها قاچاق شدند و بخش دیگر هم در داخل احتکار شدند.»
مصرف روغن به 2 میلیون و 100 هزار تن رسید
او تصریح کرد: «میزان مصرف روغن نباتی در سال‌های گذشته و با ارز 1226 تومانی حدود یک میلیون و 500هزار تن بود، در سال 1397 و با تغییر نرخ ارز واردات روغن با ارز 4200 تومانی به یک میلیون و 700 هزار تن رسید و در سال 1398 تا 2 میلیون و 100 هزار تن رشد کرد. در ماه‌های گذشته و با زمزمه‌هایی که درخصوص حذف ارز 4200 تومانی از کالاهای اساسی در سال 1400 به گوش رسید شاهد تقاضای کاذب در بازار بودیم به گونه‌ای که در فروشگاه‌های زنجیره‌ای این میزان تقاضای کاذب بین 30 تا 35درصد برآورد می‌شود.» او بر این باور است که احتکار روغن هم‌اکنون در دو بخش خانگی و فروشگاهی صورت می‌گیرد و جز مردم که به دلیل افزایش قیمت روغن در ماه‌های آتی اقدام به خرید روغن در حجم بیشتر می‌کنند صنوف نیز حجم بیشتری از روغن‌های نباتی را در انبارهای خود خریداری و احتکار می‌کنند. او ادامه داد: «متاسفانه در بخش روغن وابستگی زیادی به کشورهای دیگر وجود دارد و در حال حاضر 1.5 میلیون تن روغن وارد کشور می‌شود و تنها 200 هزار تن دانه روغنی در کشور کشت می‌شود که از این میزان تنها 45 دانه‌های کلزا در داخل کشور روغن به دست می‌آید و تنها 17 درصد از 100 هزار تن تولید سویا در کشور روغن تهیه می‌شود.»
همیشه پای تخصیص ارز در میان است
آمار گمرک نشان می‌دهد در 6 ماهه نخست امسال 400 هزار تن روغن خام وارد کشور شده است، در حالی که در 6 ماهه نخست سال 98 حدود 800 هزار تن انواع روغن خام وارد کشور شده بود و به‌رغم اینکه وزارت صمت واردکنندگان را به بانک مرکزی معرفی کرده اما مشکل اصلی را تخصیص ارز قابل انتقال عنوان کردند. چرا تولیدات داخل دانه‌های روغنی محدود است و کفاف مصرف را نمی‌دهد؟ با توجه به اهمیت خودکفایی در زمینه تولید روغن خام نباتی و کنجاله (بازمانده جامدی که پس از روغن‌کشی از دانه‌های روغنی به‌جا می‌ماند و بخش عمده‌ای از خوراک دام را تشکیل می‌دهد) نمایندگان مجلس در برنامه سوم توسعه اقتصادی کشور، بندی را در بخش کشاورزی قرار دادند تا به منظور صرفه‌جویی ارزی، ایجاد اشتغال و تامین بخشی از خوراک دام کشور، دولت زمینه لازم برای احداث کارخانه‌های روغن‌کشی در بندرهای جنوبی کشور را در دستور کار خود قرار دهد که متاسفانه این کار هیچ‌گاه به صورت جدی دنبال نشد و مانند موضوعاتی دیگر که در قوانین می‌آید و ضمانت اجرایی ندارد، آن هم به سرانجام نرسید. کارشناسان معتقدند؛ در اقتصادهایی مانند ایران که عمده اقتصاد در اختیار دولت است فساد نهادینه شده وجود دارد و به قدری گسترده است که مافیاهای گوناگونی در آن شکل می‌گیرد که یکی از قوی‌ترین آنها، مافیای روغن خام نباتی است و سودجویان با بهانه‌هایی مانند عدم ترخیص کالا از گمرک به دنبال بهانه‌ای برای دریافت ارز دولتی هستند و همواره مافیاهای واردات کالاهای اساسی به دنبال آن هستند که با ایجاد کمبودها در بازار دولت را وادار به پرداخت ارز 4200 تومانی کنند.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.